giải pháp truyền dữ liệu ip trên công nghệ truyền hình số cho thiết bị cầm tay

Lời cam đoan

Tôi xin cam đoan luận văn “Phát triển dịch vụ gia tăng trên nền tảng truyền

hình di động” là công trình nghiên cứu của riêng tôi, không sao chép của bất kỳ ai.

Nội dung của luận án được trình bày từ những kiến thức tổng hợp của cá nhân, tổng

hợp từ các nguồn tài liệu có xuất xứ rõ ràng và trích dẫn hợp pháp. Kết quả nghiên

cứu được trình bày trong luận văn này chưa từng được công bố tại bất kỳ công trình

nào khác.

Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm, và nếu sai, tôi xin chịu mọi hình thức kỷ

luật theo quy định.

Hà Nội, ngày 15 tháng 12 năm 2009

Học viên thực hiện

Hoàng Thế Hùng

i

Lời cảm ơn

Đầu tiên, tôi cũng xin chân thành cám ơn các thầy cô trong trường Đại học

Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội đã giảng dạy truyền đạt kiến thức và giúp đỡ

trong suốt quá trình học tập.

Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới các bạn đồng nghiệp trong công ty truyền

hình di động VTC đã chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm thực tế trong luận văn này.

Đặc biệt, tôi xin dành tặng luận văn này như món quà đầu tiên cho con trai mới

chào đời của tôi.

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới thầy giáo Đỗ Trung Tuấn.

Trong suốt quá trình thực hiện luận văn mặc dù cố gắng nhưng không trách khỏi

những sai sót cả về nội dung và hình thức. Nhưng thầy đã hướng dẫn tận tình, giúp

đỡ và tạo điều kiện cho tôi hoàn thành luận văn này.

Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, bạn bè đã động viên và tạo

điều kiện để tôi có thể hoàn thành luận văn này.

Mặc dù đã cố gắng hết sức để truyền đạt những kiến thức, hiểu biết và kinh

nghiệm của mình vào quyển luận văn này. Nhưng chắc chắn luận văn vẫn còn nhiều

thiếu sót. Kính mong nhận được sự đóng góp, phê bình của quý Thầy, cô và bạn bè

đồng nghiệp.

Hà Nội, ngày 15 tháng 12 năm 2009

Học viên thực hiện

Hoàng Thế Hùng

ii

Mục lục

Lời cam đoan i

Lời cảm ơn ii

Mục lục iii

Danh mục thuật ngữ và ký hiệu viết tắt...........................................................vi

Danh mục hình vẽ..........................................................................................viii

MỞ ĐẦU 1

CHƯƠNG 1. CÔNG NGHỆ TRUYỀN HÌNH DI ĐỘNG..............................4

1.1. Về truyền hình........................................................................................4

1.1.1. Khái niệm về truyền hình di động..................................................4

1.1.2. Dữ liệu đa phương tiện...................................................................5

1.2. Công nghệ luồng dữ liệu và đa phương tiện di động............................6

1.2.1. Luồng dữ liệu..................................................................................6

1.2.2. Kiến trúc mạng luồng dữ liệu.........................................................6

1.2.3. Ngôn ngữ đồng bộ dữ liệu đa phương tiện tích hợp......................9

1.2.4. Đa phương tiện di động..................................................................9

1.3. Tổng quan về công nghệ cho truyền hình di động..............................12

1.3.1. Các yêu cầu đối với dịch vụ truyền hình di động........................12

1.3.2. Các hình thức cung cấp dịch vụ truyền hình di động..................12

1.3.3. Dịch vụ truyền hình di động trên mạng di động..........................14

1.3.4. Dịch vụ truyền hình di động trên mạng truyền hình số...............16

1.4. Tổng kết về công nghệ cho truyền hình di động.................................17

CHƯƠNG 2. GIẢI PHÁP TRUYỀN DỮ LIỆU IP TRÊN CÔNG NGHỆ

TRUYỀN HÌNH SỐ CHO THIẾT BỊ CẦM TAY........................................19

2.1. Tổng quan về hệ thống truyền hình số.................................................19

iii

2.1.1. Khái quát chung............................................................................19

2.1.2. Đặc điểm của hệ thống truyền hình số.........................................19

2.1.3. Tiêu chuẩn truyền hình số mặt đất...............................................21

2.1.4. Tiêu chuẩn truyền hình số cho thiết bị cầm tay...........................21

2.2. Sự ra đời của công nghệ truyền hình số cho các thiết bị cầm tay.......22

2.3. Giới thiệu về giải pháp truyền dữ liệu IP............................................23

2.4. Những yêu cầu của truyền dữ liệu IP trong DVB-H...........................23

2.4.1. Những yêu cầu về kỹ thuật...........................................................23

2.4.2. Những yêu cầu về thương mại.....................................................26

2.4.3. Chỉ dẫn chương trình điện tử.......................................................26

2.5. Mô hình hoạt động của truyền dữ liệu IP............................................27

2.5.1. Chức năng của những thực thể.....................................................29

2.5.2. Điểm tham chiếu..........................................................................30

2.6. Quá trình hoạt động của truyền IP.......................................................31

2.6.1. Cấu hình dịch vụ...........................................................................31

2.6.2. Chỉ dẫn dịch vụ điện tử................................................................34

2.6.3. Phân phát nội dung trong truyền dữ liệu IP.................................38

2.6.4. Mã hóa và thanh toán dịch vụ......................................................42

2.7. Quản lý quyền truy cập........................................................................45

2.8. Đặt hàng dịch vụ và hệ thống thanh toán............................................46

2.8.1. Thông qua dịch vụ tin nhắn ngắn.................................................46

2.8.2. Tiền di động..................................................................................47

2.8.3. Tài khoản di động.........................................................................47

2.9. Kết luận về giải pháp truyền dữ liệu IP...............................................47

CHƯƠNG 3 PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ GIA TĂNG TRÊN NỀN CÔNG

NGHỆ DVB-H 49

iv

3.1. Yêu cầu chung với các dịch vụ gia tăng..............................................49

3.2. Đặc tả yêu cầu với dịch vụ gia tăng cho truyền hình di động.............49

3.2.1. Mô tả hệ thống..............................................................................49

3.2.2. Các mục tiêu thương mại.............................................................50

3.2.3. Phần mềm/ phần cứng ngoại vi....................................................51

3.3. Xây dựng hệ thống...............................................................................52

3.3.1. Mô hình ca sử dụng......................................................................52

3.3.2. Trường hợp sử dụng dịch vụ đặt hàng.........................................53

3.3.3. Trường hợp sử dụng hiển thị chỉ dẫn dịch vụ quảng cáo............54

3.3.4. Trường hợp sử dụng việc nhấn các thanh biểu ngữ.....................56

3.3.5. Biểu đồ lớp...................................................................................59

3.4. Khả năng liên kết với phần mềm nhúng đầu cuối...............................60

3.5. Đánh giá chung về nền tảng phát triển dịch vụ gia tăng.....................63

CHƯƠNG 4. CÁC DỊCH VỤ CHO TRUYỀN HÌNH DI ĐỘNG................64

4.1. Phát triển dịch vụ gia tăng trên truyền hình di động...........................64

4.1.1. Phân tích các yêu cầu...................................................................64

4.1.2. Đặc tả yêu cầu dịch vụ.................................................................67

4.1.3. Triển khai dịch vụ.........................................................................68

4.1.4. Đánh giá và vấn đề phát sinh.......................................................70

4.2. Một số dịch vụ trên truyền hình di động..............................................73

4.2.1. Các thanh biểu ngữ có liên quan tới dịch vụ ít gắn với nội dung73

4.2.2. Các dịch vụ có liên quan tới nội dung chương trình...................75

4.3. Đánh giá việc phát triển dịch vụ gia tăng............................................80

KẾT LUẬN 81

TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................82

v

Danh mục thuật ngữ và ký hiệu viết tắt

Thuật ngữ Tiếng Anh Nghĩa tiếng Việt

3G Third Generation Mạng di động thế hệ thứ 3

3GPP Third Generation

Partnership Project

Dự án hợp tác thế hệ thứ 3

AMR Adaptive Multi Rate Chuẩn audio thích ứng nhiều

tốc độ

ATSC Advanced Television

Systems Committee

Hiệp hội hệ thống truyền hình

tiên tiến

OMA

BCAST

OMA Mobile Broadcast

Services Enabler Suite

Tập chuẩn cho phép truyền

hình quảng bá trên di động

CDMA Code Division Multiple

Access

Đa truy nhập phân chia theo

mã

DAB Digital Audio

Broadcasting

Quảng bá âm thanh số

DMB Digital Multimedia

Broadcast

Quảng bá đa phương tiện số

DRM Digital Rights

Management

Quản lý quyền truy cập số

DVB-H Digital Video Broadcast –

Handheld

Truyền hình số cho thiết bị

cầm tay

DVB-T Digital Video Broadcast –

Terrestrial

Truyền hình số mặt đất

ECC Erasure correcting code Mã sửa lỗi loại bỏ

EPG Electronic Program Guide Chỉ dẫn chương trình điện tử

ESG Electronic Service Guide Chỉ dẫn dịch vụ điện tử

ETSI European

Telecommunications

Standards Institute

Hiệp hội tiêu chuẩn viễn

thông châu Âu

FEC Forward error correction Mã sửa lỗi trước

GPRS General packet radio

service

Dịch vụ dữ liệu di động dạng

gói

vi

HDTV High-definition television truyền hình kỹ thuật số với độ

phân giải cao

IPDC IP Datacast Truyền dữ liệu IP

MBMS Multimedia Broadcast and

Multicast Service

Truyền quảng bá dữ liệu đa

phương tiện và các dịch vụ

multicast

MMS Multimedia Messaging

System

Hệ thống tin nhắn đa phương

tiện

PDA Personal Digital Assistant Thiết bị kỹ thuật số hỗ trợ cá

nhân

RTCP RTP Control Protocol Giao thức điều khiển RTP

RTMP Real Time Messaging

Protocol

Giao thức truyền bản tin thời

gian thực

RTP Real Time Protocol Giao thức thời gian thực

RTSP Real Time Streaming

Protocol

Giao thức luồng thời gian thực

SDK Software Development Kit Bộ công cụ phát triển phần

mềm

SDP Session Description

Protocol

Giao thức mô tả phiên

SDTV Standard-definition

television

Truyền hình kỹ thuật số độ

phân giải tiêu chuẩn

SMIL Synchronized multimedia

integration language

Ngôn ngữ đồng bộ dữ liệu đa

phương tiện tích hợp

SMS Short Messaging System Hệ thống tin nhắn ngắn

UMTS Universal Mobile

Telecommunications

System

Hệ thống viễn thông di động

toàn cầu

W-CDMA Wideband Code Division

Multiple Access

Đa truy cập phân mã băng

rộng

vii

Danh mục hình vẽ

7

Hình 1.1: Mô hình truyền tải luồng qua mạng IP.............................................7

10

Hình 1.2: Các kiểu dữ liệu đa phương tiện di động........................................10

13

Hình 1.3: Công nghệ cho truyền hình di động...............................................13

20

Hình 2.1: Sơ đồ khối cơ bản cho các hệ thống truyền hình số.......................20

27

Hình 2.2: Vai trò được định dạng trong vòng giá trị truyền dữ liệu IP..........27

28

Hình 2.3: Sơ đồ kiến trúc truyền dữ liệu IP....................................................28

Hình 2.4: Những điểm tham chiếu kích hoạt cho trong cấu hình dịch vụ.....32

33

Hình 2.5: Luồng thông báo cho việc cấu hình dịch vụ...................................33

Hình 2.6: Mô tả cấu trúc chỉ dẫn dịch vụ điện tử...........................................35

37

Hình 2.7: Biểu đồ tuần tự việc truyền chỉ dẫn dịch vụ điện tử......................37

39

Hình 2.8: Những điểm tham chiếu kích hoạt cho phân phát dòng.................39

Hình 2.9: Luồng thông báo cho phân phát dòng............................................40

40

Hình 2.10: Những điểm tham chiếu kích hoạt cho phân phát tệp..................40

Hình 2.11: Luồng thông báo cho phân phát tệp.............................................41

viii

Hình 2.12: Mô hình phân cấp cho việc mã hóa dịch vụ.................................42

Hình 2.13: Điểm tham chiếu và thực thể logic cho mã hóa và thanh toán dịch

vụ 43

45

Hình 2.14: Lược đồ tuần tự cho Mã hóa và thanh toán dịch vụ.....................45

51

Hình 3.1: Ngữ cảnh của “trình hiển thị phương tiện di động”.......................51

52

Hình 3.2: Mô hình ca sử dụng.........................................................................53

53

Hình 3.3: Trường hợp sử dụng đặt hàng.........................................................53

54

Hình 3.4: Biểu đồ tuần tự trường hợp sử dụng đặt hàng................................54

55

Hình 3.5: Biều đồ ca sử dụng hiển thị chỉ dẫn dịch vụ..................................55

56

Hình 3.6: Biều đồ ca sử dụng hiển thị thanh biểu ngữ quảng cáo.................56

58

Hình 3.7: Lược đồ tuần tự click thanh biểu ngữ đặt hàng..............................58

58

Hình 3.8: Lược đồ tuần tự cho việc bầu chọn................................................58

59

Hình 3.9: Biểu đồ lớp......................................................................................59

74

Hình 4.1: Dịch vụ trò chuyện..........................................................................74

74

ix