giải pháp ngăn ngừa hạn chế và xử lí nợ quá hạn tại ngân hàng thương mại cổ phần kiên long, chi

i

LỜI CẢM ƠN

Qua thời gian thực tập tại ngân hàng Kiên Long chi nhánh Khánh Hòa, cùng với

những kiến thức đã được học tại trường Đại học Nha Trang em đã hoàn thành đề tài tốt

nghiệp “Giải pháp ngăn ngừa hạn chế và xử lí nợ quá hạn tại Ngân hàng thương

mại cổ phần Kiên Long, chi nhánh Khánh Hòa”.

Em xin bày tỏ lòng biết ơn tới các thầy cô khoa Kế toán – Tài chính trường Đại

học Nha Trang đã dạy và truyền đạt cho em những kiến thức quý báu trong suốt những

năm học qua.

Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong bộ môn tài chính đã hướng dẫn em

trong suốt quá trình thực tập, đặc biệt thầy Võ Văn Cần đã trực tiếp hướng dẫn và giúp

đỡ em hoàn thành báo cáo này.

Em xin chân thành cảm ơn ban lãnh đạo ngân hàng TMCP Kiên Long chi nhánh

Khánh Hòa đã tạo điều kiện để em có thể hoàn thành tốt đợt thực tập, các anh chị

phòng tín dụng, kế toán dịch vụ đã tận tình chỉ bảo hướng dẫn cho em để em có thể

hoàn thành tốt đề tài cuối khóa của mình

Do thời gian và kiến thức còn hạn chế nên khó tránh khỏi sai sót, em rất mong

nhận được sự góp ý của thầy cô cũng như các Anh chị, cô chú trong ngân hàng để bài

luận văn của em được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn.

Sinh viên thực tập

Nguyễn Thị Tuyết Nhung

ii

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN.................................................................................................................i

MỤC LỤC.....................................................................................................................ii

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ..................................................................................vi

DANH MỤC CÁC BẢNG ..........................................................................................vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .........................................................................viii

LỜI MỞ ĐẦU ...............................................................................................................1

CHƯƠNG 1: HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG VÀ NỢ QUÁ HẠN TẠI CÁC NGÂN

HÀNG THƯƠNG MẠI.................................................................................................4

1.1. NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.........................................................................4

1.1.1. Khái niệm...............................................................................................4

1.1.2. Chức năng của NHTM...........................................................................4

1.1.3. Các hoạt động chủ yếu của NHTM........................................................5

1.1.3.1. Huy động vốn.................................................................................5

1.1.3.2. Cho vay..........................................................................................5

1.1.3.3. Dịch vụ thanh toán và ngân quỹ.....................................................6

1.1.3.4. Các hoạt động khác ........................................................................6

1.2. TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ...............................................................................6

1.2.1. Khái niệm chung về tín dụng .................................................................6

1.2.1.1. Khái niệm.......................................................................................6

1.2.1.2. Quá trình phát triển của tín dụng....................................................7

1.2.2. Bản chất của tín dụng.............................................................................7

1.2.3. Chức năng tín dụng................................................................................8

1.2.3.1. Tập trung và phân phối lại tiền tệ...................................................8

1.2.3.2. Chức năng tiết kiệm tiền mặt và phí lưu thông...............................9

1.2.4. Nguyên tắc của tín dụng ngân hàng .......................................................9

1.2.4.1. Sử dụng vốn vay đúng mục đích đã thỏa thuận trong hợp đồng tín

dụng .......................................................................................................9

1.2.4.2. Hoàn trả nợ gốc và tiền lãi vay đúng thời hạn đã thỏa thuận........10

1.2.5. Vai trò của tín dụng ngân hàng trong nền kinh tế thị trường................10

1.2.5.1. Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với sự tồn tại và phát triển của ngân

hàng .....................................................................................................10

iii

1.2.5.2. Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với nền kinh tế......................10

1.2.6. Phân loại tín dụng: ...............................................................................11

1.2.6.1. Căn cứ vào thời hạn cho vay:.......................................................11

1.2.6.2. Căn cứ vào đối tượng cho vay:.....................................................12

1.2.6.3. Căn cứ vào mục đích vay vốn: .....................................................12

1.2.6.4. Căn cứ vào tài sản thế chấp:.........................................................12

1.3. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG VÀ NỢ QUÁ

HẠN ........................................................................................................................13

1.3.1. Chất lượng tín dụng .............................................................................13

1.3.1.1. Khái niệm chất lượng tín dụng:....................................................13

1.3.1.2. Các chỉ tiêu đo lường chất lượng tín dụng ...................................13

1.3.2. Nợ quá hạn...........................................................................................16

1.3.2.1. Khái niệm:....................................................................................16

1.3.2.2. Nguyên nhân phát sinh nợ quá hạn ..............................................16

1.3.2.3. Dấu hiệu nhận biết NQH của khoản cho vay ...............................20

1.3.2.4. Ảnh hưởng của nợ quá hạn ..........................................................22

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG NỢ QUÁ HẠN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

CỔ PHẦN KIÊN LONG – CHI NHÁNH KHÁNH HÒA........................................... 26

2.1 TỔNG QUAN VỀ NH TMCP KIÊN LONG – CHI NHÁNH KHÁNH HÒA:26

2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển:.......................................................26

2.1.2 Chức năng hoạt động của Chi nhánh: ..................................................26

2.1.3 Cơ cấu tổ chức: ....................................................................................27

2.1.4. Chức năng, nhiệm vụ từng phòng ban ..................................................27

2.1.4.1. Phòng tín dụng:..............................................................................27

2.1.4.2. Phòng Kế Toán:.............................................................................28

2.1.4.3. Tổ Hành Chính – Quản Trị:...........................................................29

2.1.5. Công tác đào tạo và chăm lo đời sống cho nhân viên: ..........................29

2.1.5.1. Đội ngũ nhân sự:............................................................................29

2.1.5.2. Công tác chăm lo đời sống cho nhân viên: ....................................30

2.1.6. Sản phẩm và dịch vụ:............................................................................30

2.1.6.1. Khách hàng doanh nghiệp: ............................................................30

2.1.6.2. Khách hàng cá nhân:......................................................................31

iv

2.1.7. Kết quả hoạt động kinh doanh: .............................................................32

2.2 TÌNH HÌNH CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN

KIÊN LONG CHI NHÁNH KHÁNH HÒA............................................................36

2.2.1 Quy định về chính sách tín dụng của NHKL .......................................36

2.2.1.1 Đối tượng khách hàng vay tại NHKL: .........................................36

2.2.1.2 Những đối tượng và nhu cầu vốn không được cho vay:...............37

2.2.1.3 Hạn chế cho vay:..........................................................................37

2.2.1.4 Nguyên tắc và điều kiện vay vốn: ................................................37

2.2.1.5 Phương thức cho vay:...................................................................38

2.2.1.6 Căn cứ xác định mức tiền cho vay: ..............................................38

2.2.1.7 Quy định về trả gốc và lãi vay:.....................................................39

2.2.1.8 Cơ cấu lại thời hạn trả nợ:............................................................41

2.2.1.9 Quyền và nghĩa vụ của các bên:...................................................42

2.2.2 Quy trình cho vay.................................................................................43

2.2.2.1. Tiếp xúc, tư vấn, hướng dẫn khách hàng:......................................44

2.2.2.2. Thẩm định, phân tích các điều kiện tín dụng: ................................44

2.2.2.3. Trình duyệt: ...................................................................................46

2.2.2.4. Soạn thảo hợp đồng, ký kết hợp đồng, giao nhận hồ sơ tài sản bảo

đảm và phong tỏa tài sản bảo đảm..............................................................47

2.2.2.5. Giải ngân: ......................................................................................48

2.2.2.6. Kiểm tra, giám sát khoản vay: .......................................................48

2.2.2.7. Thu nợ lãi – gốc và xử lý những phát sinh:....................................48

2.2.2.8. Thanh lý HĐTD:............................................................................49

2.2.2.9. Giải tỏa tài sản bảo đảm: ...............................................................49

2.3 TÌNH HÌNH DƯ NỢ VÀ NỢ QUÁ HẠN TẠI NGÂN HÀNG .....................49

2.3.1. Tình hình cho vay và thu nợ trong thời gian qua ..................................49

2.3.2. Tình hình NQH và nợ xấu tại ngân hàng ..............................................52

2.3.3. Phân loại nợ quá hạn.............................................................................55

2.3.3.1. Phân tích nợ quá hạn theo thành phần kinh tế................................55

2.3.3.2. Phân tích nợ quá hạn theo mục đích sử dụng vốn..........................58

2.3.3.3. Phân tích nợ quá hạn theo phân loại nợ ........................................62

2.3.3.4. Phân tích nợ quá hạn theo khả năng đảm bảo tiền vay...................64

v

2.3.3.5. Thực trạng công tác trích lập dự phòng và xử lí nợ tại Ngân hàng

thương mại cổ phần Kiên Long- Chi nhánh Khánh Hòa.............................67

2.4. ĐÁNH GIÁ CHUNG TÌNH HÌNH NỢ QUÁ HẠN TẠI NGÂN HÀNG .......69

2.4.1. Kết quả đạt được:..................................................................................69

2.4.1.2.Những tồn tại chủ yếu và nguyên nhân...............................................70

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM HẠN CHẾ VÀ XỬ LÍ NỢ QUÁ

HẠN TẠI NGÂN HÀNG KIÊN LONG CHI NHÁNH KHÁNH HÒA......................72

3.1. CÁC GIẢI PHÁP NGĂN NGỪA, HẠN CHẾ VÀ XỬ LÍ NỢ QUÁ HẠN TẠI

NGÂN HÀNG.........................................................................................................72

3.1.1. Biện pháp 1: Giải pháp ngăn ngừa và hạn chế nợ quá hạn....................72

3.1.1.1 Xây dựng đội ngũ cán bộ công nhân viên giỏi về chuyên môn, có

kinh nghiệm tư cách đạo đức tốt.................................................................72

3.1.1.2 Phân tích dự án vay vốn của khách hàng:.......................................72

Ngân hàng phải phân tích tính pháp lí và tính khả thi của dự án ................72

3.1.1.3 Có kế hoạch xử lí nợ hợp lí, thực hiện tốt việc đôn đốc thu hồi nợ và trả

lãi phù hợp với từng khoản vay......................................................................73

3.1.2. Biện pháp 2: Đẩy mạnh công tác xử lý nợ tại ngân hàng......................74

3.1.3. Biện pháp 3: Xây dựng qui trình phân tích, đánh giá và xếp loại khách

hàng. .............................................................................................................78

3.2. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ ĐỐI VỚI CHÍNH PHỦ, NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC,

NGÂN HÀNG TMCP KIÊN LONG. ......................................................................81

3.2.1. Đối với Chính phủ................................................................................81

3.2.2. Kiến nghị với NHNN...........................................................................83

3.2.3. Kiến nghị đối với NHTM cổ phần Kiên Long .....................................85

KẾT LUẬN .................................................................................................................87

TÀI LIỆU THAM KHẢO ...........................................................................................88

vi

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ

Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức Chi nhánh .................................................................................27

Sơ đồ 2.2: Sơ đồ quy trình tín dụng..................................................................................43

Sơ đồ 2.3: Sơ đồ quy trình trình duyệt..............................................................................46

Biểu đồ 2.4: Tình hình thu nợ tại ngân hàng giai đoạn 2009-2011 ...................................50

Biểu đồ 2.6: Cơ cấu nợ quá hạn theo thành phần kinh tế giai đoạn 2009-2011 ................57

Biểu đồ 2.7:Cơ cấu nợ quá hạn theo mục đích sử dụng vốn giai đoạn 2009-2011 ...........60

Biểu đồ 2.8: Nợ quá hạn theo thời gian quá hạn của ngân hàng giai đoạn 2009-2011......63

Biểu đồ 2.9: Nợ quá hạn theo tài sản bảo đảm tiền vay giai đoạn 2009-2011...................66

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1 Tổng hợp tình hình nhân sự:..............................................................................29

Bảng 2.2: Kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2009 – 2011......................................32

Bảng 2.3: Tình hình thu nợ qua 3 năm tại ngân hàng .......................................................49

Bảng 2.4: Tình hình nợ quá hạn và nợ xấu tại ngân hàng.................................................52

Bảng 2.5: Cơ cấu nợ quá hạn theo thành phần kinh tế của KienLong Bank Khánh Hòa

giai đoạn 2009-2011 .........................................................................................................56

Bảng 2.6: Cơ cấu nợ quá hạn theo mục đích sử dụng vốn của KienLong Bank Khánh

Hòa giai đoạn 2009-2011..................................................................................................59

Bảng 2.7: Nợ quá hạn trong hoạt động tín dụng theo phân loại nợ...................................63

Bảng 2.8: NQH theo khả năng đảm bảo tiền vay..............................................................65

Bảng 2.9 Tình hình trích lập dự phòng rủi ro của KienLong Bank chi nhánh Khánh

Hòa qua 3 năm 2009- 2011………………………………………………....................... 68

Bảng 2.10 Kết quả xử lí nợ tại KienLong Bank Khánh Hòa từ 2009-

2011…………………………………………………………………………………....... 69

viii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Ký hiệu Giải thích

KienLong Bank

NQH

TMCP

NHTM

BKS

HĐTD

NHKL

NHNN

NVTD

PGD

SXKD

TCTD

TGĐ

TSĐB

DADT

TPTD

Ngân hàng thương mại cổ phần Kiên Long

Nợ quá hạn

Thương mại cổ phần

Ngân hàng thương mại

Ban kiểm soát

Hợp đồng tín dụng

Ngân hàng Kiên Long

Ngân hàng Nhà nước

Nhân viên tín dụng

Phòng giao dịch

Sản xuất kinh doanh

Tổ chức tín dụng

Tổng giám đốc

Tài sản đảm bảo

Dự án đầu tư

Trưởng phòng tín dụng

1

LỜI MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Ngân hàng thương mại (NHTM) là một định chế tài chính trung gian mà hoạt

động chính và thường xuyên là kinh doanh tiền tệ. Tuy nhiên, do tính “lỏng” của

tiền tệ rất cao nên rủi ro trong kinh doanh tiền tệ cũng rất lớn. Tín dụng là hoạt động

chủ yếu và chiếm tỷ trọng lớn trong tổng hoạt động kinh doanh của NHTM. Nó

cũng là hoạt động mang lại lợi nhuận chủ yếu cho các NHTM. Trong quá trình kinh

doanh tiền tệ, một trong những rủi ro mà NHTM gặp phải ngoài vấn đề thanh khoản

đang nóng bỏng hiện nay là tình hình nợ xấu, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng

tín dụng. Vì thế mục tiêu lớn nhất mà các NHTM đặt ra là tăng trưởng tín dụng đi

kèm với phát triển an toàn bền vững. Việc ngăn ngừa và hạn chế nợ quá hạn (NQH)

được xem là vấn đề cấp bách đối với hệ thống NHTM nói chung và cả đối với các

doanh nghiệp nói riêng.

Bất cứ ngân hàng nào trên thế giới trong quá trình hoạt động kinh doanh cũng

đều xảy ra tình trạng NQH, nợ khó đòi ở các mức độ khác nhau. Đây là vấn đề bình

thường đối với các ngân hàng trong quá trình hoạt động kinh doanh. Song ở Việt

Nam, vấn đề này trở thành vấn đề không bình thường, đòi hỏi các nhà chức năng có

biện pháp phối hợp xử lí để lành mạnh hóa hoạt động kinh doanh của ngân hàng.

Trong giai đoạn hiện nay, ngân hàng là kênh chủ yếu thực hiện huy động vốn và

cho vay để phát triển kinh tế. Hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam có vốn chủ sở

hữu rất thấp, chủ yếu dựa vào vốn vay ngân hàng để hoạt động. Thu nhập từ hoạt

động cho vay chiếm 85%-95% tổng thu nhập của hệ thống NHTM Việt Nam. Một

bộ phận tài sản bị đông cứng trong tài sản thế chấp không sinh lời sẽ làm cho vốn

không luân chuyển được, ngân hàng bị thua lỗ, huy động vốn và cho vay bị thu hẹp,

ảnh hưởng tiêu cực đến tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế.

Với vai trò là trung gian tài chính, hoạt động của ngân hàng luôn đứng trước

nguy cơ gặp rủi ro. Loại trừ các yếu tố khách quan thì nguyên nhân chủ quan từ

phía ngân hàng là không phải ít. Nhất là trong bối cảnh hiện nay, khi mà nền kinh tế