Giá trị tư tưởng xây dựng, chỉnh đốn đảng trong di chúc hồ chí minh và sự vận dụng của đảng ta trong giai đoạn hiện nay.

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Đề tài:

GIÁ TRỊ TƯ TƯỞNG XÂY DỰNG, CHỈNH ĐỐN ĐẢNG

TRONG DI CHÚC HỒ CHÍ MINH VÀ SỰ VẬN DỤNG CỦA

ĐẢNG TA TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

Sinh viên thực hiện : NGUYỄN DANH TUYÊN

Lớp : 10SGC

Giáo viên hướng dẫn : CN. NGUYỄN DUY QUÝ

Đà Nẵng, 05/2014

Lời cảm ơn

Em xin chân thành bày tỏ tấm lòng biết

ơn sâu sắc đến thầy giáo - CN. Nguyễn Duy

Quý, người đã dày công dạy dỗ em trong suốt

thời gian qua và nhất là đã động viên, khuyến

khích, giúp đỡ, hướng dẫn em hoàn thành

khóa luận tốt nghiệp này.

Xin gửi đến quý thầy giáo, cô giáo khoa

Giáo dục Chính trị, trường Đại học Sư phạm

- Đại học Đà Nẵng đã cung cấp cho em

những kiến thức quý báu trong suốt bốn năm

học vừa qua lời tri ân sâu sắc.

Với lượng thời gian có hạn và điều kiện

của một sinh viên, khóa luận không tránh

khỏi những hạn chế và sai sót. Em kính mong

nhận được lời góp ý chân thành của quý thầy

cô và các bạn.

Đà Nẵng, ngày 20 tháng 05 năm 2014

Người thực hiện

Nguyễn Danh Tuyên

MỤC LỤC

Trang

MỞ ĐẦU...............................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài.....................................................................................1

2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu .....................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. ....................................................................2

4. Phương pháp nghiên cứu. ..................................................................................3

5. Bố cục đề tài. .....................................................................................................3

6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu. ..........................................................................3

PHẦN NỘI DUNG...............................................................................................5

CHƢƠNG I: VỀ TÁC GIẢ, TÁC PHẨM DI CHÚC VÀ GIÁ TRỊ TƢ

TƢỞNG XÂY DỰNG, CHỈNH ĐỐN ĐẢNG TRONG DI CHÚC HỒ CHÍ

MINH....................................................................................................................5

1.1 Hồ Chí Minh và tác phẩm Di chúc..................................................................5

1.1.1 Hồ Chí Minh thân thế và sự nghiệp..............................................................5

1.1.1.1 Hoàn cảnh gia đình và tiểu sử Hồ Chí Minh.............................................5

1.1.1.2 Sự nghiệp và tư tưởng ...............................................................................9

1.1.2 Tác phẩm Di chúc Hồ Chí Minh ................................................................17

1.1.2.1 Hoàn cảnh ra đời......................................................................................17

1.1.2.2 Nội dung chủ yếu trong tác phẩm Di chíc Hồ Chí Minh ........................20

1.2 Tư tưởng xây dựng, chỉnh đốn đảng trong Di chúc Hồ Chí Minh................26

1.2.1 Đoàn kết thống nhất trong Đảng ................................................................26

1.2.2 Thực hành dân chủ rộng rãi........................................................................29

1.2.3 Thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình..........................31

1.2.4 Phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau ................................................34

1.2.5 Đảng viên phải thấm nhuần đạo đức cách mạng........................................35

1.2.6 Phải bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau ...........................................38

1.3 Giá trị tư tưởng xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong Di chúc Hồ Chí Minh.....40

1.3.1 Giá trị lý luận tư tưởng xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong Di chúc Hồ Chí

Minh.....................................................................................................................40

1.3.2 Giá trị thực tiễn tư tưởng xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong Di chúc Hồ Chí

Minh.....................................................................................................................42

CHƢƠNG II: VẬN DỤNG TƢ TƢỞNG XÂY DỰNG, CHỈNH ĐỐN

ĐẢNG TRONG DI CHÚC HỒ CHÍ MINH TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN

NAY.....................................................................................................................44

2.1 Thực trạng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong những năm qua........44

2.1.1 Những thành tựu đã đạt được trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng 44

2.1.2 Những hạn chế của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng...........................55

2.1.3 Nguyên nhân của những thành tựu và hạn chế...........................................57

2.2 Vận dụng tư tưởng về xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong Di chúc Hồ Chí

Minh trong giai đoạn hiện nay.............................................................................59

2.2.1 Tình hình thế giới và trong nước ................................................................59

2.2.1.1 Tình hình thế giới và khu vực .................................................................59

2.2.1.2 Tình hình trong nước ...............................................................................60

2.2.2 Những giải pháp phát huy tư tưởng xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong Di

chúc Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay .......................................................61

2.2.2.1 Củng cố xây dựng khối đoàn kết thống nhất trong Đảng phù hợp với tình

hình mới của Đất nước ........................................................................................61

2.2.2.2 Xây dựng, chỉnh đốn đội ngũ Đảng viên của Đảng đáp ứng yêu cầu công

cuộc đổi mới ........................................................................................................64

2.2.2.3 Phát huy dân chủ trong xây dựng, tổ chức, sinh hoạt và hoạt động của

Đảng.....................................................................................................................67

2.2.2.4 Nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt Đảng ......70

2.2.2.5 Làm tốt công tác phát triển Đảng ............................................................73

KẾT LUẬN.........................................................................................................75

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................77

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài.

Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh suốt cả cuộc đời mình cống hiến cho sự

nghiệp cách mạng, Người từng nói: “Tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc

là làm sao cho nước tôi được hoàn toàn độc lập, dân tôi được hoàn toàn tự do,

đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành” [Hồ Chí Minh, Toàn

tập, 2011, t.4, NXB CTQG, tr.187]. Ham muốn tột bậc, khát vọng cháy bổng đó là

mục tiêu, là động lực thúc đẩy Người vượt bao gian khổ để tìm ra con đường giải

phóng dân tộc, giải phóng nhân dân thoát khỏi ách nô lệ. Cả cuộc đời Người đã

cống hiến cho sự nghiệp cách mạng Viêt Nam, Người đã sáng lập, rèn luyện, dẫn

dắt Đảng ta bước qua bao thăng trầm lịch sử hào hùng của cách mạng Việt Nam.

Trước lúc đi xa, Người đã “đ sẵn mấy lời” để đồng bào cả nước, đồng chí

trong Đảng và bầu bạn khắp nơi khỏi cảm thấy đột ngột, đó chính là bản Di chúc

lịch sử của Người. Di chúc chứa đựng những tư tưởng và tình cảm lớn của một lãnh

tụ thiên tài, một người thầy vĩ đại, một nhà hoạt động lỗi lạc của phong trào giải

phóng dân tộc và phong trào cộng sản Quốc tế, một chiến sĩ đấu tranh không mệt

mỏi cho hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Di chúc là bản tổng

kết hết sức cô đọng về cuộc đời của một con người, anh hùng giải phóng dân tộc,

nhà văn hóa kiệt xuất của nhân loại.

Di chúc của Người là một án văn tuyệt bút chứa đựng những tư tưởng lớn,

tầm nhìn xa trông rộng, đó là những lời dặn dò hết sức giản dị nhưng vô cùng ý

nghĩa, định hướng cho sự phát triển của đất nước. Hơn ai hết, Người thấy rõ vai trò

công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng đối với sự tồn vong của một chế độ nên lời dặn

đầu tiên trong Di chúc mà Người nhắn nhủ là lời căn dặn về Đảng: “Trước hết nói

về Đảng. Nhờ đoàn kết chặc chẽ một lòng một dạ phục vụ giai cấp, phục vụ nhân

dân, phục vụ tổ quốc cho nên từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta đã đoàn kết, tổ

chức lãnh đạo nhân dân hăng hái đấu tranh tiến từ thắng lợi này đến thắng lợi

khác” [Hồ Chí Minh, Toàn tập, NXB CTQG, HN, 2011, t.15, tr.621- 622]. Ngày

nay toàn Đảng, toàn dân ta thực hiện công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất

nước, hơn lúc nào hết vai trò lãnh đạo của Đảng cần được phát huy mạnh mẽ hơn

nữa.

2

Trước những biến đổi của tình hình thế giới, âm mưu diễn biến hòa bình, bạo

loạn lật đổ của các thế lực thù địch hòng chống phá công cuộc xây dựng chủ nghĩa

xã hội ở nước ta, âm mưu xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng đối với sự nghiệp cách

mạng nước ta. Đặc biệt, hiện nay đang tồn tại một thực trạng đau lòng là một bộ

phận không nhỏ cán bộ, Đảng viên ngày càng sa sút, suy thoái đạo đức tư tưởng

làm ảnh hưởng không nhỏ tới truyền thống tốt đẹp của Đảng ta.

Ngày nay, toàn Đảng, toàn dân đang tích cực học tập, quán triệt, làm theo

nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI (2011)

càng cho ta thấy vai trò, ý nghĩa công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và ý nghĩa to

lớn, thiết thực lời căn dặn của Bác trong Di chúc đối với Đảng ta cách đây hơn 45

năm.

Bản thân nhận thấy rõ vai trò ý nghĩa và mong muốn làm rõ thêm giá trị tư

tưởng về xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong Di chúc của Hồ Chí Minh đã thôi thúc

tôi chọn đề tài: “Giá trị tư tưởng xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong Di chúc Hồ Chí

Minh và sự vận dụng của Đảng ta trong giai đoạn hiện nay” để làm đề tài khóa

luận tốt nghiệp cho mình.

2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu

- Mục tiêu:

Làm rõ giá trị, tư tưởng xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong Di chúc Hồ Chí

Minh và sự vận dụng của Đảng ta trong giai đoạn hiện nay.

- Nhiệm vụ:

Để thực hiện mục tiêu trên thì nhiệm vụ phải làm sáng tỏ những vấn đề sau:

+ Tư tưởng xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong Di chúc Hồ Chí Minh và giá trị

của nó đối với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng.

+ Đảng ta vận dụng tư tưởng xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong Di chúc Hồ

Chí Minh trong giai đoạn hiện nay.

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu.

- Đối tượng:

Tư tưởng về xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong Di chúc Hồ Chí Minh.

- Phạm vi nghiên cứu:

3

Giá trị, tư tưởng xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong Di chúc Hồ Chí Minh và

sự vận dụng của Đảng ta trong giai đoạn hiện nay.

4. Phƣơng pháp nghiên cứu.

Đề tài được thực hiện dựa trên cơ sở các phương pháp của chủ nghĩa duy

vật biện chứng và duy vật lịch sử. Ngoài ra còn sử dụng các phương pháp như phân

tích, tổng hợp, hệ thống hóa… để làm rõ nội dung vấn đề nghiên cứu.

5. Bố cục đề tài.

Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liêu tham khảo, khóa luận gồm

có 2 chương, 5 tiết:

Chương 1: Về tác giả, tác phẩm Di chúc và giá trị tư tưởng xây dựng, chỉnh

đốn Đảng trong Di chúc Hồ Chí Minh

Chương 2: Vận dụng tư tưởng xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong Di chúc Hồ

Chí Minh trong giai đoạn hiện nay

6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu.

Xây dựng và chỉnh đốn Đảng luôn là nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu

trong công tác xây dựng Đảng. Làm tốt công tác xây dựng Đảng góp phần khẳng

định vai trò vị trí lãnh đạo của Đảng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

Tư tưởng xây dựng, chỉnh đốn Đảng nói chung và tư tưởng xây dựng chỉnh đốn

Đảng trong Di chúc Hồ Chí Minh nói riêng đã thu hút rất nhiều sự quan tâm của

các nhà nghiên cứu. Trên nhiều phương diện khác nhau, điều kiện thực tiễn khác

nhau, các nhà khoa học có những cách nhìn nhận, đánh giá với những mức độ khác

nhau, từ đó các nhà khoa học đưa ra hệ thống các giải pháp góp phần xây dựng,

chỉnh đốn Đảng dựa trên nền tảng tư tưởng về xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong Di

chúc Hồ Chí Minh. Cho đến nay đã có những công trình nghiên cứu cụ thể như:

Di chúc Bác Hồ và công tác nghiên cứu tuyên truyền của Bảo tàng Hồ Chí

Minh, Nxb Thanh niên, Hà Nội, 2002 của Bảo tàng Hồ Chí Minh. Cuốn sách là hệ

thống các bài viết về Di chúc đề cập tới nhiều vấn đề nổi bật trong Di chúc như:

Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, vấn đề con người và giải phóng con người, tư

tưởng đoàn kết, công tác đào tạo bồi dưỡng nhân tài… Cuốn sách đã góp phần làm

sáng tỏ nhiều vấn đề mà Bác Hồ đề cập trong Di chúc trong đó có công tác xây

dựng và chỉnh đốn Đảng.

4

Chuyên đề giới thiệu về Di chúc của chủ tịch Hồ Chí Minh của Ban Tư

tưởng - Văn hóa Trung ương, 2007. Chuyên đề góp phần làm sáng tỏ nội dung Di

chúc Hồ Chí Minh như: Bác Hồ nói về nói về cuộc kháng chiến chống Mỹ, lời căn

dặn của Bác về Đảng, đoàn viên thanh niên, nhân dân lao động, về phong trào cộng

sản, công việc sau khi đánh thắng đế quốc Mỹ xâm lược và công việc lo hậu sự của

Người. Tác phẩm trình bày một cách có hệ thống, phân tích các nội dung trong Di

chúc giúp người đọc dễ dàng tiếp cận tư tưởng của Người trong Di chúc.

Mấy vấn đề xây dựng chỉnh, chỉnh đốn Đảng, Nxb chính trị Quốc gia, Hà

Nội của tác giả Lê Đức Bình đã trình bày những vấn đề cơ bản của công tác xây

dựng, chỉnh đốn Đảng, nêu bật sự cần thiết phải xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong

giai đoạn hiện nay.

Ngoài ra còn nhiều bài viết đăng lên trên các tạp chí, báo của các cơ quan

chính phủ như: “Tiếp tục thực hiện Di chúc của chủ tịch Hồ Chí Minh về chỉnh đốn

Đảng” của PGS -TS Phạm Hồng Chương. “Tư tưởng về xây dựng Đảng trong Di

chúc của chủ tịch Hồ Chí Minh” của Đại tá, TS. Nguyễn Duy Thông, khoa triết

học, Trường Sĩ quan Chính trị. “Xây dựng và chỉnh đốn Đảng theo Di chúc của

chủ tịch Hồ Chí Minh” của ThS. Đỗ Thanh Bình - Phó hiệu trưởng trường chính trị

Lâm Đồng. “Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong điều kiện

Đảng cầm quyền” của TS. Dương Trung Ý, tạp chí Xây Dựng Đảng, 08-12-2011…

Các công trình nghiên cứu của các tác giả hết sức phong phú, đa dạng, mang tính

tổng hợp cao. Đây cũng là điều kiện thuận lợi, nguồn tài liệu tham khảo quý báu

giúp tôi nghiên cứu hoàn thiện hơn khóa luận này.