Đường lối xây dựng phát triển nền văn hóa, giải quyết các vấn đề biến đổi xã hội potx

CHƯƠNG 7: ĐƯỜNG LỐI XÂY DỰNG, PHÁT TRIỂN NỀN VĂN HOÁ, GIẢI QUYẾT

CÁC VẤN ĐỀ XÃ HỘI

I - Quá trình đổi mới tư duy của Đảng về xây dựng, phát triển nền văn hoá thời kì đổi mới

đất nước

1. Khái niệm văn hoá Việt Nam

- Theo nghĩa rộng: văn hoá VN là tổng thể những giá trị vật chất và tinh thần do cộng đồng các

dân tộc VN sáng tạo ra trong quá trình dựng nước và giữ nước

- Theo nghĩa hẹp:

+ văn hoá là đời sống tinh thần của xã hội

+ văn hoá là các giá trị truyền thống lối sống

+ văn hoá là năng lực sáng tạo của dân tộc

+ văn hoá là bản sắc dân tộc để phân biệt dân tộc này với dân tộc khác

2. Quá trình đổi mới tư duy về xây dựng và phát triển nền văn hoá

- ĐH VII (1991):

+ Nhận thức mới về đặc trưng của nền văn hoá VN: tiên tiến và đậm đà bản sắc dân tộc (cương

lĩnh 1991)

+ Nhận thức rõ hơn tiêu chí “xây” và “chống” trong văn hoá

+ Khởi động tư duy chính trị về hội nhập: VN muốn là bạn tốt với tất cả các nước trong cộng

đồng thế giới phấn đấu vì độc lập hoà bình và phát triển, đây là cơ sở chính trị cho việc triển khai

tư duy về hội nhập văn hoá

- Nghị quyết 01-NQ/TQ ngày 28/3/1992 của bộ chính trị về công tác lý luận trong giai đoạn hiện

nay

+ Trong nhiều năm qua nội dung đào tạo đội ngũ cán bộ lý luận hầu như chỉ bó hẹp trong các bộ

môn khoa học Mac - Lênin, chưa coi trọng việc nghiên cứu các trào lưu khác và tiếp cận những

thành tựu khoa học của thế giới. Hậu quả là số đông cán bộ lý luận thiếu hiểu biết rộng rãi về kho

tàng trí thức của loài người, do đó khả năng phát triển bị hạn chế

- Nguyên nhân

+ có nguyên nhân khách quan bắt nguồn từ những hạn chế lịch sử:sự lạc hậu chung về nhận thức

lý luận và sự chậm trễ của khoa học XH kéo đài nhiều thập kỷ trong cả hệ thống XHCN thế giới

+ có nguyên nhân chủ quan từ lãnh đạo TW và các cấp

- Phương hướng khắc phục: đối với các học thuyết khác ngoài chủ nghĩa Mac - Lênin về XH cần

được nghiên cứu trên quan điểm khách quan biện chứng,vừa chống chủ nghĩa giáo điều, vừa

chống lại chủ nghĩa xét lại, cơ hội

- Biện pháp chủ yếu

+ xây dựng quy chế dân chủ trong hoạt động nghiên cứu và quản lý công tác lý luận, phát huy

đầy đủ tự do sáng tạo trong khám phá chân lý

+ nhận thức rõ hơn về chức năng của văn hoá: nền tảng tinh thần của XH,về vai trò của văn hoá:

vừa là mục tiêu vừa là động lực của sự phát triển

+ xác định vai trò đặc biệt của giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ: là động lực và có vị

trí then chốt trong phát triển kinh tế XH

- NQTW5 (khoá VIII): 5 quan điểm chỉ đạo quá trình phát triển văn hoá trong thời kì công

nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước

- NQTW9 (khoá IX): phát triển văn hóa phải đồng bộ với phát triển kinh tế

- NQTW10 (khoá IX): phải gắn kết 3 nhiệm vụ phát triển kinh tế, chỉnh đốn Đảng và phát triển

văn hoá

- NQTW10 (khoá IX): đánh giá sự biến đổi văn hoá tong qúa trình đổi mới đòi hỏi phải đổi mới

sự lãnh đạo và quản lý văn hoá

3. Quan điểm chỉ đạo và chủ trương về phát triển KT-XH

a. Các quan điểm chỉ đạo về xây dựng và phát triển văn hoá