dự báo về đồng USD trong tương lai và các giải pháp hoàn thiện chính sách tỷ giá đồng.doc

NHÓM 1 – CH18G Vị thế đồng USD qua các giai đoạn

MỞ ĐẦU

1. Lý do lựa chọn đề tài

Trong những năm gần đây, xu thế toàn cầu hóa đã đẩy mạnh xuất khẩu và

đầu tư ra nước ngoài, dẫn đến những thay đổi về qui mô và quyền lực tài chính giữa

các nước phát triển và đang phát triển.

Trong khi nền kinh tế Mỹ đã đóng vai trò chính trong nền kinh tế thế giới

suốt từ sau thế chiến 2 cho đến những năm 1990, từ cuối thế kỷ qua đã chứng kiến

sự nổi lên của một số nền kinh tế lớn như Ấn Độ, Trung Quốc, Liên bang Nga,

Brazil. Những thay đổi này đã gây tác động đến dòng vốn quốc tế và tỉ giá hối đoái,

từng bước hình thành sự điều chỉnh quốc tế. Thêm vào đó, sự kiện 11/9/2001 và

cuộc chiến chống khủng bố đã tác động xấu đến cán cân thanh toán của Mỹ, mà

đỉnh cao là đổ vỡ tín dụng tại Mỹ và dẫn đến khủng hoảng tài chính toàn cầu. Chính

sự mất cân đối ngân sách kỷ lục tại Mỹ và sự nổi lên của các nền kinh tế mới nổi đã

khiến cho USD mất giá 16% tính từ tháng 3/2009 và trên 20% tính từ năm 2002 và

còn tiếp tục xuống giá. Tỉ trọng USD trong dự trữ thế giới giảm từ 72% vào năm

1999 (đồng euro bắt đầu lưu hành) xuống còn 62,8% vào quí 2/2009.

Cả thế giới đang dõi theo từng biến động của đồng USD và đã đưa ra nhiều

kịch bản cho sự biến động của đồng tiền này. Bởi lẽ, mặc dù đang có chiều hướng

đi xuống nhưng USD vẫn là đồng tiền đóng vai trò chủ đạo trong các giao dịch quốc

tế và kinh tế của Mỹ vẫn chiếm giữ vị trí số 1 của kinh tế toàn cầu. Nhận thấy đây là

một đề tài mang tính thời sự và có “sức nóng”, nhóm tôi đã lựa chọn nghiên cứu đề

tài: “Vị thế đồng USD qua các giai đoạn. Tác động đối với Việt Nam”. Dưới sự

hướng dẫn nhiệt tình của Giảng viên PGS.TS Nguyễn Thị Thu Thảo, nhóm tôi đã

rất cố gắng để hoàn thành đề tài. Tuy nhiên, do thời gian và trình độ có hạn, bài viết

của nhóm không thế tránh khỏi những sai sót. Chúng tôi rất mong sẽ nhận được sự

góp ý của cô giáo và các bạn để bài viết được hoàn thiện hơn.

1

NHÓM 1 – CH18G Vị thế đồng USD qua các giai đoạn

Chúng tôi xin chân thành cảm ơn!

2. Mục đích nghiên cứu

Nền kinh tế Mỹ là một nền kinh tế có tầm ảnh hưởng toàn cầu. Những

biến động tài chính của nước này tác động rất lớn đến mọi nền kinh tế, trong đó

có Việt Nam. Do đó, nghiên cứu vị thế của đồng USD qua các giai đoạn để từ

đó hiểu được vai trò cũng như những ảnh hưởng của nó đến nền kinh tế nước ta

để có những phản ứng chính sách tỷ giá cho phù hợp là mục đích chính của

nhóm tôi khi nghiên cứu đề tài này.

3. Kết cấu đề tài

Đề tài được nghiên cứu theo 3 phần chính:

- Phần I: Sự hình thành và phát triển của đồng USD

- Phần II: Vai trò của USD đối với nền kinh tế thế giới

- Phần III: Những dự báo về đồng USD trong tương lai và các giải pháp hoàn

thiện chính sách tỷ giá đồng

PHẦN I: SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA ĐỒNG USD

2

NHÓM 1 – CH18G Vị thế đồng USD qua các giai đoạn

1.1. Khái quát về hệ thống tiền tệ

Các mối quan hệ kinh tế quốc tế nói chung và các quan hệ kinh tế đối ngoại của

các quốc gia nói riêng bằng cách này hay cách khác đều được biểu hiện thông

qua các quan hệ tiền tệ. Từ đây đã hình thành nên hệ thống tiền tệ. Hệ thống tiền

tệ là tập hợp các quy tắc, thể lệ và tổ chức nhằm tác động tới các quan hệ tài

chính - tiền tệ giữa các quốc gia trên thế giới. Do mỗi hệ thống tiền tệ ra đời và

chỉ vận hành có hiệu quả trong những điều kiện thích hợp về kinh tế, chính trị và

xã hội nhất định nên khi những điều kiện này thay đổi sẽ dẫn tới sự sụp đổ của

hệ thống tiền tệ . Cho đến nay đã có năm hệ thống tiền tệ được sử dụng, bao

gồm: chế độ bản vị vàng, hệ thống Giơ – Noa, hệ thống Bretton Woods (còn gọi

là chế độ bản vị USD), hệ thống Giamaica, và chế độ bản vị SDR.

1.2. Phân loại hệ thống tiền tệ

Hệ thống tiền tệ có thể được phân thành hai giai đoạn:

- Giai đoạn trước Đại chiến Thế giới lần thứ hai. Khi đó, hệ thống tiền tệ được

chia thành:

+ Chế độ bản vị vàng (tỷ giá theo ngang giá vàng)

+ Chế độ bản vị hối đoái vàng

+ Chế độ bản vị vàng thoi

- Giai đoạn sau Đại chiến Thế giới lần thứ hai, gồm:

+ Chế độ bản vị USD (chế độ tỷ giá cố định)

+ Chế độ SDR (chế độ tỷ giá thả nổi)

1.3. Quá trình hình thành và phát triển của đồng USD

Đồng đô la Mỹ là đơn vị tiền tệ chính thức của Hoa Kỳ. Hiện nay trên thế

giới ngoài Hoa Kỳ, còn có một vài quốc gia khác cũng dùng đô la Mỹ làm đơn vị

tiền tệ chính thức của mình và nhiều quốc gia khác cho phép dùng đôla Mỹ trong

thực tế (nhưng không chính thức).

1.3.1. Trước Chiến tranh Thế giới lần thứ nhất

3