Đổi mới việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của UBND quận - từ thực tiễn quận Gò Vấp - TP. Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP.HỒ CHÍ MINH

_______________________________

Nguyễn Thị Thanh

ĐỔI MỚI VIỆC GIẢI QUYẾT

KHIẾU NẠI, TỐ CÁO CỦA

UBND QUẬN – TỪ THỰC TIỄN

QUẬN GÒ VẤP – TP. HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SỸ LUẬT HỌC

TP. Hồ Chí Minh – Năm 2007

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP.HỒ CHÍ MINH

_______________________________

Nguyễn Thị Thanh

ĐỔI MỚI VIỆC GIẢI QUYẾT

KHIẾU NẠI, TỐ CÁO CỦA

UBND QUẬN – TỪ THỰC TIỄN

QUẬN GÒ VẤP – TP. HỒ CHÍ MINH

Chuyên ngành: Luật Hành chính

Mã số: 60.38.20

LUẬN VĂN THẠC SỸ LUẬT HỌC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:

- PGS. TS. Nguyễn Cửu Việt

TP. Hồ Chí Minh – Năm 2007

MỤC LỤC

Trang

Mục lục

Lời cảm ơn

Danh mục chữ viết tắt

Mở đầu 1

Chƣơng 1. Cơ sở lý luận - pháp lý về quyền KNTC hành chính

và thẩm quyền giải quyết của Ủy ban nhân dân cấp quận

1.1. Khái niệm và ý nghĩa của quyền KNTC hành chính 4

1.1.1. Quyền khiếu nại hành chính 5

1.1.2. Quyền tố cáo hành chính 7

1.1.3. Phân biệt khiếu nại hành chính với tố cáo hành chính 8

1.1.3.1. Về chủ thể 8

1.1.3.2. Về đối tượng 8

1.1.3.3. Về nội dung, mục đích 9

1.1.3.4. Về thẩm quyền giải quyết 9

1.1.4. Ý nghĩa của KNTC và công tác giải quyết KNTC hành chính 9

1.2. Các bảo đảm pháp lý đối với quyền KNTC hành chính 11

1.3. Khái lƣợc lịch sử phát triển của chế định pháp luật về KNTC hành

chính và giải quyết KNTC hành chính trong pháp luật nƣớc ta 12

1.3.1. Những ngày vừa lập nước 1945 – 1946 12

1.3.2. Từ năm 1946 đến năm 1980 14

1.3.3. Từ Pháp lệnh 1981 đến Pháp lệnh 1991 17

1.3.4. Từ Pháp lệnh 1991 đến nay 20

1.3.4.1. Từ Pháp lệnh 1991 đến Luật 1998 20

1.3.4.2. Những nội dung đổi mới cơ bản của Luật 2004 24

1.3.4.3. Những nội dung đổi mới cơ bản của Luật 2005 26

1.4. Quy định của pháp luật hiện hành về KNTC hành chính và giải

quyết KNTC hành chính 27

1.4.1. Các nguyên tắc giải quyết KNTC hành chính 27

1.4.1.1. Pháp chế 27

1.4.1.2 Chính xác, khách quan 29

1.4.1.3. Dân chủ 29

1.4.1.4. Công bằng 29

1.4.1.5. Nhanh chóng, kịp thời 31

1.4.1.6. Thể hiện bằng văn bản 31

1.4.2. Thủ tục giải quyết KNTC hành chính 33

1.4.2.1. Thủ tục giải quyết khiếu nại hành chính 33

1.4.2.2. Thủ tục giải quyết tố cáo hành chính 39

1.5. Thẩm quyền giải quyết KNTC hành chính của UBND cấp huyện 40

1.5.1. Thẩm quyền giải quyết khiếu nại hành chính 41

1.5.2. Thẩm quyền giải quyết tố cáo hành chính 42

Chƣơng 2: Thực trạng KNTC hành chính và giải quyết KNTC hành

chính của UBND quận Gò vấp - Một số kiến nghị hoàn thiện

2.1. Tình hình KNTC hành chính của công dân trên phạm vi TPHCM 45

2.2. Thực trạng KNTC hành chính của công dân trên các lĩnh vực

của quận Gò Vấp 48

2.3. Tổ chức các cơ quan thanh tra và đội ngũ CBCC làm công tác giải

quyết KNTC hành chính của công dân trên địa bàn quận Gò Vấp 51

2.4. Quy trình tiếp nhận, thụ lý và giải quyết đơn KNTC hành chính trên

địa bàn quận Gò Vấp 52

2.4.1. Tiếp nhận, thụ lý đơn KNTC hành chính 52

2.4.2. Quy trình giải quyết đơn KNTC hành chính 53

2.4.2.1. Quy trình giải quyết đơn khiếu nại 53

2.4.2.2. Quy trình giải quyết đơn tố cáo 54

2.5. Tình hình giải quyết KNTC hành chính của công dân trên địa bàn

quận Gò Vấp từ năm 1999 đến năm 2006, những tích cực và hạn chế 55

2.5.1. Tình hình giải quyết KNTC hành chính của công dân trên địa bàn

quận Gò Vấp từ năm 1999 đến năm 2006 55

2.5.2. Những tích cực và hạn chế 57

2.5.2.1. Những nét tích cực 57

2.5.2.2. Những hạn chế và nguyên nhân 58

2.6. Sự cần thiết nâng cao chất lƣợng giải quyết KNTC hành chính của

công dân trên địa bàn quận Gò Vấp – Phƣơng hƣớng và một số giải

pháp hoàn thiện 65

2.6.1 Sự cần thiết nâng cao chất lượng giải quyết KNTC hành chính

của công dân trên địa bàn quận Gò Vấp 65

2.6.2. Một số đề xuất về giải pháp hoàn thiện 66

2.6.2.1. Giải pháp về pháp luật 67

2.5.2.2. Đề xuất giải pháp về thực tiễn 72

2.5.2.3. Nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND và Ủy ban

Mặt trận Tổ quốc đối với công tác giải quyết KNTC hành chính 77

KẾT LUẬN 79

TÀI LIỆU THAM KHẢO 82

====================

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Cán bộ công chức : CBCC

Hội đồng nhân dân : HĐND

Khiếu nại tố cáo : KNTC

Pháp lệnh về việc xét, giải quyết các KNTC

của công dân năm 1981 : Pháp lệnh 1981

Pháp lệnh KNTC của công dân năm 1991 : Pháp lệnh 1991

Luật KNTC năm 1998 : Luật 1998

Luật KNTC năm 1998, được sửa đổi, bổ sung năm 2004 : Luật 2004

Luật KNTC năm 1998, được sửa đổi, bổ sung năm 2005 : Luật 2005

Thành phố Hồ Chí Minh : TPHCM

Ủy ban nhân dân : UBND

====================

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cám ơn

- PGS. TS. Nguyễn Cửu Việt, người thầy đã hướng dẫn, động viên và truyền

đạt những kinh nghiệm quý báu trong suốt quá trình thực hiện đề tài.

- Quý thầy cô trường Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh đã nhiệt tình giảng

dạy và trang bị cho tôi những kiến thức sâu sắc.

- Tạp chí Thanh tra, Thanh tra TPHCM và các Phòng Ban của quận Gò Vấp đã

tạo điều kiện cho tôi được tiếp xúc với nhiều nguồn tài liệu phong phú phục

vụ cho nghiên cứu luận văn.

- Đồng nghiệp Thanh tra quận Gò Vấp đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi

trong suốt thời gian học tập và thực hiện luận văn.

====================

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

KNTC hành chính là một trong những quyền cơ bản của công dân, cơ quan, tổ

chức được ghi nhận tại Hiến pháp năm 1992 và nhiều văn bản pháp luật, trong đó, có

Luật 2005. Luật 2005 được ban hành nhằm cụ thể hoá và tạo điều kiện thuận lợi về

pháp lý cho công dân, cơ quan, tổ chức thực hiện các quyền cơ bản của mình. Quyền

KNTC hành chính là một trong những quyền hiến định cơ bản thể hiện mối quan hệ

giữa nhà nước với công dân, là hình thức dân chủ trực tiếp để công dân tham gia

quản lý nhà nước, quản lý xã hội, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ

chức, công dân. Thực hiện tốt quyền KNTC sẽ hạn chế tình trạng vi phạm pháp luật,

có ý nghĩa thiết thực trong việc giữ vững ổn định chính trị, trật tự xã hội, tạo điều

kiện phát triển kinh tế xã hội nhất là trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế, vì mục

tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

Tuy nhiên, việc giải quyết KNTC hành chính trong thời gian qua vẫn còn nhiều

thiếu sót, khuyết điểm ảnh hưởng đến quyền dân chủ của công dân, nhiều vụ việc

kéo dài. Do sự thiếu tinh thần trách nhiệm của CBCC của các cơ quan có thẩm

quyền, ngoài ra còn do sự bất cập của cơ chế chính sách.

Là một CBCC đang công tác trên lĩnh vực pháp luật, tôi chọn đề tài “Đổi mới việc

giải quyết khiếu nại, tố cáo hành chính của UBND quận - Từ thực tiễn Quận Gò Vấp

– Thành phố Hồ Chí Minh” để có thể góp phần nâng cao hiệu quả giải quyết KNTC

hành chính nói chung và trên địa bàn Quận Gò Vấp nói riêng.

2. Tình hình nghiên cứu

Việc đổi mới công tác giải quyết KNTC hành chính nói chung được nhiều người

quan tâm, đã có nhiều bài viết trên một số tạp chí liên quan đến nội dung này như:

Nguyễn Công Tình, Chánh thanh tra thị xã Sơn La: “Một số vấn đề nảy sinh từ thực

tiễn áp dụng luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật 1998 năm 2005” đăng trên

trang 15 tạp chí Thanh tra số 3/2007; Nguyễn Thị Bích Hường, Vụ pháp chế Thanh

tra Chính phủ: “Những xung đột giữa các quy định của pháp luật đất đai với pháp

Luật 1998 hiện hành” đăng trên trang 14 tạp chí Thanh tra số 6/2007; Đỗ Duy Phức,

Phó vụ trưởng vụ 5 - Thanh tra Chính phủ: “Về thẩm quyền giải quyết khiếu nại của