Đổi mới việc dạy triết học trong nhà trường đại học ở nước ta hiện nay

§æi míi viÖc d¹y triÕt häc

trong nhµ tr−êng ®¹i häc ë n−íc ta hiÖn nay

NguyÔn Träng ChuÈn(*)

µn vÒ viÖc gi¶ng d¹y triÕt häc cho

c¸c ®èi t−îng kh¸c nhau trong mét

quèc gia lµ chñ ®Ò rÊt lín. T«i xin ®Ò cËp

®Õn mét ph¹m vi hÑp h¬n lµ viÖc d¹y

triÕt häc trong nhµ tr−êng ®¹i häc v×

trong ®ã ng−êi häc lµ ®èi t−îng trÎ vµ

®«ng ®¶o võa míi b−íc ch©n vµo cæng

tr−êng ®¹i häc ®ang rÊt h¸o høc t×m

hiÓu, kh¸m ph¸ kho tµng tri thøc ®å sé

cña nh©n lo¹i.

1. CÇn nh×n th¼ng vµo thùc tr¹ng

viÖc gi¶ng d¹y vµ häc triÕt häc trong c¸c

nhµ tr−êng ®Ó cã sù ®æi míi theo kÞp sù

®æi míi toµn diÖn cña ®Êt n−íc vµ héi

nhËp quèc tÕ ®ang diÔn ra rÊt nhanh

trong ®iÒu kiÖn toµn cÇu ho¸ hiÖn nay.

Nh÷ng ng−êi gi¶ng d¹y vµ nghiªn

cøu triÕt häc còng nh− ®«ng ®¶o c¸c giíi

x· héi, nhÊt lµ sinh viªn, ®Òu nhËn ra

nh÷ng ®iÒu kh«ng æn trong viÖc trang bÞ

kiÕn thøc triÕt häc hiÖn nay trong c¸c

nhµ tr−êng ®¹i häc cña chóng ta.

Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t

®−îc trong lÜnh vùc truyÒn b¸ kiÕn thøc

triÕt häc th× còng ph¶i th¼ng th¾n thõa

nhËn r»ng, tõ l©u ®· cã kh«ng Ýt lêi

c¶nh b¸o vÒ viÖc c¸c sinh viªn, nhÊt lµ

sinh viªn kh«ng chuyªn triÕt häc, kh«ng

thÝch häc, hay nÆng h¬n lµ ch¸n häc c¸c

bé m«n Marx - Lenin nãi chung. NhiÒu

sinh viªn häc cèt sao ®Ó cho ®ñ ®iÓm

kh«ng ph¶i thi l¹i lµ ®−îc chø Ýt ai coi

®ã lµ m«n häc gióp cho viÖc rÌn luyÖn vµ

ph¸t triÓn t− duy, trang bÞ ph−¬ng ph¸p

nhËn thøc, kiÕm t×m tri thøc ë n¬i mµ

K. Marx vµ Hegels gäi lµ n¬i “®óc kÕt”

hay “tæng kÕt” nh÷ng g× lµ tinh tuý cña

t− duy nh©n lo¹i, hoÆc cã Ých thùc sù

cho chuyªn m«n sau nµy cña hä. Bëi

vËy, ®· cã lóc ré lªn c©u nãi nghe thËt

xãt xa vÒ thùc tr¹ng cña bé m«n nµy lµ

bé m«n mµ “thÇy kh«ng muèn d¹y, trß

kh«ng muèn häc”!(∗)

X· héi cã biÕt ®iÒu nµy kh«ng?

Ngµnh gi¸o dôc cã biÕt ®iÒu nµy kh«ng?

T«i ch¾c lµ tÊt c¶ ®Òu biÕt, thËm chÝ biÕt

rÊt râ. NÕu b©y giê tiÕn hµnh mét cuéc

®iÒu tra x· héi häc nghiªm tóc, thËt sù

kh¸ch quan vµ c¬ b¶n vÒ sù quan t©m,

sù høng thó cña ng−êi häc c¸c bé m«n

Marx - Lenin chóng ta sÏ cã nh÷ng con

sè ®¸ng ®Ó l−u t©m vµ suy nghÜ. Nh÷ng

ng−êi cã tr¸ch nhiÖm ch−a d¸m nh×n

th¼ng vµo sù thËt nµy, ch−a thÊy ®−îc

sù thiÕu hôt vÒ triÕt häc cña sinh viªn,

thËm chÝ cña c¶ c¸n bé gi¶ng d¹y cña

chóng ta, cho nªn mäi sù vÉn ®ang theo

lèi mßn, ch−¬ng tr×nh cò kü, gß bã, c¶n

trë nhiÖt t×nh t×m tßi cña ng−êi häc vµ

c¶ sù s¸ng t¹o, sù tù v−¬n lªn cña chÝnh

nh÷ng ng−êi d¹y.

(∗) GS., TS. nguyªn ViÖn tr−ëng ViÖn TriÕt häc,

nguyªn Tæng biªn tËp T¹p chÝ TriÕt häc.

B