Đổi mới PP giảng dạy toán

MÔÛ ÑAÀU

Naâng cao kyõ thuaät daïy hoïc laø moät trong nhöõng yeâu caàu ñoåi môùi phöông

phaùp daïy hoïc phuø hôïp vôùi nhu caàu phaùt trieån xaõ hoäi hieän nay. Nhôø söï phaùt

trieån cuûa coâng ngheä thoâng tin, daïy hoïc coù theâm tieàm naêng trong caùc hoaït

ñoäng giao tieáp thaày - troø. Theo ñoù, thaày giaùo caàn boå sung vaøo heä thoáng kieán

thöùc sö phaïm cuûa mình nhöõng luaän ñieåm môùi, nhöõng moâ hình môùi töông hôïp

vôùi phöông tieän dieãn ñaït vaø laäp luaän hieän ñaïi.

Hieäu quaû cuûa quaù trình daïy hoïc toaùn ngaøy caøng ñöôïc xaùc ñònh chính xaùc

hôn caû veà baûn chaát laãn hình thöùc. Ngöôøi thaày giaùo ngaøy caøng toái öu hoaù hoaït

ñoäng giao tieáp cuûa mình cho neân vieäc phaân tích ñöôïc caùc hoaït ñoäng daïy hoïc

phaûi ñöôïc ñaët ra.

Vôùi moãi kieán thöùc caàn daïy, thaày giaùo caàn nhìn theo nhieàu goùc ñoä, nhieàu

khía caïnh. Töø kieán thöùc cao caáp hieän ñaïi, baèng kieán thöùc sö phaïm thaày giaùo

tìm caùch sô caáp hoùa noù phuø hôïp vôùi chuû theå nhaän thöùc. Quaù trình saøng loïc

thöïc söï coù yù nghóa cho quaù trình daïy hoïc khi nhöõng phöông tieän daïy hoïc hieän

ñaïi ñöôïc khai thaùc trong daïy hoïc.

Giaûi thuaät hay töïa giaûi thuaät cuûa quaù trình daïy hoïc moät kieán thöùc toaùn

caàn ñöôïc ñaët ra giuùp cho vieäc trôï giuùp cuûa phöông tieän daïy hoïc hieän ñaïi coù

hieäu quaû. Theo ñoù, thaày giaùo phaûi caäp nhaät khaû naêng khai thaùc coâng cuï, moâ

taû ñöôïc nhöõng yeâu caàu sö phaïm cuûa mình coù tính khaû thi vôùi coâng cuï seõ naâng

cao hieäu quaû cuûa quaù trình daïy hoïc.

Trong khuoân khoå chuyeân ñeà naøy, chuùng toâi xin trao ñoåi vôùi ñoäc giaû ba

vaán ñeà quan troïng ñaàu tieân khi thöïc hieän ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc. Vaán

ñeà thöù nhaát laø ñònh höôùng tö duy trong daïy hoïc. Ñaây laø vaán ñeà thuoäc veà

chieán löôïc hình thaønh tö duy toaùn hoïc maø hai vaán ñeà caàn ñeà caäp ñeán laø "kieán

thöùc toaùn hoïc" vaø "vaán ñeà toaùn hoïc". Vaán ñeà thöù hai laø phaân ñònh caùc caáp ñoä

tri thöùc cuûa moät tri thöùc toaùn hoïc xaùc ñònh. Ñaây laø vaán ñeà nhìn kieán thöùc sô

caáp ôû goùc ñoä cao caáp ñeå töø ñoù khaùi quaùt vaán ñeà toaùn hoïc hay sô caáp hoùa vaán

ñeà toaùn hoïc. Vaán ñeà thöù ba laø caäp nhaät khaû naêng khai thaùc coâng cuï daïy hoïc

môùi. Vaán ñeà naøy ñöôïc trao ñoåi thoâng qua vieäc söû duïng caùc phaàn meàm bieåu

dieãn tri thöùc trong quaù trình daïy hoïc.

Chuùng toâi xin chaân thaønh caûm ôn vaø saün saøng hôïp taùc vôùi caùc thaày giaùo

quan taâm ñeán caùc vaán ñeà treân.

- 1 -

PHAÀN I

KIEÁN THÖÙC VAØ VAÁN ÑEÀ

Th.s Phaïm vaên Cöôøng

Trong daïy hoïc toaùn, vaán ñeà hình thaønh kieán thöùc mang tính chuû ñoäng

tieáp nhaän coøn kieán thöùc taïo ra vaán ñeà mang tính bò ñoäng.

Kieán thöùc ñöôïc chuyeån taûi baèng caùch thoâng baùo thoâng qua ngoân ngöõ

dieãn ñaït cuûa thaày giaùo hoaëc baèng phöông tieän daïy hoïc (nghe nhìn)... Khi tieáp

nhaän thoâng baùo, moãi hoïc sinh hình thaønh moät quan nieäm veà kieán thöùc (töùc laø

moãi hoïc sinh coù moät moâ hình cuûa kieán thöùc ñoù trong nhaän thöùc). Tuyø theo

möùc ñoä nhaän thöùc khaùc nhau maø moâ hình kieán thöùc cuûa moãi hoïc sinh gioáng

moâ hình chuaån cuûa kieán thöùc nhieàu hay ít. Sau thoâng baùo, thaày giaùo traéc

nghieäm hoïc sinh ñeå nhaän ñöôïc thoâng tin veà moâ hình treân cuûa moãi hoïc sinh.

Vieäc taïo ra vaán ñeà giuùp hoïc sinh tieáp caän kieán thöùc caàn daïy laø caùc hoaït

ñoäng mang tính tình huoáng. Caùc hoaït ñoäng naøy cho pheùp ñònh höôùng tö duy

cuûa hoïc sinh ñeán caùc ñaëc tröng cuûa kieán thöùc. Trong quaù trình hoaït ñoäng naøy,

thaày giaùo kieåm soaùt ñöôïc höôùng tö duy cuûa hoïc sinh.

Daïy hoïc döïa treân heä thoáng vaán ñeà theå hieän bôûi hai giai ñoaïn khaù roõ reät

cuûa moät quaù trình daïy hoïc, ñoù laø tieàn daïy hoïc vaø daïy hoïc. Tieán daïy hoïc laø

giai ñoaïn ñònh höôùng hoïc sinh ñeán ñaëc tröng cuûa kieán thöùc caàn daïy. Khi ñaëc

tröng cuûa kieán thöùc caàn daïy xuaát hieän thì giai ñoaïn hôïp thöùc ñöôïc noái tieáp laø

giai ñoaïn daïy hoïc.

Tuyø theo caáp hoïc, lôùp hoïc maø hai giai ñoaïn cuûa moät quaù trình treân coù söï

phaân chia veà thôøi gian thích hôïp. Ví duï, ôû caáp tieåu hoïc thì giai ñoaïn tieán daïy

hoïc chieám thôøi gian nhieàu hôn giai ñoaïn daïy hoïc; ôû caáp trung hoïc cô sôû thì

giai ñoaïn tieàn daïy hoïc vaø giai ñoaïn daïy hoïc chieám thôøi gian ngang nhau coøn

ôû caáp trung hoïc phoå thoâng thì giai ñoaïn daïy hoïc chieám thôøi gian nhieàu hôn

giai ñoaïn tieán daïy hoïc. Ñaëc bieät caùc caáp hoïc ñaïi hoïc trôû leân thì giai ñoaïn tieàn

daïy hoïc gaàn nhö khoâng xuaát hieän.

Toaùn hoïc ñöôïc hình thaønh cô baûn töø hai phöông dieän töø thöïc teá cuoäc

soáng vaø töø logic trong loøng cuûa khoa hoïc toaùn. Toaùn hoïc trôû veà cuoäc soáng,

phuïc vuï con ngöôøi vôùi tö caùch tham gia vaøo quaù trình hình thaønh theá giôùi

quan cuûa con ngöôøi. Ñoàng thôøi cuõng giuùp con ngöôøi giaûi quyeát nhieàu vaán ñeà

thöïc teá. Vì vaäy, nhöõng vaán ñeà cuûa quaù trình tieàn daïy hoïc maø caøng gaàn thöïc

teá thì giuùp cho hoïc sinh caøng deã daøng tieáp caän hôn vaø caøng deã daøng aùp duïng

vaøo giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà thöïc teá toát hôn.

- 2 -