Đổi mới hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn Vật lý của học sinh dự bị đại học dân tộc với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH

LÊ THỊ THU HIỀN

ĐỔI MỚI HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA - ĐÁNH GIÁ

KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN VẬT LÝ CỦA HỌC SINH

DỰ BỊ ĐẠI HỌC DÂN TỘC VỚI SỰ HỖ TRỢ

CỦA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

LUẬN ÁN TIẾN SĨ GIÁO DỤC HỌC

VINH, 2011

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH

LÊ THỊ THU HIỀN

ĐỔI MỚI HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA - ĐÁNH GIÁ

KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN VẬT LÝ CỦA HỌC SINH

DỰ BỊ ĐẠI HỌC DÂN TỘC VỚI SỰ HỖ TRỢ

CỦA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

Chuyên ngành: Lý luận và Phƣơng pháp dạy học bộ môn Vật lý

Mã số: 62.14.10.02

LUẬN ÁN TIẾN SĨ GIÁO DỤC HỌC

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:

1. PGS.TS NGUYỄN QUANG LẠC

2. PGS.TS MAI VĂN TRINH

VINH, 2011

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các

số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực và chưa từng được ai

công bố trong bất kỳ công trình nào.

Tác giả luận án

Lê Thị Thu Hiền

BẢNG CHÖ THÍCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN

CĐ Cao đẳng

CNTT Công nghệ thông tin

DBĐHDT Dự bị đại học dân tộc

DH Dạy học

DTTS Dân tộc thiểu số

ĐH Đại học

ĐG Đánh giá

ĐC Đối chứng

GD&ĐT Giáo dục và đào tạo

GV Giáo viên

HS Học sinh

KQHT Kết quả học tập

KT Kiểm tra

KT-ĐG Kiểm tra - đánh giá

THPT Trung học phổ thông

TL Tự luận

TNKQ Trắc nghiệm khách quan

TN Thực nghiệm

TNSP Thực nghiệm sư phạm

MỤC LỤC

Trang

MỞ ĐẦU 1

1. Lý do chọn đề tài 3

2. Mục đích nghiên cứu 3

3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 3

4. Giả thuyết khoa học 3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu 3

6. Phương pháp nghiên cứu 4

7. Những đóng góp của luận án 4

8. Cấu trúc của luận án 5

Chƣơng 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn đổi mới hoạt động

kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn Vật lí của học sinh

sự bị đại học dân tộc 6

1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu 6

1.1.1 Những nghiên cứu trên thế giới 6

1.1.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam 10

1.2 Kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh 13

1.2.1. Một số khái niệm cơ bản 13

1.2.2. Vai trò của kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh

trong quá trình dạy học 18

1.2.3. Nội dung, loại hình, hình thức kiểm tra - đánh giá kết quả học

tập của học sinh 20

1.3 . Kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn Vật lí của học sinh

dự bị đại học dân tộc 29

1.3.1. Đặc điểm học sinh dự bị đại học dân tộc 29

1.3.2. Đặc điểm dạy học Vật lí cho học sinh dự bị đại học dân tộc 31

1.3.3. Nội dung kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn Vật lí cho

học sinh dự bị đại học dân tộc 36

1.4. Kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn Vật lí của học sinh

dự bị đại học dân tộc với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin 37

1.4.1. Vai trò của công nghệ thông tin trong việc hỗ trợ kiểm tra -

đánh giá kết quả học tập môn Vật lí của học sinh dự bị đại học

dân tộc 37

1.4.2. Tổng quan một số phần mềm kiểm tra - đánh giá kết quả học

tập hiện nay 39

1.4.3. Yêu cầu đối với phần mềm hỗ trợ kiểm tra - đánh giá kết quả

học tập môn Vật lí của học sinh dự bị đại học dân tộc 40

1.5. Thực trạng kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn Vật lí

của học sinh dự bị đại học dân tộc với sự hỗ trợ của công

nghệ thông tin 42

1.5.1. Thực trạng về ứng dụng công nghệ thông tin trong các trường

dự bị đại học dân tộc 42

1.5.2. Thực trạng về khả năng ứng dụng công nghệ thông tin của giáo

viên và học sinh dự bị đại học dân tộc 43

1.5.3. Thực trạng về hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập

môn Vật lí của học sinh dự bị đại học dân tộc với sự hỗ trợ của

công nghệ thông tin 45

1.6. Các yêu cầu đổi mới hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả

học tập môn Vật lí của học sinh dự bị đại học dân tộc 46

Kết luận chương 1 50

Chƣơng 2. Một số biện pháp đổi mới hoạt động kiểm tra -

đánh giá kết quả học tập môn Vật lí của học sinh dự bị đại

học dân tộc với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin 52

2.1. Nguyên tắc đề xuất một số biện pháp đổi mới hoạt động

kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn Vật lí của học sinh

dự bị đại học dân tộc với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin. 52

2.2 Đề xuất một số biện pháp và vận dụng vào đổi mới hoạt

động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn Vật lí của

học sinh dự bị đại học dân tộc với sự hỗ trợ của công nghệ

thông tin 53

2.2.1 Biện pháp 1: Xây dựng phần mềm PTES hỗ trợ kiểm tra - đánh

giá kết quả học tập môn Vật lí của học sinh dự bị đại học dân

tộc 53

2.2.2 Biện pháp 2: Điều chỉnh chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Vật lí

của Trung học phổ thông phù hợp với dự bị đại học dân tộc để

xác định nội dung kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn Vật

lí của học sinh dự bị đại học dân tộc theo chuẩn kiến thức, kỹ

năng 60

2.2.3. Biện pháp 3: Sử dụng phối hợp câu hỏi trắc nghiệm khách quan

với câu hỏi tự luận trong kiểm tra kết quả học tập môn Vật lí

của học sinh dự bị đại học dân tộc 68

2.2.4. Biện pháp 4: Tăng cường kiểm tra - đánh giá kết quả thực hành

thí nghiệm Vật lí của học sinh dự bị đại học dân tộc 82

2.2.5. Biện pháp 5: Chú trọng tổ chức hoạt động tự kiểm tra - đánh

giá kết quả học tập môn Vật lí của học sinh dự bị đại học dân

tộc

90

2.2.6. Biện pháp 6: Sử dụng các thông tin phản hồi từ kết quả bài

kiểm tra môn Vật lí của học sinh để điều chỉnh câu hỏi, đề kiểm

tra và phương pháp dạy học 96

2.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp đổi mới hoạt động kiểm tra

- đánh giá kết quả học tập môn Vật lý của học sinh dự bị

đại học dân tộc với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin 100

Kết luận chương 2 101

Chƣơng 3. Thực nghiệm sƣ phạm 103

3.1. Mục đích của thực nghiệm sư phạm 103

3.2. Đối tượng thực nghiệm sư phạm 103

3.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm 103

3.4. Trang bị kiến thức công nghệ thông tin cho giáo viên và học

sinh 106

3.5. Tiến trình và kết quả thực nghiệm sư phạm 108

Kết luận chương 3 132

KẾT LUẬN 134

Danh mục các công trình có liên quan đến luận án 137

Tài liệu tham khảo 139

Phụ lục 1 P1

Phụ lục 2 P4

Phụ lục 3 P5

Phụ lục 4 P8

Phụ lục 5 P17

Phụ lục 6 P24

Phụ lục 7 P27

Phụ lục 8 P30

Phụ lục 9 P33

Phụ lục 10 P50

Phụ lục 11 P56

Phụ lục 12 P61

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Nghị quyết kì họp thứ 8, Quốc hội khoá X về đổi mới chương trình

giáo dục phổ thông đã nêu: "Mục tiêu của việc đổi mới chương trình giáo dục

phổ thông là xây dựng nội dung chương trình, phương pháp giáo dục, sách giáo

khoa phổ thông mới nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho thế hệ

trẻ, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hoá, hiện

đại hoá đất nước." [67]

Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương tại Đại hội lần thứ IX

của Đảng Cộng sản Việt Nam đã khẳng định: "Đổi mới phương pháp dạy và

học, phát huy tư duy sáng tạo và năng lực tự đào tạo của người học, coi trọng

thực hành, làm chủ kiến thức, tránh học vẹt, học chay. Đổi mới và thực hiện

nghiêm minh chế độ thi cử" [5].

Việc đổi mới phương pháp dạy học phải được đặt trong mối quan hệ

với đổi mới mục tiêu, nội dung dạy học; đổi mới phương tiện dạy học; đổi

mới các hình thức tổ chức dạy học để phù hợp giữa dạy học cá nhân và các

nhóm nhỏ hoặc cả lớp, giữa dạy học trên lớp và ngoại khóa; đổi mới môi trư￾ờng giáo dục để học tập gắn với thực hành và vận dụng. Đổi mới phương

pháp dạy học phải gắn liền với đổi mới KT-ĐG kết quả học tập của HS.

Kiểm tra - đánh giá KQHT của HS ở các môn học thực chất là KT-ĐG

kết quả quá trình dạy học dựa trên cơ sở KT-ĐG thường xuyên, liên tục ở tất

cả các hình thức dạy học, với nhiều cách đánh giá, như kiểm tra nói hoặc viết,

tiến hành bài tập thực hành, quan sát, lập hồ sơ học tập. Thực tế dạy học cho

thấy, cách dạy của GV và cách học của HS bị chi phối bởi quan niệm "kiểm

tra gì học nấy" kể cả việc ra đề KT. Vì vậy, trong đổi mới giáo dục hiện nay,

khi tiến hành đổi mới KT có ý nghĩa cấp thiết và là biện pháp quan trọng. Đổi

mới KT-ĐG KQHT của HS qua đổi mới nội dung, hình thức, xây dựng các bộ

công cụ ĐG, phối hợp kiểu ĐG truyền thống bằng hình thức KT tự luận kết

2

hợp với TNKQ đảm bảo ĐG khách quan, trung thực mức độ đạt được mục

tiêu giáo dục của từng HS.

Trường DBĐHDT thuộc hệ thống các trường ĐH có nhiệm vụ tạo

nguồn đào tạo cán bộ người DTTS cho vùng miền núi. Việc nâng cao chất

lượng học tập cho HS các DTTS trong thời gian học DBĐHDT nhằm cung

cấp cho xã hội đội ngũ cán bộ người DTTS có năng lực và phẩm chất đáp ứng

những nhiệm vụ mới là trách nhiệm của toàn ngành nói chung và của các

trường DBĐHDT nói riêng. Trong thời gian qua, cùng với sự đổi mới phương

pháp dạy học ở tất cả các cấp học, các trường DBĐHDT đã quan tâm tới việc

thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học và KT-ĐG kết quả học tập của HS,

tuy nhiên chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới KT-ĐG KQHT hiện nay.

Hiện nay, CNTT mang lại nhiều ứng dụng trong đời sống xã hội.

CNTT đã cải biến chất lượng giáo dục một cách có hiệu quả, góp phần đổi

mới nội dung và phương pháp dạy học: Ngay từ khi ra đời, máy tính điện tử

đã đóng góp vai trò quyết định trong việc chuyển từ mô hình dạy học truyền

thống sang mô hình dạy học hiện đại. GV không còn đóng vai trò là nguồn

thông tin duy nhất của quá trình dạy học. Thay vào đó, GV đóng vai trò là

người tổ chức, người cùng học, người tư vấn. CNTT có thể tạo ra môi trường

dạy học mới và góp phần đổi mới phương pháp dạy học. CNTT có vai trò

quan trọng trong việc đổi mới phương pháp dạy học và KT-ĐG KQHT của

HS. Sự hỗ trợ của máy vi tính, mạng máy tính và các phần mềm KT-ĐG giúp

cho hoạt động KT-ĐG đảm bảo tính khách quan, công bằng và phản hồi

nhanh kết quả về quá trình dạy học, đồng thời thúc đẩy quá trình tự học của

HS tốt hơn. Hiện nay đã có một số công trình nghiên cứu đổi mới hoạt động

KT-ĐG kết quả học tập của HS, tuy nhiên chưa có công trình nào nghiên cứu

ứng dụng CNTT vào đổi mới hoạt động KT-ĐG KQHT môn Vật lí của HS

DBĐHDT.

Xuất phát từ những vấn đề trên, chúng tôi chọn đề tài nghiên cứu: "Đổi

mới hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn Vật lí của học sinh

dự bị đại học dân tộc với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin".

2. Mục đích nghiên cứu

3

Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn KT-ĐG KQHT của HS để đề xuất

một số biện pháp khả thi nhằm đổi mới hoạt động KT-ĐG kết quả học tập

môn Vật lí của học sinh DBĐHDT với sự hỗ trợ của CNTT nhằm nâng cao

lượng dạy học ở trường DBĐHDT.

3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu

Hoạt động KT-ĐG KQHT môn Vật lí của HS DBĐHDT với sự hỗ trợ

của CNTT tại 04 trường DBĐHDT (Việt Trì, Sầm Sơn, Nha Trang, Thành

phố Hồ Chí Minh).

Phạm vi nghiên cứu gồm 6 phần kiến thức ở học kỳ 2 trong tổng 14

phần kiến thức thuộc chương trình môn Vật lí ở trường DBĐHDT.

4. Giả thuyết khoa học

Nếu đề xuất được các biện pháp đổi mới hoạt động KT-ĐG KQHT

môn Vật lí của HS DBĐHDT với sự hỗ trợ của CNTT và áp dụng các biện

pháp này một cách hợp lý sẽ góp phần nâng cao chất lượng dạy học Vật lý ở

Trường DBĐHDT.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về KT-ĐG KQHT của HS: Vai trò của

KT-ĐG trong quá trình dạy học; nội dung, loại hình KT-ĐG KQHT của HS;

Vai trò vị trí và sự phát triển của công cụ hỗ trợ KT-ĐG KQHT của HS; việc

sử dụng CNTT trong KT-ĐG KQHT môn vật lý; các yêu cầu sử dụng phần

mềm hỗ trợ KT-ĐG KQHT môn Vật lí của HS DBĐHDT.

5.2. Điều tra thực trạng KT-ĐG KQHT môn vật lý của HS DBĐHDT

với sự hỗ trợ của CNTT: Nội dung, hình thức và các phương tiện hỗ trợ hoạt

động KT-ĐG KQHT của HS DBĐHDT.

5.3. Xây dựng và sử dụng các công cụ CNTT: Tìm hiểu những xu hướng

ứng dụng CNTT trong dạy học và KT-ĐG; các sản phẩm khoa học công nghệ

hỗ trợ KT-ĐG KQHT của HS hiện nay để xây dựng phần mềm PTES hỗ trợ

KT-ĐG KQHT của HS DBĐHDT.

4

5.4. Đề xuất các biện pháp đổi mới hoạt động KT-ĐG KQHT của HS

DBĐHDT với sự hỗ trợ của CNTT: Nghiên cứu vận dụng cơ sở lí luận và

thực tiễn KT-ĐG KQHT của HS và các khả năng hỗ trợ của phần mềm PTES

đề xuất các biện pháp đổi mới hoạt động KT-ĐG KQHT môn Vật lí của HS

DBĐHDT với sự hỗ trợ của CNTT

5.5. Thực nghiệm sư phạm: Tổ chức thực nghiệm sư phạm ở các trường

DBĐHDT để ĐG tính khả thi của các biện pháp đổi mới KT-ĐG KQHT của

HS đã đề xuất, những khả năng và hiệu quả hỗ trợ KT-ĐG KQHT môn Vật lí

ở trường DBĐHDT của phần mềm PTES,

6. Phƣơng pháp nghiên cứu

6.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận: Tìm hiểu các tài liệu nhằm hệ

thống hoá những cơ sở lý luận của việc KT-ĐG KQHT của HS và xác định

các biện pháp đổi mới KT-ĐG KQHT của HS với sự hỗ trợ của CNTT.

6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Điều tra cơ bản về thực trạng

KT-ĐG KQHT môn Vật lí của HS DBĐHDT với sự hỗ trợ của CNTT, từ đó

xác định những thuận lợi và khó khăn trong việc đổi mới KT-ĐG KQHT môn

Vật lí của HS DBĐHDT.

6.3. Phương pháp phỏng vấn, điều tra: Phát phiếu điều tra (với HS,

GV, các chuyên gia) và KT-ĐG chất lượng học tập của HS để lấy số liệu

nghiên cứu.

6.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Tổ chức thực nghiệm 2 vòng

nhằm kiểm chứng giả thuyết khoa học và tính khả thi của các biện pháp đã đề

xuất. Sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lý các số liệu thu được từ

thực nghiệm.

7. Những đóng góp của luận án

7.1. Về lý luận

- Góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý luận về KT- ĐG KQHT môn Vật lí của

HS DBĐHDT. Khẳng định vai trò quan trọng của đổi mới hoạt động KT- ĐG

KQHT đối với dạy học Vật lý hiện nay.

- Đề xuất các yêu cầu đổi mới hoạt động KT-ĐG KQHT của HS và yêu

cầu đối với phần mềm hỗ trợ KT-ĐG KQHT môn Vật lí của HS DBĐHDT.

5

7.2. Về thực tiễn

- Xây dựng phần mềm PTES hỗ trợ KT-ĐG KQHT môn Vật lí cho HS

DBĐHDT. Xây dựng được hệ thống câu hỏi TNKQ và TL môn Vật lí phục

vụ KT-ĐG KQHT của HS DBĐHDT.

- Đánh giá được thực trạng hoạt động KT- ĐG KQHT môn Vật lí của

HS DBĐHDT hiện nay.

- Đề xuất và vận dụng 06 biện pháp vào đổi mới hoạt động KT-ĐG

KQHT môn Vật lí của HS DBĐHDT với sự hỗ trợ của CNTT.

8. Cấu trúc của luận án

Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, nội dung luận án gồm 3 chương:

Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn đổi mới hoạt động kiểm tra - đánh

giá kết quả học tập môn Vật lí của học sinh dự bị đại học dân tộc.

Chương 2. Một số biện pháp đổi mới hoạt động kiểm tra - đánh giá kết

quả học tập môn Vật lí của học sinh dự bị đại học dân tộc với sự hỗ trợ của

công nghệ thông tin.

Chương 3. Thực nghiệm sư phạm.

Luận án có sử dụng 123 tài liệu tham khảo, trong đó có 97 tài liệu tiếng

Việt, 22 tài liệu tiếng Anh và một số địa chỉ website trên mạng internet. Phần

phụ lục của luận án có 61 trang.

6

Chƣơng 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ĐỔI MỚI HOẠT ĐỘNG

KIỂM TRA - ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN VẬT LÍ

CỦA HỌC SINH DỰ BỊ ĐẠI HỌC DÂN TỘC

1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu

1.1. Những nghiên cứu trên thế giới

Khẳng định vai trò, ý nghĩa quan trọng của KT và ĐG năng lực nhận

thức của HS, nhà giáo dục học J.A.Comenxki (1592 - 1670) người Séc đã coi

việc KT-ĐG tri thức HS như một yếu tố góp phần nâng cao hiệu quả quá trình

dạy học. Đặc biệt I.B Bazelov đề xuất một hệ thống ĐG tri thức trong trường

học và chia hệ thống ĐG làm 12 bậc và vận dụng vào thực tiễn dạy học, ông

cho rằng có 3 bậc phù hợp với trình độ nhận thức của HS phổ thông: tốt -

trung bình - kém. Hệ ĐG này áp dụng ở một số nước, trong đó có Nga (dẫn

theo [8]).

Để KT-ĐG đúng kết quả học tập của HS, vào thế kỉ XIX, các nhà giáo

dục Mĩ, Anh đã nêu một phương pháp ĐG mới bằng TNKQ bên cạnh phương

pháp TL truyền thống thông qua bộ thang đo năng lực nhận thức và quy trình

ĐG. Tiêu biểu cho khuynh hướng này là O.W.Caldwell và S.A.Courtis, năm

1845 các ông đề xướng kế hoạch sử dụng hình thức KT và thi theo tinh thần

bảo đảm độ tin cậy và tính khách quan bằng trắc nghiệm. Fisher người Anh

năm 1864 đã phát triển các trắc nghiệm dưới dạng bộ thang đo để ĐG thành

tích và chất lượng học tập các môn Chính tả, Số học, Tập đọc và Ngữ pháp

[102]. Năm 1894, Rice - nhà bác học Mĩ đề xuất quy trình ĐG theo tinh thần

đổi mới mở đầu cho việc ĐG, đo lường có hệ thống trong giáo dục.

Từ những năm 50 cho đến thập kỷ 70 của thế kỷ XX, các công trình

nghiên cứu ở giai đoạn này chủ yếu tập trung vào một số nội dung chính như

làm sáng tỏ chức năng KT-ĐG tri thức HS đối với việc góp phần phát huy tính

tích cực, tự lực, độc lập, hứng thú của HS trong hoạt động học tập; tìm ra các

hình thức ĐG tri thức thích hợp với từng loại đối tượng HS, từng môn học,

việc này được thể hiện rất rõ trong công trình nghiên cứu của V.M.Palonxki

7

với công trình "Những vấn đề dạy học của việc đánh giá tri thức"; F.I.

Pêrôvxki với công trình "Cơ sở lý luận và thực tiễn của kiểm tra tri thức";

X.V.Uxôva với "Con đường hoàn thiện của việc kiểm tra đánh giá tri thức, kĩ

năng" tiếp tục nghiên cứu và khẳng định vai trò của KT-ĐG đối với việc củng

cố, hoàn thiện tri thức của HS. [59], [60], [95]

Nghiên cứu vấn đề KT-ĐG dưới góc độ phương tiện điều khiển quá

trình dạy học, N.V Savin đã nêu: "Kiểm tra là một phương tiện quan trọng

không chỉ để ngăn ngừa việc lãng quên mà còn để nắm được tri thức một cách

vững chắc hơn" [70]. Ông cho rằng, ĐG có thể trở thành một phương tiện quan

trọng để điều khiển việc học tập của HS, đẩy mạnh phát triển giáo dục HS. Đánh

giá được thực hiện trên cơ sở KT và ĐG theo hệ thống 5 bậc: Xuất sắc (điểm 5),

Tốt (điểm 4), Trung bình (điểm 3), Xấu (điểm 2), Rất xấu (điểm 1). Từ đó, V.N.

Savin khẳng định KT và ĐG là hai hoạt động khác nhau, nhưng có mối quan hệ

chặt chẽ với nhau. KT không chỉ giúp HS nắm tri thức mà còn nắm kĩ năng, kĩ

xảo. T.A.Ilina cũng cho rằng:"Kiểm tra đánh giá kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo là rất

quan trọng và là thành phần cấu tạo cần thiết của quá trình dạy học"[34, tr.19].

Đồng thời, tác giả còn nhấn mạnh chức năng quan trọng của KT, ĐG, coi nó như

là một phương tiện để nâng cao chất lượng dạy học "Việc đánh giá là một

phương tiện kích thích mạnh mẽ và có một ý nghĩa giáo dục rất lớn trong điều

kiện nếu như nó được giáo viên sử dụng đúng đắn"[34, tr.150].

Những năm qua, lĩnh vực nghiên cứu về KT-ĐG và đo lường trên thế

giới đạt nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Có thể nói, hầu hết các tác giả tiêu

biểu như Hughes, Ducan Harris, A.J. Nitko,…đã tập trung nghiên cứu và làm

sáng tỏ định nghĩa, chức năng, vai trò của KT-ĐG đối với việc phát triển tri

thức, năng lực, đặc biệt là tính tích cực, tự giác của HS, giúp các em tự tin

hơn trong học tập và tự ĐG kết quả học tập của mình [98], [106], [111].

Đề cập đến việc đổi mới các hình thức, phương pháp ĐG, tài liệu "Why

we need better assessment. Educational Leadership" [117], "Definitions and

Assessment Methods for Critical Thinking, Problem Solving and Writing" [118]

đã phân tích sâu hơn các ưu điểm của kĩ năng ĐG qua bài luận, giúp HS rèn