Định hướng và giải pháp phát triển công nghiệp bền vững trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh

Nguyễn Văn Thành Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 95(07): 93 - 100

93

ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP BỀN VỮNG

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NINH

Nguyễn Văn Thành*

UNBD Tỉnh Quảng Ninh

TÓM TẮT

Phát triển bền vững là vấn đề trọng tâm của một quốc gia cũng như của một địa phương, trong đó

phát triển bền vững công nghiệp là chìa khóa dẫn đến sự thành công. Quảng Ninh là một tỉnh có

nhiều lợi thế cho phát triển kinh tế nói chung và phát triển công nghiệp nói riêng, tuy nhiên trong

những năm qua công nghiệp trên địa bàn tỉnh phát triển còn chưa thật sự ổn định. Qua đánh giá

hiện trạng thông qua khảo sát các cán bộ quản lý, các doanh nghiệp trên địa bàn, nghiên cứu đã đề

xuất một số giải pháp giúp phát triển bền vững công nghiệp trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới.

Từ Khóa: Phát triển bền vững; Quảng Ninh; Công nghiệp; Giải pháp phát triển

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế và toàn

cầu hoá như hiện nay, một yêu cầu đặt ra đối

với các quốc gia và đối với các địa phương là

cần xác định và xây dựng một chiến lược phát

triển kinh tế nhanh, ổn định và bền vững. Đối

với Việt Nam, công nghiệp chiếm vị trí hết

sức quan trọng trong quá trình đẩy mạnh công

nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Mục tiêu

“cơ bản trở thành một nước công nghiệp” đã

được Đảng ta xác định từ rất sớm, đáng chú ý,

Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI

đã xác định nhiệm vụ chủ yếu của giai đoạn

2011-2015 là: “Ổn định kinh tế vĩ mô, đổi mới

mô hình tăng trưởng và cơ cấu kinh tế, nâng

cao chất lượng, hiệu quả, phát triển bền vững”.

Quảng Ninh là một tỉnh nằm trong vùng kinh

tế trọng điểm phía Bắc có vị trí địa lý thuận

lợi cho phát triển kinh tế và được xác định là

một địa bàn chiến lược, nằm trong chiến lược

phát triển kinh tế “hai hành lang - một vành

đai kinh tế” Việt Nam – Trung Quốc. Với

những lợi thế đó tỉnh Quảng Ninh là một

trong số ít địa phương có lĩnh vực công

nghiệp luôn chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu

phát triển kinh tế; có nhiều ngành công

nghiệp đóng vai trò then chốt đối với cả nước

(như: than, điện, đóng tầu, vật liệu xây

dựng...) và cũng là địa phương tiên phong xây

dựng lộ trình “cơ bản trở thành tỉnh công

nghiệp hiện đại” đi trước cả nước 5 năm đã

được thông qua tại Đại hội Đảng bộ tỉnh lần

*

Tel:

thứ XII (năm 2005) và nay tiếp tục được

khẳng định ở Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIII.

Những năm qua, tỷ trọng công nghiệp và xây

dựng trong GDP toàn tỉnh tăng liên tục từ

50,9% năm 2005 lên 54,1% năm 2010, giá trị

sản xuất công nghiệp tăng bình quân 5 năm

(tính theo giá cố định 1994) đạt 15,8%; Tuy

nhiên, cơ cấu công nghiệp của tỉnh Quảng

Ninh phân bổ chưa hợp lý trên phương diện

quan hệ giữa công nghiệp với các ngành kinh

tế khác. Việc phát triển các khu công nghiệp,

cụm công nghiệp còn chậm. Về thiết bị, máy

móc và công nghệ sản xuất còn lạc hậu, chậm

đổi mới. Tỷ trọng nhóm ngành công nghiệp

khai thác chủ yếu là những tài nguyên không

có khả năng tái tạo có xu hướng giảm nhưng

quy mô sản lượng lại tăng khá nhanh; Công

nghiệp chế biến còn nhỏ bé, trong cơ cấu

hàng xuất khẩu, nguyên liệu thô chiếm trên

70%. Đặc biệt, trong quá trình phát triển công

nghiệp ở Quảng Ninh đã và đang làm nảy

sinh nhiều vấn đề kinh tế - xã hội và môi

trường cần được giải quyết. Đó là xung đột

giữa phát triển công nghiệp với du lịch, dịch

vụ và bảo vệ kỳ quan thiên nhiên của thế giới

Vịnh Hạ Long; tình trạng thu hẹp đất đai

nông nghiệp do phát triển các khu công

nghiệp, nhưng lao động nông nghiệp chưa được

thu hút đáng kể vào sản xuất công nghiệp.

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Nghiên cứu áp dụng cách tiếp cận theo định

tính cho phép thu thập được các thông tin

đánh giá của người hỏi về thực trạng phát

triển công nghiệp ở Quảng Ninh giai đoạn

2005 – 2010. Đối với các thông tin thứ cấp

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn