Định hướng nghề nghiệp của học sinh trường thpt huỳnh thúc kháng, huyện iagrai, tỉnh gia lai.

1

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA TÂM LÝ - GIÁO DỤC

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI: ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP CỦA HỌC SINH TRƯỜNG THPT

HUỲNH THÚC KHÁNG, HUYỆN IAGRAI TỈNH GIA LAI

Giảng viên hướng dẫn : Th.s Tô Thị Quyên

Sinh viên thực hiện: Hoàng Thị Anh Thư

Đà Nẵng tháng 5/2014

2

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA TÂM LÝ- GIÁO DỤC

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI: ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP CỦA HỌC SINH TRƯỜNG THPT

HUỲNH THÚC KHÁNG, HUYỆN IAGRAI TỈNH GIA LAI

Giảng viên hướng dẫn : Th.s Tô Thị Quyên

Sinh viên thực hiện: Hoàng Thị Anh Thư

Đà Nẵng tháng 5/2014

3

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành đề tài khóa luận này em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận

tình, chu đáo của giảng viên Th.S Tô Thị Quyên, cùng các thầy cô trong Khoa Tâm lý￾Giáo dục đã giúp đỡ, dạy dỗ em những năm tháng khi ngồi trên ghế nhà trường.

Em cũng xin được gởi lời cảm ơn đến ban giám hiệu, hai giáo viên hướng dẫn và

các học sinh trường THPT Huỳnh Thúc Kháng huyện Iagrai tỉnh Gia Lai đã nhiệt tình

giúp em hoàn thành đề tài này.

Em xin cam đoan những thông tin trong đề tài này là xuất phát từ quá trình

nghiên cứu của bản thân dưới sự hướng dẫn của giảng viên chuyên môn.

Em xin chân thành cảm ơn!

4

CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG ĐỀ TÀI:

THPT: Trung học phổ thông

t.b: trung bình

%: phần trăm

5

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU………………………………………………………………………………6

1. Lý do chọn đề tài......................................................................................................8

2. Mục đích nghiên cứu................................................................................................8

3. Nhiêm vụ nghiên cứu ...............................................................................................8

4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu .........................................................................9

5. Giả thuyết khoa học: ................................................................................................9

6. Phạm vi nghiên cứu..................................................................................................9

7. Phương pháp nghiên cứu..........................................................................................9

8. Cấu trúc đề tài nghiên cứu.........................................................................................10

NỘI DUNG...................................................................................................................11

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP CỦA HỌC

SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ..........................................................................11

1.1 Tổng quan các nghiên cứu về định hướng nghề nghiệp của học sinh trung học phổ

thông. .............................................................................................................................11

1.1.1 Nghiên cứu định hướng nghề nghiệp của học sinh trên thế giới..........................11

1.1.2 Nghiên cứu về định hướng nghề nghiệp của học sinh ở Việt Nam......................13

1.2. Định hướng.............................................................................................................14

1.2.1. Khái niệm định hướng.........................................................................................14

1.2.2. Phân loại định hướng...........................................................................................15

1.2.3. Vai trò của định hướng........................................................................................16

1.3. Nghề và các nhóm nghề phổ thông hiện nay ở nước ta .........................................16

1.3.1. Khái niệm nghề....................................................................................................16

1.3.2. Sự phân loại nghề nghiệp trong xã hội................................................................18

1.4. Định hướng nghề nghiệp ........................................................................................22

1.4.1. Khái niệm định hướng nghề nghiệp ...................................................................22

1.4.2 . Biểu hiện của định hướng nghề nghiệp ..............................................................23

1.4.3. Vai trò của định hướng nghề nghiệp với việc chọn nghề....................................24

1.5. Định hướng nghề nghiệp của học sinh THPT........................................................24

1.5.1. Khái niệm học sinh THPT...................................................................................24

1.5.2. Định hướng nghề nghiệp của học sinh THPT....................................................27

a. Khái niệm...................................................................................................................27

6

b. Nội dung và biểu hiện định hướng nghề nghiệp của học sinh THPT. .....................27

c. Quá trình hình thành định hướng nghề nghiệp............................................................28

1.5.3. Các yếu tố tác động đến định hướng của học sinh THPT........................................29

Tiểu kết chương 1..........................................................................................................33

Chương 2: TỔ CHỨC VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................34

2.1. Vài nét về địa bàn nghiên cứu ................................................................................34

2.2. Tiến trình nghiên cứu .............................................................................................34

2.3. Tổ chức nghiên cứu ................................................................................................35

2.4. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................................35

2.4.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận:........................................................................35

2.4.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn......................................................................36

a. Phương pháp nghiên cứu bằng bảng hỏi ...................................................................36

b. Phương pháp trò chuyện............................................................................................39

2.4.3. Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học.............................................40

2.5. Cách đánh giá kết quả.............................................................................................40

CHƯƠNG 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ...................................................................43

3.1. Thực trạng mức độ định hướng nghề nghiệp của học sinh trường THPT Huỳnh

Thúc Kháng biểu hiện qua các mặt ...............................................................................43

3.1.1. Định hướng nghề nghiệp của học sinh trường THPT Huỳnh Thúc Kháng biểu

hiện qua mặt nhận thức..................................................................................................43

a. Nhận thức về tầm quan trọng của việc định hướng nghề nghiệp. .............................43

b. Nhận thức về công việc cơ bản của nghề nghiệp ......................................................44

c. Nhận thức về sự phù hợp của đặc điểm cá nhân với yêu cầu của nghề ....................46

d. Nhận thức về nhu cầu xã hội của nghề......................................................................48

e. Nhận thức của học sinh trung học phổ thông về các giá trị nghề nghiệp..................50

f. Nhận thức của học sinh trung học phổ thông về điều kiện kinh tế gia đình. .............54

3.1.2. Định hướng nghề nghiệp của học sinh trường THPT Huỳnh Thúc Kháng biểu

hiện qua mặt thái độ ......................................................................................................58

a. Thái độ lựa chọn của học sinh đối với nghề nghiệp. .................................................58

b. Thái độ xúc cảm của học sinh trung học phổ thông đối với nghề nghiệp.................60

c. Thái độ đánh giá của học sinh trung học phổ thông đối với nghề nghiệp.................63

3.1.3. Định hướng nghề nghiệp của học sinh trường THPT Huỳnh Thúc Kháng biểu

hiện qua mặt hành vi......................................................................................................69

7

3.1.4. Các yếu tố chi phối đến định hướng nghề nghiệp của học sinh trường THPT

Huỳnh Thúc Kháng huyện Iagrai tỉnh Gia Lai..............................................................75

3.1.5. Xu hướng nghề nghiệp của học sinh trường THPT Huỳnh Thúc Kháng huyện

Iagrai tỉnh Gia Lai..........................................................................................................79

3.1.6. Xu hướng học tập của học sinh trường THPT Huỳnh Thúc Kháng huyện Iagrai

tỉnh Gia Lai....................................................................................................................81

3.2. Thực trạng mức độ rõ ràng trong định hướng nghề nghiệp của học sinh trường

THPT Huỳnh Thúc Kháng ............................................................................................82

3.2.1. Kết quả chung về mức độ rõ ràng trong định hướng nghề nghiệp của học sinh

trường THPT Huỳnh Thúc Kháng.................................................................................82

a. Mức độ rõ ràng trong định hướng nghề nghiệp của học sinh trường THPT Huỳnh

Thúc Kháng phân theo khối lớp ....................................................................................85

b. Mức độ rõ ràng trong định hướng nghề nghiệp của học sinh trường THPT Huỳnh

Thúc Kháng phân theo giới tính ....................................................................................87

c. Mức độ rõ ràng trong định hướng nghề nghiệp của học sinh trường THPT Huỳnh

Thúc Kháng phân theo dân tộc......................................................................................89

KẾT LUẬN ..................................................................................................................91

Kết luận..........................................................................................................................91

Khuyến nghị ..................................................................................................................92

TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................95

8

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Lao động là một đặc trưng của con người.Lao động được thể hiện thông qua hoạt

động nghề nghiệp, khi tham gia vào hoạt động nghề nghiệp tâm lý và nhân cách con

người mới được phát triển và hoàn thiện. Hoạt động nghề nghiệp là hình thức lao động

không chỉ giúp cá nhân nuôi sống bản thân, giúp đỡ gia đình mà còn góp phần vào sự

phát triển của xã hội.

Định hướng là quá trình tâm lý đặc trưng của nhân cách, là cơ sở của hành vi,

thúc đẩy con người hành động để đạt được mục đích trong cuộc sống. Định hướng có

vai trò hết sức quan trọng đối với sự hình thành và phát triển nhân cách.

Định hướng nghề nghiệp có vai trò quan trọng đối với hoạt động lựa chọn nghề

nghiệp của con người, cá nhân sẽ tiến hành hoạt động hiệu quả nếu như lựa chọn được

nghề nghiệp phù hợp với các giá trị đã định hướng trước. Hoạt động lựa chọn nghề

nghiệp là hoạt động khẩn thiết đối với học sinh trung học phổ thông. Nó không chỉ có

ý nghĩa với cá nhân mà còn với xã hội. Muốn lựa chọn nghề nghiệp đúng đắn trước hết

các em phải có được định hướng nghề nghiệp cho bản thân mình.

Trên thực tế, học sinh trung học phổ thông có những hạn chế trong quá trình định

hướng nghề nghiệp, dẫn đến việc lựa chọn không đúng đắn, Do lựa chọn nghề nghiệp

không đúng đắn nên nhiều sinh viên khi theo học ở các trường Đại học- cao đẳng trở

nên chán nản với việc học tập, không có thái độ yêu mến nghề mình đã chọn, hoặc ra

trường không có việc làm.Vì vậy nghiên cứu về định hướng nghề nghiệp của học sinh

trung học phổ thông là rất cần thiết

Từ những lý do trên, chúng tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài “Định hướng nghề

nghiệp của học sinh trường THPT Huỳnh Thúc Kháng huyện Iagrai Tỉnh Gia Lai”.

2. Mục đích nghiên cứu

Đề tài nhằm tìm hiểu thực trạng định hướng nghề nghiệp của học sinh THPT. Từ

thực trạng trên đề xuất biện pháp hỗ trợ công tác định hướng nghề nghiệp cho các em

học sinh.

3. Nhiêm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu lý luận:

Nhằm xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài nghiên cứu.

- Nghiên cứu thực trạng:

9

+ Tìm hiểu thực trạng định hướng nghề nghiệp của học sinh trường THPT

Huỳnh Thúc Kháng huyện Iagrai tỉnh Gia Lai

+ Đề xuất biện pháp hỗ trợ học sinh trong việc định hướng nghề nghiệp

4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu: Định hướng nghề nghiệp của học sinh THPT trên địa

bàn huyện Iagrai tỉnh Gia Lai

- Khách thể nghiên cứu: 200 học sinh trường THPT Huỳnh Thúc Kháng huyện

Iagrai tỉnh Gia lai

5. Giả thuyết khoa học:

- Một bộ phận học sinh trường THPT Huỳnh Thúc Kháng huyện Iagrai tỉnh Gia

Lai chưa có định hướng nghề nghiệp rõ ràng.

- Học sinh nam và học sinh nữ có sự khác biệt trong định hướng nghề nghiệp

- Học sinh người dân tộc Kinh có định hướng nghề nghiệp rõ ràng hơn so với học

sinh người dân tộc Thiểu số.

6. Phạm vi nghiên cứu

- Thời gian nghiên cứu:

10-12-2013 đến 02-01-2014 nghiên cứu lý luận

13-01-2014 đến 20-03-2014 nghiên cứu thực tiễn

- Không gian nghiên cứu: trường THPT Huỳnh Thúc Kháng huyện Iagrai tỉnh

Gia Lai

- Nội dung nghiên cứu: nhận thức, thái độ và hành vi đối với vấn đề định hướng

nghề nghiệp của học sinh THPT; các giá trị về nghề nghiệp mà học sinh lựa chọn, các

yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn nghề nghiệp của học sinh, xu hướng học tập sau

khi tốt nghiệp THPT và xu hướng nghề nghiệp.

7. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: tham khảo thu thập tư liệu các công trình

nghiên cứu trong và ngoài nước có liên quan nhằm xây dựng hệ thống cơ sở lý luận

cho đề tài

- Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: phương pháp chủ yếu được sử dụng để

tìm hiểu thực trạng định hướng nghề nghiệp của học sinh THPT.

- Phương pháp phỏng vấn: phương pháp bổ trợ để thu thập các thông tin cho đề

tài.

10

- Phương pháp thống kê toán học để xử lý số liệu điều tra.

8. Cấu trúc đề tài nghiên cứu

Cấu trúc của đề tài gồm 3 phần: phần mở đầu, phần nội dung, kết luận và kiến

nghị, trong đó phần nội dung của đề tài có 3 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận về định hướng nghề nghiệp của học sinh Trung học Phổ

thông.

Chương 2: Tổ chức nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu

Chương 3: Kết quả nghiên cứu