Điều chỉnh chính sách của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc dưới thời tổng thống G.W.Bush.

CHAU MY NGAY NAY SO 04-2009 31

DIEU CHINH CHINH SACH CUA HOA KY

DOI V6l TRUNC OUOC

Dl/dl THCll TONC THONC C. W. BUSH

Chinh sach cua Hoa Ky dd'i vdi

Trung Qud'e ke tii chuyen tham

cua Tdng thd'ng R.Nixon (1972)

cho tdi khi ket thiic Chien tranh Lanh

dUde hinh thanh tren cd sd cd nhUng

xem xet chien lUde Idn hdn va dUde thiic

hien thdng qua nhUng nd liic hdp tac

giUa hai ben. Sii kien Thien An Mdn

thang 6 nam 1989 da din tdi bUde

ngoat trong quan he hai ben va de lai

mot sd' 'di san' v&n edn tac ddng manh

tdi viec hoach dinh chinh sach ciia Hoa

Ky dd'i vdi Trung Qud'e hien nay. 'Di

san' thii nha't, nhU Kenneth Lieberthal

ndi, mang lai "cdi nhin lech lac ciia Hoa

Ky ve Trung Qudc''. Trong khi nhUng

van de ve he tU tUdng da hi gat sang

ben khi Chien tranh Lanh ket thiic, thi

nhiing va'n de mdi nhu ldi ich chien

lUde qudc gia hay nhan quyen... ngay

cang cd anh hudng den quan he hai

ben. Ndi chung, khac biet giUa hai nUde

ve he thd'ng, gia tri xa hdi, chinh tri va

kinh te trd thanh nhUng yeu td ngay

cang tac ddng manh den hoach dinh

chinh sach dd'i vdi Trung Qud'e cua Hoa

Ky. Di san thii ba la sii ma't niem tin

chung giiia hai ben, thay vao dd la mdi

nghi ngd lan nhau ve y dinh eiia mdi

ben, nhUng ba't ddng ve nhan thiic, ldi

ich ve nhUng van de chung nhU trat tii

chinh tri the gidi sau Chien tranh

Lanh, hay nhU van de kiem soat va

ca'm phd bien vu khi hat nhan, va'n de

Nguyen Lan Hiiofng

Vien Nghien ciiu Chau My

lien quan den thUdng mai hay thiie day

nhan quyen... Va ngoai ra nhan thiic ve

sU "ndi len cua Trung Qudc" se tac ddng

tdi ldi ich chien lUdc ciia Hoa Ky d khu

vUe Chau A - Thai Binh DUdng, khien

chd quan he hai nUde cang trd nen phiie

tap hdn.

Hau he't cac va'n de gay ban tam che

cac nha hoach dinh chinh sach Hoa Ky

deu lien quan tdi mdt thiic te rang

Trung Qud'e dang ndi len thanh mdt

nUdc Idn tren trUdng qudc te', bdi vay

Washington se phai tinh den viec giai

quye't va dieu chinh quan he My -

Trung nhu the nao. Ta't ea deu thd'ng

nha't d diem Trung Qud'e dang ndi len

thanh cUdng qudc ve kinh te va quan

sii, nhUng lai khdng thd'ng nhat dUde ve

miic do siic manh eua Trung Qud'e va

nhUng tac ddng ciia nd, va chinh sach

an ninh ma Bac Kinh se theo dudi.

Cac chinh quyen Hoa Ky tU nhUng

nam 1990 lien tue cd nhUng each giai

thich va chinh sach khac nhau ve va'n

de ndi len eua Trung Qudc. TrUdng

phai "Trung Qud'e la md'i de do?i" cho

rang mdt nUde Trung Qud'e ndi len,

ciing vdi td'e dp tang trUdng kinh te

nhanh, tang eUdng siic manh quan sii,

thiic day yeu cau thd'ng nha't lanh thd,

va chinh quyen "ddc tai' trong nUde se

ngay cang ciing ran va cd tinh dd'i dau

hdn, ve lau dai se thach thUc hien

trang va dao Idn can bang quyen liic