Đề Xuất Một Số Giải Pháp Đẩy Nhanh Tiến Độ Xây Dựng Nông Thôn Mới Tại Xã Hát Môn Huyện Phúc Thọ Tp Hà Nội

i

LỜI CẢM ƠN

Trong thời gian nghiên cứu và hoàn thành khóa luận tốt nghiệp đại học,

nhằm vận dụng tổng hợp những kiến thức đã học giúp em nâng cao đƣợc kiến

thức, khả năng nghiên cứu và tiếp cận thực tiễn rèn luyện kỹ năng cho sinh viên.

Đƣợc sự đồng ý của Viện quản lý đất đai và Phát triển nông thôn - Trƣờng đại

học Lâm Nghiệp. Em đã tiến hành thực hiện khóa luận tốt nghiệp với tên đề tài:

“Đề xuất một số giải pháp đẩy nhanh tiến độ xây dựng nông thôn mới tại xã

Hát Môn, huyện Phúc Thọ, TP Hà Nội”

Trƣớc hết em xin cảm ơn chân thành đến toàn thể thầy cô trƣờng Đại học

Lâm Nghiệp. Cảm ơn thầy, cô Viện quản lý đất đai và Phát triển nông thôn đã

dạy dỗ, truyền đạt những kiến thức quý báu cho em suốt quá trình học tập và rèn

luyện tại trƣờng.

Để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này, em xin gửi lời chân thành và sâu

sắc tới Th.S Đồng Thị Thanh, ngƣời trực tiếp hƣớng dẫn em trong quá trình thực

hiện khóa luận.

Bên cạnh đó, em xin gửi lời cảm ơn đến tập thể cán bộ và bà con nhân dân

xã Hát Môn đã tạo điều kiện giúp đỡ cho em trong quá trình nghiên cứu, thu

thập số liệu và khảo sát thực tế tại địa phƣơng.

Mặc dù bản thân đã hết sức cố gắng với tinh thần khẩn trƣơng nghiêm túc,

song do thời gian, trình độ cũng nhƣ kinh nghiệm thực tế trong công tác nghiên

cứu còn hạn chế nên bài khóa luận không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất

mong nhận đƣợc những ý kiến đóng góp, bổ sung của các thầy cô, những nhà

chuyên môn và các bạn đồng môn để khóa luận của em đƣợc hoàn thiện hơn.

Em xin chân thành cảm ơn !

Hà Nội, ngày 10 tháng 4 năm 2018

Sinh viên thực hiện

Trần Thị Thúy Trang

ii

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................i

MỤC LỤC.............................................................................................................ii

DANH MỤC CÁC BẢNG...................................................................................iv

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT...........................................................................vii

PHẦN 1. MỞ ĐẦU............................................................................................... 1

1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ................................................................. 1

1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU........................................................................... 2

1.2.1. Mục tiêu tổng quát....................................................................................... 2

1.2.2. Mục tiêu cụ thể............................................................................................ 2

1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU............................................................................. 2

PHẦN 2. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU............................................. 3

2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN.......................................................................................... 3

2.1.1. Một số khái niệm......................................................................................... 3

2.1.2. Chƣơng trình mục tiêu quốc gia.................................................................. 4

2.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ NÔNG THÔN MỚI.............................................. 5

2.2.1. Căn cứ pháp lý thực hiện NTM ở Việt Nam............................................... 5

2.2.2. Kinh nghiệm xây dựng NTM ở một số nƣớc trên thế giới. ........................ 6

2.2.3. Quá trình thực hiện xây dựng nông thôn mới tại Việt Nam ....................... 8

2.2.4. Các kết quả nghiên cứu về nông thôn mới................................................ 10

2.3. NHẬN XÉT RÚT RA TỪ NGHIÊN CỨU TỔNG QUAN. ....................... 11

PHẦN 3. NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........................... 13

3.1. ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU ......................................................................... 13

3.2. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU ....................................................................... 13

3.3. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU ..................................................................... 13

3.4. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU....................................................................... 13

3.5. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................................................................ 13

3.5.1. Phƣơng pháp nghiên cứu và phân tích tài liệu thứ cấp............................. 13

3.5.2. Phƣơng pháp điều tra thu thập số liệu, tài liệu.......................................... 14

iii

3.5.3. Phƣơng pháp xử lý số liệu......................................................................... 15

PHẦN 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN .................................. 16

4.1. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN, KINH TẾ- XÃ HỘI CỦA XÃ HÁT MÔN........ 16

4.1.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên ..................................................................... 16

4.1.2. Đặc điểm điều kiện kinh tế - xã hội .......................................................... 20

4.1.3. Đáng giá chung điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội................................. 23

4.2. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN CÁC TIÊU CHÍ XÂY DỰNG

NÔNG THÔN MỚI TẠI XÃ HÁT MÔN .......................................................... 24

4.2.1. Kết quả các nhóm tiêu chí......................................................................... 25

4.2.2. Kết quả sự tham gia của các bên trong quá trình thực hiện các tiêu chí. ........ 41

4.2.3. Đánh giá sự tham gia của ngƣời dân trong việc thực hiện tiêu chí........... 44

4.2.4. Đánh giá mức độ hài lòng của ngƣời dân về kết quả các tiêu chí nông thôn

mới....................................................................................................................... 47

4.3. PHÂN TÍCH CÁC VẤN ĐỀ ẢNH HƢỞNG ĐẾN VIỆC THỰC HIỆN

CÁC TIÊU CHÍ NÔNG THÔN MỚI TẠI XÃ HÁT MÔN............................... 49

4.3.1. Phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức (SWOT) trong xây

dựng NTM tại xã Hát Môn.................................................................................. 49

4.3.2. Phân tích sơ đồ 3 mảng khó khăn - nguyên nhân - giải pháp ................... 51

4.4. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ĐẨY NHANH TIẾN ĐỘ XÂY DỰNG NÔNG

THÔN MỚI........................................................................................................... 54

4.4.1. Kế hoạch đẩy nhanh tiến độ để các tiêu chí nông thôn mới đạt chuẩn giai đoạn

2018 – 2020.......................................................................................................... 54

4.4.2. Đề xuất một số giải pháp đẩy nhanh tiến độ xây dựng nông thôn mới............. 55

PHẦN 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ............................................................. 59

5.1. KẾT LUẬN.................................................................................................. 59

5.2. KIẾN NGHỊ ................................................................................................. 60

TÀI LIỆU THAM KHẢO

iv

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 4.1. Hiện trạng sử dụng đất xã Hát Môn năm 2017 .................................. 18

Bảng 4.2. Bảng tổng hợp dân số xã Hát Môn năm 2017 .................................... 20

Bảng 4.3. Lao động và cơ cấu lao động xã Hát Môn năm 2017......................... 21

Bảng 4.4. Tổng hợp kết quả thực hiện 19 tiêu chí quốc gia về NTM................. 24

Bảng 4.5. Hiện trạng thực hiện nhóm tiêu chí quy hoạch................................... 25

Bảng 4.6. Kết quả thực hiện tiêu chí giao thông đến năm 2017......................... 26

Bảng 4.7. Kết quả xây dựng hệ thống thủy lợi xã Hát Môn ............................... 27

Bảng 4.8. Kết quả thực hiện tiêu chí về điện xã Hát Môn đến năm 2017 .......... 28

Bảng 4.9. Kết quả thực hiện tiêu chí trƣờng học ở xã Hát Môn......................... 28

Bảng 4.10. Kết quả thực hiện tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa xã Hát Môn........ 29

Bảng 4.11. Kết quả thực hiện tiêu chí thông tin và truyền thông tại .................. 30

xã Hát Môn.......................................................................................................... 30

Bảng 4.12. Kết quả thực hiện tiêu chí nhà ở dân cƣ tại xã Hát Môn.................. 31

Bảng 4.13. Cơ cấu kinh tế xã Hát Môn............................................................... 31

Bảng 4.14. Kết quả thực hiện tiêu chí tỷ lệ lao động có việc làm ...................... 33

Bảng 4.15. Kết quả thực hiện tiêu chí hình thức tổ chức sản xuất năm 2017 .... 33

Bảng 4.16. Kết quả thực hiện tiêu chí giáo dục, đào tạo tại xã Hát Môn ........... 34

Bảng 4.17. Kết quả thực hiện tiêu chí về y tế tại xã Hát Môn............................ 35

Bảng 4.18. Kết quả thực hiện tiêu chí văn hóa xã Hát Môn ............................... 36

Bảng 4.19. Kết quả thực hiện tiêu chí văn hóa xã Hát Môn ............................... 36

Bảng 4.20. Kết quả thực hiện tiêu chí môi trƣờng xã Hát Môn.......................... 37

Bảng 4.21. Thực hiện nhóm tiêu chí hệ thống chính trị xã Hát Môn ................. 39

Bảng 4.22. Vai trò của các tổ chức cộng đồng trong xây dựng NTM................ 41

Bảng 4.23. Sự hiểu biết của ngƣời dân về chƣơng trình NTM........................... 44

Bảng 4.24. Hình thức tham gia của ngƣời dân vào chƣơng trình xây dựng NTM

............................................................................................................................. 45

Bảng 4.25. Mức độ tham gia của ngƣời dân vào chƣơng trình NTM................. 46

v

Bảng 4.26. Đánh giá sự hài lòng của ngƣời dân về kết quả thực hiện chƣơng

trình xây dựng NTM ........................................................................................... 48

Bảng 4.27. Phân tích SWOT về những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức

trong xây dựng NTM tại xã Hát Môn. ................................................................ 50

Bảng 4.28. Khó khăn, nguyên nhân, giải pháp thực hiện chƣơng trình NTM tại

xã Hát Môn.......................................................................................................... 51

Bảng 4.29. Kế hoạch thực hiện và kết quả dự kiến các tiêu chí chƣa đạt tại xã

Hát Môn............................................................................................................... 54

vi

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 4.1: Vị trí địa lí xã Hát Môn, huyện Phúc Thọ, TP Hà Nội....................... 16

Hình 4.2: Cơ cấu các loại đất xã Hát Môn 2017................................................. 19

Hình 4.3: Cơ cấu kinh tế (%) .............................................................................. 22

Hình 4.4. Tỷ lệ đạt chuẩn NTM của các tuyến đƣờng tại xã Hát Môn............... 26

Hình 4.5.Cơ cấu kinh tế xã Hát Môn trƣớc khi xây dựng NTM và kết quả thực

hiện ...................................................................................................................... 32

vii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

STT Từ viết tắt Nghĩa tiếng việt

1 ATTT An toàn trật tự

2 ATTP An toàn thực phẩm

3 BHYT Bảo hiểm y tế

4 CN-XD Công nghiệp xây dựng

5 CN-TTCN-XD Công nghiệp tiểu thủ công nghiệp xây dựng

6 CN-TTCN Công nhiệp tiểu thủ công nghiệp

7 CNH-HĐH Công nghiệp hóa hiện đại hóa

8 CTMTQG Chƣơng trình mục tiêu quốc gia

9 CLB Câu lạc bộ

10 GTSX Giá trị sản xuất

11 GTVT Giao thông vận tải

12 HCCB Hội cựu chiến binh

13 HTX Hợp tác xã

14 HĐND Hội đồng nhân dân

15 KHKT Khoa học kỹ thuật

16 KHCN Khoa học công nghệ

17 MTTQ Mặt trận tổ quốc

18 NTM Nông thôn mới

19 THCS Trung học cơ sở

20 THPT Trung hoc phổ thông

21 TDTT Thể dục thể thao

22 TM-DV Thƣơng mại dịch vụ

23 TNCS HCM Thanh niên công sản hồ chí minh

24 UBND Ủy ban nhân dân

1

PHẦN 1. MỞ ĐẦU

1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI

Ở Việt Nam tính đến năm 2010 dân số sống ở vùng nông thôn chiếm

70,4%, năm 2014 chiếm 66,9%, năm 2017 chiếm 65,3%. Vì vậy, cuộc sống và

hoạt động ở nông thôn ảnh hƣởng sâu sắc đến toàn xã hội.

Cùng với tốc độ đô thị hóa ngày càng cao thì khoảng cách giữa đô thị và

nông thôn ngày càng lớn. Trƣớc yêu cầu của hội nhập với mục tiêu đẩy mạnh

CNH - HĐH đất nƣớc đòi hỏi phải có nhiều chính sách giải quyết đồng bộ các

vấn đề về kinh tế, thu nhập, văn hóa, xã hội nông thôn.

Trong những năm qua nhiều chƣơng trình, chính sách phát triển nông

nghiệp - nông dân - nông thôn đã đƣợc thực hiện nhƣ: chƣơng trình 135, chƣơng

trình mục tiêu xóa đói giảm nghèo, khuyến nông, chƣơng trình khoa học và công

nghệ, chƣơng trình mục tiêu quốc gia về nƣớc sạch và bảo vệ môi trƣờng nông

thôn, chƣơng trình về giống... đã góp phần đạt đƣợc nhiều thành tựu, nâng cao

đời sống của ngƣời nông dân ở nông thôn.

Để góp phần giải quyết những vấn đề trên Chính Phủ đã phê duyệt chƣơng

trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2020

(Quyết định số 1600/QĐ - TTg về phê duyệt CTMTQG xây dựng nông thôn

mới giai đoạn 2016-2020) với 19 tiêu chí nhằm thống nhất chỉ đạo việc

xây dựng nông thôn mới trên cả nƣớc và giải quyết các vấn đề còn tồn tại của

nông thôn Việt Nam, xây dựng xã hội phát triển toàn diện. Cùng với quá trình

thực hiện chủ trƣơng của Đảng về phát triển nông thôn, xã Hát Môn đã tiến hành

xây dựng mô hình nông thôn mới xây dựng làng, xã có cuộc sống no đủ, văn

minh, môi rƣờng trong sạch.

Từ năm 2011, xã Hát Môn đã triển khai áp dụng hoạt động nông thôn

mới của chính phủ và đạt đƣợc một số thành tựu đáng kể trong phát triển

nông nghiệp ở địa phƣơng, nếp sống, mức sống, thu nhập tăng cao so với

những thời kỳ trƣớc. Ngƣời dân đã áp dụng khoa học kĩ thuật vào trồng trọt

chăn nuôi. Đời sống ngƣời dân đã đƣợc nâng cao cả về vật chất lẫn tinh thần,