Đề xuất biên pháp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh tại Tổng Công ty Dệt May Hà Nội

§å ¸n tèt nghiÖp

lêi më ®Çu

Víi xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, c¸c doanh nghiÖp

ViÖt Nam ®øng tríc mét thö th¸ch rÊt lín ph¶i vît qua. Tríc bèi c¶nh ®ã ®Ó cã

thÓ duy tr× ®îc sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng víi hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, c¸c nhµ qu¶n lý

cÇn trang bÞ cho m×nh nh÷ng kiÕn thøc vÒ ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh nh»m

biÕt c¸ch ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, biÕt ph©n tÝch cã

hÖ thèng c¸c nh©n tè t¸c ®éng thuËn lîi vµ kh«ng thuËn lîi ®Õn ho¹t ®éng kinh

doanh tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn c¸c nh©n tè tÝch cùc, h¹n chÕ vµ

lo¹i bá c¸c nh©n tè ¶nh hëng xÊu, nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt

kinh doanh cho doanh nghiÖp m×nh.

Trong thêi gian thùc tËp t¹i Tæng c«ng ty DÖt May Hµ Néi b¶n th©n sinh

viªn ®· nghiªn cøu t×m hiÓu mét sè t×nh h×nh thùc tÕ s¶n xuÊt kinh doanh t¹i

Tæng c«ng ty, qua ®©y còng phÇn nµo cho thÊy bøc tranh chung nhÊt, kh¸i qu¸t

nhÊt vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ Tæng

c«ng ty DÖt May Hµ Néi nãi riªng trong mét sè n¨m gÇn ®©y. ChÝnh v× vËy em

xin ®îc ®i s©u vµo nghiªn cøu ®Ò tµi: “Ph©n tÝch thùc tr¹ng vµ ®Ò xuÊt biÖn

ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh t¹i Tæng C«ng ty DÖt may Hµ

Néi“ lµm ®å ¸n tèt nghiÖp cña em. §å ¸n tèt nghiÖp cña em gåm 03 ch¬ng:

Ch ¬ng I: C¬ së lý luËn chung vÒ ph©n tÝch hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh

Ch ¬ng II: Ph©n tÝch hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh Tæng

C«ng ty DÖt May Hµ Néi

Ch ¬ng III: §Ò xuÊt biªn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh

t¹i Tæng C«ng ty DÖt May Hµ Néi

Th«ng qua ®å ¸n tèt nghiÖp cña m×nh em tËp trung lµm râ b¶n chÊt cña

hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh còng nh tÇm quan träng cña viÖc n©ng cao hiÖu

qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp, ®ång thêi hy väng víi nh÷ng

ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ cña m×nh ®Ó ®ãng gãp mét tiÕng nãi chung, nh»m n©ng

cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng C«ng ty DÖt May Hµ

Néi. §Ó hoµn thµnh ®îc ®å ¸n tèt nghiÖp nµy, em nhËn ®îc sù gióp ®ì cña c¸n

bé c«ng nh©n viªn trong Tæng c«ng ty vµ sù nhËn xÐt bæ sung nhiÖt t×nh cña

c¸c thÇy, c« gi¸o trong Khoa Kinh tÕ vµ Qu¶n lý - Trêng §¹i Häc B¸ch Khoa

Kh¬ng Danh Lam K42 - QTDN 1

§å ¸n tèt nghiÖp

Hµ Néi vµ ®Æc biÖt sù tËn t×nh híng dÉn chØ b¶o cña c« TrÞnh Thu Thuû

gi¶ng viªn trong Khoa Kinh tÕ vµ Qu¶n lý.

Do ®iÒu kiÖn, thêi gian t×m hiÓu t×nh h×nh thùc tÕ vµ tr×nh ®é b¶n th©n

cßn h¹n chÕ nªn ®å ¸n tèt nghiÖp cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em

rÊt mong nhËn ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o ®Ó b¶n ®å ¸n tèt

nghiÖp nµy ®îc hoµn thiÖn h¬n.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

Hµ Néi, Ngµy th¸ng n¨m 2007

Sinh viªn

Kh¬ng Danh Lam

Kh¬ng Danh Lam K42 - QTDN 2

§å ¸n tèt nghiÖp

Ch ¬ng I

C¬ së lý luËn chung vÒ ph©n tÝch hiÖu qu¶

s¶n xuÊt kinh doanh

1.1 Kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh

HiÖu qu¶ lµ tiªu chuÈn chñ yÕu ®¸nh gi¸ mäi ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi. HiÖu

qu¶ lµ ph¹m trï cã vai trß ®Æc biÖt vµ cã ý nghÜa to lín trong qu¶n lý kinh tÕ

còng nh trong khoa häc kinh tÕ. HiÖu qu¶ lµ chØ tiªu kinh tÕ x· héi tæng hîp ®Ó

lùa chän c¸c ph¬ng ¸n hoÆc c¸c quyÕt ®Þnh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt

thùc tiÔn cña con ngêi ë mäi lÜnh vùc vµ t¹i c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau. ChØ tiªu

hiÖu qu¶ lµ tû lÖ gi÷a kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña ho¹t ®éng ®Ò ra so víi

chi phÝ ®· bá vµo ®Ó cã kÕt qu¶ vÒ sè lîng, chÊt lîng vµ thêi gian.

C«ng thøc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ chung:

HiÖu qu¶ s¶n xuÊt

kinh doanh =

KÕt qu¶ ®Çu ra (I.1)

YÕu tè ®Çu vµo

KÕt qu¶ ®Çu ra ®îc ®o b»ng c¸c chØ tiªu nh: Gi¸ trÞ tæng s¶n lîng, tæng

doanh thu, lîi nhuËn thuÇn, lîi tøc gép. Cßn c¸c yÕu tè ®Çu vµo bao gåm: T liÖu

lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng, con ngêi, vèn chñ së h÷u, vèn vay. C«ng thøc nµy

ph¶n ¸nh søc s¶n xuÊt cña c¸c chØ tiªu ®Çu vµo ®îc tÝnh cho tæng sè vµ cho phÇn

riªng gia t¨ng.

HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh l¹i cã thÓ ®îc tÝnh b»ng c¸ch so s¸nh

nghÞch ®¶o:

HiÖu qu¶ s¶n xuÊt

kinh doanh =

YÕu tè ®Çu vµo (I.2)

KÕt qu¶ ®Çu ra

C«ng thøc trªn ph¶n ¸nh suÊt hao phÝ cña c¸c chØ tiªu ®Çu vµo, nghÜa lµ

®Ó cã ®îc mét ®¬n vÞ kÕt qu¶ ®Çu ra th× hao phÝ hÕt bao nhiªu ®¬n vÞ chi phÝ ë

®Çu vµo.

Trong c¬ chÕ thÞ trêng, doanh nghiÖp lµ mét tæ chøc kinh tÕ, lµ n¬i kÕt

hîp c¸c yÕu tè cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt vµ b¸n c¸c s¶n phÈm dÞch vô t¹o ra víi môc

®Ých thu lîi nhuËn. Ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp thÓ hiÖn hai chøc n¨ng c¬ b¶n

lµ th¬ng m¹i vµ cung øng s¶n xuÊt ®îc gäi chung lµ s¶n xuÊt kinh doanh cña

doanh nghiÖp. Mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Òu cã

Kh¬ng Danh Lam K42 - QTDN 3

§å ¸n tèt nghiÖp

môc tiªu lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. VÊn ®Ò x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh

®îc ®Ò cËp nhiÒu ë viÖc x¸c ®Þnh c¸c lo¹i møc sinh lîi trong ph©n tÝch tµi chÝnh.

Møc sinh lîi lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tæng hîp vÒ ho¹t ®éng cña doanh

nghiÖp. Nã ®îc x¸c ®Þnh b»ng chØ tiªu t¬ng ®èi khi so s¸nh gi¸ trÞ kÕt qu¶ thu ®-

îc víi gi¸ trÞ cña c¸c nguån lùc ®· tiªu hao ®Ó t¹o ra kÕt qu¶. HiÖu qu¶ ho¹t

®éng cña mçi doanh nghiÖp ®îc ®Ò cËp ®Õn trªn nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau nh￾ng hiÖu qu¶ tµi chÝnh ®îc thÓ hiÖn qua c¸c chØ tiªu møc sinh lîi vµ lu«n ®îc

xem lµ thíc ®o chÝnh. Tõ nh÷ng kh¸i niÖm ë trªn, cã thÓ hiÓu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt

kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c nguån lùc

(lao ®éng, thiÕt bÞ m¸y mãc, nguyªn nhiªn liÖu vµ nguån vèn) ®Ó ®¹t ®îc môc

tiªu mµ doanh nghiÖp ®· ®Ò ra.

HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh lµ chªnh lÖch gi÷a kÕt qu¶ mang l¹i

vµ nh÷ng chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ ®ã. Nã ph¶n ¸nh tr×nh ®é tæ chøc,

qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ lµ mét thíc ®o ngµy

cµng quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ sù t¨ng trëng kinh tÕ cña mçi doanh nghiÖp nãi

riªng còng nh cña toµn bé nÒn kinh tÕ cña tõng khu vùc, quèc gia nãi chung.

HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cµng cao, cµng cã ®iÒu kiÖn më réng vµ ph¸t triÓn

s¶n xuÊt ®Çu t tµi s¶n cè ®Þnh, n©ng cao møc sèng cña c«ng nh©n viªn, thùc hiÖn

tèt nghÜa vô víi nhµ níc.

HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp ph¶i ®îc xem xÐt

mét c¸ch toµn diÖn c¶ vÒ kh«ng gian vµ thêi gian trong mèi quan hÖ víi hiÖu

qu¶ chung cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh gi÷

vai trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp, lµ ®éng lùc thóc

®Èy, kÝch thÝch ngêi lao ®éng lµm viÖc víi hiÖu suÊt cao h¬n, gãp phÇn tõng bíc

c¶i thiÖn nÒn kinh tÕ quèc d©n trong mçi quèc gia.

1.2 Ph©n lo¹i hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh

C¨n cø vµo néi dung vµ tÝnh chÊt cña kÕt qu¶ còng nh ®¸p øng nhu cÇu ®a

d¹ng cña môc tiªu ngêi ta ®a ra hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh thµnh hai lo¹i

hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ kh¸c.

1.2.1 HiÖu qu¶ kinh tÕ

HiÖu qu¶ kinh tÕ lµ mèi quan hÖ gi÷a kÕt qu¶ s¶n xuÊt vµ kinh tÕ ®¹t ®îc

so víi chi phÝ bá ra trong viÖc sö dông c¸c nguån lùc, tøc lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ

t¸c dông cña lao ®éng x· héi ®¹t ®îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ kinh doanh

Kh¬ng Danh Lam K42 - QTDN 4

§å ¸n tèt nghiÖp

còng nh qu¸ tr×nh t¸i t¹o s¶n xuÊt x· héi trong viÖc t¹o ra cña c¶i vËt chÊt vµ c¸c

dÞch vô kh¸c, gåm c¸c hiÖu qu¶ sau:

* HiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh vµ phô lµ kho¶n

chªnh lÖch gi÷a doanh thu tiªu thô s¶n phÈm vµ cung cÊp dÞch vô vµ chi phÝ cho

viÖc s¶n xuÊt kinh doanh khèi lîng s¶n phÈm vµ cung cÊp dÞch vô ®ã.

* HiÖu qu¶ do c¸c ho¹t ®éng kh¸c mang l¹i lµ lîi nhuËn thu ®îc do kÕt

qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c.

1.2.2 HiÖu qu¶ x· héi

HiÖu qu¶ ®¹t ®îc trong s¶n xuÊt kinh doanh biÓu thÞ qua viÖc ®ãng gãp

cña doanh nghiÖp ®èi víi nÒn kinh tÕ cña ®Êt níc, díi d¹ng tæng qu¸t lµ møc

thùc hiÖn c¸c nghÜa vô víi nhµ níc. Khi doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh

doanh cã hiÖu qu¶ ®¹t ®îc lîi nhuËn cã ®ãng gãp cho nÒn kinh tÕ, x· héi trªn

nh÷ng khÝa c¹nh:

* T¨ng s¶n phÈm x· héi.

* N©ng cao chÊt lîng hµng ho¸, h¹ gi¸ thµnh, gãp phÇn æn ®Þnh t¨ng tr￾ëng nÒn kinh tÕ.

* T¹o viÖc lµm cho nhiÒu lao ®éng.

* T¨ng nguån thu cho ng©n s¸ch.

1.3 HÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ë doanh

nghiÖp

HiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh

tr×nh ®é sö dông c¸c nguån lùc cña doanh nghiÖp nh»m ®¹t ®îc kÕt qu¶ cao nhÊt

trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh víi chi phÝ thÊp nhÊt.

Th«ng thêng ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña mét

doanh nghiÖp ngêi ta thêng hay quan t©m tíi c¸c sè liÖu ë c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh.

Tuy nhiªn ®Ó cã thÓ ®a ra ®îc mét c¸ch nh×n kh¸i qu¸t phï hîp vÒ mäi ho¹t

®éng cña doanh nghiÖp, c¸c nhµ qu¶n trÞ kinh tÕ kh«ng chØ quan t©m tíi c¸c sè

liÖu trong b¸o c¸o tµi chÝnh ®¬n thuÇn mµ cßn quan t©m tíi mét lîng kh¸ lín

c¸c chØ sè tµi chÝnh ®Ó gi¶i thÝch cho c¸c mèi quan hÖ tµi chÝnh.

1.3.1 C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ tæng hîp

§Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c, cã c¬ së khoa häc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh

cña doanh nghiÖp cÇn ph¶i x©y dùng hÖ thèng c¸c chØ tiªu phï hîp bao trïm

mäi chØ tiªu kh¸c. C¸c chØ tiªu ®ã ph¶i ph¶n ¸nh ®îc søc s¶n xuÊt, xuÊt hao phÝ

Kh¬ng Danh Lam K42 - QTDN 5

§å ¸n tèt nghiÖp

còng nh søc sinh lîi cña tõng yÕu tè, tõng lo¹i vèn vµ ph¶i thèng nhÊt víi c«ng

thøc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶:

HiÖu qu¶ s¶n xuÊt

kinh doanh =

KÕt qu¶ ®Çu ra (K) (I.3)

Gi¸ trÞ ®Çu vµo (C)

KÕt qu¶ ®Çu ra ®îc ®o b»ng c¸c chØ tiªu nh: gi¸ trÞ tæng s¶n lîng, doanh

thu, lîi nhuËn, c¸c kho¶n nép ng©n s¸ch, cßn chi phÝ ®Çu vµo bao gåm t liÖu lao

®éng, lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng, vèn cè ®Þnh, vèn lu ®éng.

HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cßn ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:

HiÖu qu¶ s¶n xuÊt

kinh doanh =

Gi¸ trÞ ®Çu vµo (C) (I.4)

KÕt qu¶ ®Çu ra (K)

C«ng thøc (I.3) ph¶n ¸nh søc s¶n xuÊt cña c¸c chØ tiªu ®Çu vµo. C«ng

thøc (I.4) ph¶n ¸nh hao phÝ cña chØ tiªu ®Çu vµo, nghÜa lµ ®Ó cã mét ®¬n vÞ kÕt

qu¶ ®Çu ra th× hao phÝ bao nhiªu ®¬n vÞ chi phÝ.

1.3.2 C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ cña c¸c yÕu tè thµnh phÇn

1.3.2.1 Nhãm chØ tiªu hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng (HL§)

Nhãm chØ tiªu nµy gåm hiÖu suÊt sö dông lao ®éng vµ tû suÊt lîi nhuËn

lao ®éng.

* HiÖu suÊt sö dông lao ®éng (HN) ®îc tÝnh b»ng c«ng thøc (I.5). ChØ tiªu

nµy ph¶n ¸nh mét lao ®éng trong kú t¹o ta ®îc bao nhiªu ®ång doanh

thu. VÒ thùc chÊt ®©y chÝnh lµ chØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng (W).

Hn =

Tæng doanh thu trong kú

= W (I.5)

Tæng sè lao ®éng trong kú

* Tû suÊt lîi nhuËn lao ®éng RN ®îc tÝnh b»ng c«ng thøc (I.6):

RN =

Lîi nhuËn trong kú (I.6)

Tæng sè lao ®éng trong kú

Tû suÊt lîi nhuËn lao ®éng ph¶n ¸nh mét lao ®éng trong kú t¹o ra ®îc

bao nhiªu ®ång lîi nhuËn.

Kh¬ng Danh Lam K42 - QTDN 6