Đề tài đô thị hóa đến các vấn đề xã hội vủng ven đô hà nội hiện nay, nghiên cứu trường hợp xã mễ

TÁC ĐỘNG CỦA ĐÔ THỊ HÓA ĐÉN CÁC VÁN ĐÈ XÃ HỘI

VỦNG VEN ĐÔ HÀ NỘI HIỆN NAY, NGHIÊN cứu TRƯỜNG

HỢP XÃ MẼ TRÌ, HUYỆN TỪ LIÊM

Bùi Vin Tuấn'

Nẳm Irong khu vực ven đô, xã M CTrì dưới tác động cùa quá trỉnh đô

thị hóa kinh tê - xã hội dâ có nhiều biến dổi. Cơ sở hạ tầng kỹ Ihuật dược xây

dựng, nhiều khu dô thị hiện dại xuât hiện, đời sống của người dân từ đó cùng

có nhiều sự thay dổi.

ìuy vậy, dô thị hóa nhanh và tự phát cũng làm nảy sinh nhiều vấn đề xã hội.

Bài viết sẽ đê cập tới những yếu tố tác động dến đời sống văn hóa, xã hội của

người dân ở Mễ Trì trên cơ sở các số liệu của nghiên cứu Đó th ị hỏa và

những vẩn để kinh tể - xã hội vùng ven đó H à Nội hiện nay (nghiên cửu

trường hợp xã Mễ Trì, huyện Từ Liêm, Hà Nội) do tác già thực hiện vào năm

2011.

1.Thực trạng đô thị hóa ờ Mễ Trì-Từ LiỄm-Hà Nội

/ ỉ . Đ ôi nẻt về đô th ị hỏa ở M ê Trì

Mễ Tri là một xã thuộc huyện Từ Liêm, thành phố Hà Nội, có diện tích

tự nhiên rộng trên 7 km 2, với số dân 27.614 nguời1, bao gồm ba thôn Mê

Trì Hạ, Mễ Trì Thượng và Phú Đô.

Nếu như tnrơc năm 2000, Mễ Trì là một khu vực ngoại thành thì hiện

nay được xem như một vùng dệm giữa nội Ihành và ngoại thành thuộc khu

vực phía Tây có chức năng cung câp dât dự trữ cho khu vực nội thành ngày

càng mở rộng phát triển ra bên ngoài của thành pho Hà Nội. Đây là khu vực

liềm năng, tạo tiền dề cho phát triển hạ tầng mới và hiện đại hơn so vởi hạ

tầng bên trong và cũng là vùng đệm nhằm thu hút dân nhập cư tù nơi khác

dến, hạn chế di chuyển trực tiếp vào nội thành gây qua (ái cho khu vực đô thi

trung lâm Do đó. vai trò của Mễ Trì nói riêng và vùng ven dôi với sụ phát

iriển chung của Hà Nội là rất quan trọng, thể hiện qua một số vấn dề như: ( ])

Cung câp quỳ dất phái triển nhà ờ, khu dân cư mới, do đô thị phát triển nhanh

chóng, de không bị quá tải về nhà ở; (2) Cung ứng quỹ đất cho sản xuất công

nghiệp, góp phần thúc dẩy chuyển dịch cơ cẩu kinh tế, tăng việc làm phi nông

nghiệp, táng mức dộ đô thí hóa ở các quận, huyện vùng ven; (3) Tạo vùng

"đệm" hút dân nhập cu vào nội thanh gây quá tải; (4) Tạo không gian dô thị

và phát triền hạ tầng ừcn bình diện toàn thanh phổ.

Năm trẽn khu vực ven dô, ứong hơn 10 năm qua dưới sụ tác dộng của đồ

ihị hóa, kinh tế - xã hội xã Mễ Trì có nhiều biến đổi và phát triển mạnh mẽ,

dời sống của người dân dược đổi thay theo hướng tích cục. Nếu như trước

năm 2000, Mễ Trì là một xã nông nghiệp thuần túy, thì hiện nay nông nghiệp

không còn là hoạt dộng chính của địa phương. Tuy vậy, dô thị hóa nhanh và

tự phát trên diện rộng cũng làm nảy sinh nhiều hiện tượng tiêu cực như: tình

ừạng thất nghiệp gia tăng, tệ nạn xã hội, phân hóa giàu nghèo, ô nhiễm môi

trường ngày một sâu sắc cỏ ảnh hưởng không nhỏ đển dời sống của nguời

dân, gây nhiều áp lực đối với sự phát triển của Mễ Trì nói riêng và toàn khu

vực ven đô Hà Nội nói chung.

Kầt quả nghiên cứu cho thấy, nguyên nhân dẫn đến tốc độ đô thị hóa

nhanh ở Mễ Trì là do: ( l) Chính sách mở rộng và phát triển đô thị phía Tây

của Hà Nội, (2) Sự tăng ưưởng của các ngành sản xuất và dịch vụ ở Mê Trì

nhờ sự thúc dẩy cùa các chính sách phát triển và cải cách kinh tế, (3) Dòng di

cư quy mô lớn của cư dân từ khu vực nông thôn do các chính sách thông

thoáng hơn dối với vấn đề di cư, và (4) Thị trường bất động sản phát triển

mạnh nhờ kết quả của quátrình cảicách hệ thống luật pháp liên quan đến vấn

đề quản ]ý đất dai. Đó là một loạt các cải cách, đổi mới chính sách được tiến

hành từ đầu thập niên 1990 sau thời kỳ Đổi mới, thời kỳ mở đẩu cho các bước

chuyển biến và tăng trưởng mạnh mẽ cùa nền kinh tế, tăng dân số và kích

thích đô thị hóa của thành phố Hà Nội.

1.2. Cách tiếp cận nghiên cứu đô thị hóa