Đạo đức sinh thái phật giáo và việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong sinh viên đại học sư phạm đà nẵng hiện nay

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Đề tài:

ĐẠO ĐỨC SINH THÁI PHẬT GIÁO VÀ VIỆC NÂNG CAO Ý

THỨC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG SINH VIÊN ĐẠI

HỌC SƯ PHẠM ĐÀ NẴNG HIỆN NAY

Sinh viên thực hiện : Lưu Thị Trang

Lớp : 14SGC

GV hướng dẫn : ThS. Lê Đức Tâm

Đà Nẵng tháng 04 năm 2018

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Đề tài:

ĐẠO ĐỨC SINH THÁI PHẬT GIÁO VÀ VIỆC NÂNG CAO Ý

THỨC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG SINH VIÊN ĐẠI

HỌC SƯ PHẠM ĐÀ NẴNG HIỆN NAY

Sinh viên thực hiện : Lưu Thị Trang

Lớp : 14SGC

GV hướng dẫn : ThS. Lê Đức Tâm

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Và được sự

hướng dẫn khoa học của Ths. Lê Đức Tâm. Các nội dung nghiên cứu , kết quả

trong đề tài này là trung thực và chưa công bố dưới bất kì hình thức nào trước

đây. Những số liệu và thông tin thu thập phục vụ cho việc phân tích, nhận xét,

đánh giá được tác giả thu thập từ các nguồn khác nhau có ghi rõ trong phần

tài liệu tham khảo.

Ngoài ra, trong luận văn còn sử dụng một số nhận xét, đánh giá cũng

như số liệu của các tác giả khác đều có trích dẫn và chú thích nguồn gốc.

Nếu phát hiện có bất kì sự gian lận nào tôi xin hoàn toàn chịu trách

nhiệm về nội dung luận văn của mình.

Đà Nẵng, ngày 24 tháng 4 năm 2018

Sinh viên thực hiện

Lưu Thị Trang

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này, tôi xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn

sâu sắc đến quý thầy cô khoa Giáo dục Chính trị, các thầy cô khoa Kinh tế Chính trị

Trường Đại học Kinh tế Đà Nẵng, các thầy cô trong trường ĐHSP Đà Nẵng đã tận

tình dạy dỗ tôi trong 4 năm học vừa qua.

Đặc biệt, tôi xin gởi lời cảm ơn chân thành nhất đến thầy Lê Đức Tâm, người

đã trực tiếp chỉ dạy, hướng dẫn và luôn hết lòng động viên tôi để hoàn thành đề tài

này.

Xin chân thành cảm ơn những lời động viên, những tình cảm thân thiết nhất

cùng với sự giúp đỡ của gia đình, bạn bè trong suốt thời gian học tập và thời gian

hoàn thành đề tài này.

Mặc dù đã có sự cố gắng nhưng do hạn chế của bản thân về điều kiện thời

gian, trình độ nên đề tài còn nhiều thiếu sót. Kính mong các thầy cô và các bạn nhận

xét và đóng góp để đề tài của tôi được hoàn thiện hơn.

Đà Nẵng, ngày 24 tháng 4 năm 2018

Sinh viên thực hiện

Lưu Thị Trang

MỤC LỤC

A. MỞ ĐẦU ...............................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu...........................................................................3

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................3

4. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................4

5. Bố cục của đề tài .....................................................................................................4

6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu.................................................................................4

B. NỘI DUNG............................................................................................................8

CHƯƠNG 1. ĐẠO ĐỨC SINH THÁI PHẬT GIÁO.............................................8

1.1. Nguồn gốc, cơ sở hình thành Đạo đức sinh thái Phật giáo.............................8

1.1.1. Nguồn gốc, cơ sở về lịch sử, xã hội ..................................................................8

1.1.2. Nguồn gốc, cơ sở về nhận thức, tư tưởng .......................................................10

1.1.2.1. Thuyết Duyên khởi..............................................................................10

1.1.2.2. Thuyết vạn vật bình đẳng ....................................................................13

1.1.2.3. Thuyết nhân quả Phật giáo ..................................................................13

1.2. Một số vấn đề của đạo đức sinh thái Phật giáo .............................................15

1.2.1. Thực hiện lối sống thân thiện với môi trường và đề cao chuẩn mực đạo đức

hiếu sinh, không sát sinh ...........................................................................................16

1.2.2. Khơi dậy Phật tính, tránh xa sân hận ..............................................................21

1.2.3. Tạo dựng nghiệp thiện, tránh xa nghiệp ác.....................................................24

1.2.4. Nhận thức cuộc đời là vô ngã, vô thường .......................................................26

1.2.4.1. Vô ngã là thuyết về bản chất của sự tồn tại.........................................27

1.2.4.2. Vô thường là bản chất tồn tại thế giới.................................................28

Tiểu kết chương 1................................................................................................... 31

CHƯƠNG 2. NÂNG CAO Ý THỨC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG SINH

VIÊN ĐẠI HỌC SƯ PHẠM ĐÀ NẴNG HIỆN NAY……………......................32

2.1. Vấn đề môi trường và ý thức bảo vệ môi trường ở nước ta hiện nay .........32

2.1.1. Khái niệm Môi trường và Ý thức bảo vệ môi trường .....................................32

2.1.2. Ý thức bảo vệ môi trường tự nhiên ở nước ta hiện nay ..................................35

2.1.2.1. Thực trạng môi trường trên thế giới và ở Việt Nam hiện nay.............35

2.1.2.2. Ý thức bảo vệ môi trường ở Việt Nam hiện nay.................................43

2.2. Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong sinh viên Đại học Sư phạm Đà

Nẵng hiện nay ..........................................................................................................48

2.2.1. Vị trí, tầm quan trọng của sinh viên Đại học Sư phạm Đà Nẵng....................48

2.2.2. Nhận thức về môi trường và bảo vệ môi trường trong sinh viên Đại học sư

phạm Đà Nẵng hiện nay............................................................................................51

2.2.3. Vấn đề nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong sinh viên Đại học Sư phạm

Đà Nẵng hiện nay......................................................................................................54

2.2.4. Một số đề xuất để nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong sinh viên Đại học

Sư phạm Đà Nẵng hiện nay ......................................................................................55

Tiểu kết chương 2................................................................................................... 62

C. KẾT LUẬN .........................................................................................................64

D. TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................68

1

A. MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Đạo đức Phật giáo, đặc biệt là đạo đức sinh thái Phật giáo, là một trong những

đóng góp tích cực của Phật giáo vào nhận thức đạo đức nói chung và nhận thức đạo

đức sinh thái của loài người nói riêng. Dựa trên các học thuyết triết học căn bản

như: Thuyết Duyên khởi, Thuyết Vạn vật bình đẳng, Thuyết Nhân quả báo ứng,

v.v... Phật giáo đã xây dựng nên các nguyên tắc và chuẩn mực đạo đức sinh thái căn

bản và có một ý nghĩa rất lớn không chỉ đối với bản thân Phật giáo mà còn đối với

sự nghiệp giáo dục đạo đức sinh thái của nhân loại. Đạo đức sinh thái tưởng chừng

như đó là vấn đề của đời sống xã hội hiện đại nhưng thực ra nó lại có nguồn gốc sâu

xa trong lịch sử phát triển trong các học thuyết tư tưởng, các tôn giáo. Cũng

giống như nhiều tôn giáo lớn trên thế giới, Phật giáo quan tâm đến đạo đức sinh thái

không phải là một nhận thức tiên tri đi trước thời đại, nó thực chất là một phần giáo

lý của tôn giáo này trong quan niệm về thế giới, về nhân sinh, ở đó việc đặt ra và

tuân thủ các nguyên tắc và chuẩn mực của đạo đức sinh thái như là một trong những

giải pháp nhằm giúp mỗi chúng sinh tự tìm thấy con đường đi đến giải thoát.

Vấn đề môi trường sinh thái đang là một trong các vấn nạn của thế giới ngày

nay, đang được quan tâm hàng đầu hiện nay. Ngày nay môi trường đang bị đe dọa

trầm trọng vì tình hình thế giới phát triển càng lúc càng cao, các nhà máy, công

trình, xưởng sản xuất mỗi ngày thải ra ngoài môi trường rất nhiều khí thải, chất thải

nguy hại, dẫn đến môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng. Môi trường toàn cầu hiện

nay đầy những yếu tố, nào là hạn hán, đói kém, thiên tai, lũ lụt…

Dưới đây chúng ta thử phân tích các vấn đề nghiêm trọng mà trái đất đang

phải chống chọi, đối mặt. Nguồn nước sạch cần cho cuộc sống con người đang ngày

càng bị khan hiếm. Hiện nay trên trái đất, diện tích nước chiếm tới khoảng 70% bề

mặt, tuy nhiên chỉ có khoảng 2% là nước phù hợp cho tiêu dùng, được coi là nước

sạch sử dụng được. Nhiều khu vực vẫn phụ thuộc vào lượng nước mưa dự trữ, nếu

khí hậu biến đổi thì nguồn nước cung cấp từ thiên nhiên là vô cùng khan hiếm, dẫn

đến thiếu nước nước cho sinh hoạt. Nhưng có nơi lại lũ lụt thiên tai, lũ quét làm phá

hủy hệ sinh thái tự nhiên và các công trình của con người xây dựng nên trong các