Đánh giá rủi ro kiểm toán trong giai đoạn lập kế hoạch tại công ty trách nhiệm hữu hạn kiểm toán AS

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM

KHOA ĐÀO TẠO ĐẶC BIỆT

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Đề tài

QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ RỦI RO KIỂM TOÁN

TRONG GIAI ĐOẠN LẬP KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN

Giảng viên hướng dẫn : Ths. Đinh Thị Thu Hiền

Sinh viên thực hiện : Lê Đình Dạ Thi

Lớp : KT12DB02

MSSV : 1254040413

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 10 tháng 3 năm 2016

i

LỜI CẢM ƠN

Người viết cũng xin chân thành cảm ơn cô Đinh Thị Thu Hiền, giáo viên đã trực

tiếp hướng dẫn và tận tình giúp đỡ người viết hoàn thành báo cáo tốt nghiệp này.

Đồng thời, người viết cũng xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám đốc và các anh, chị tại

Công ty TNHH Kiểm toán AS đã tạo mọi điều kiện cũng như chia sẻ những kinh

nghiệm nghề nghiệp thực tế để người viết có thể hoàn thành khóa luận của mình một

cách tốt nhất.

Tuy nhiên, do sự hạn chế về kiến thức chuyên môn cũng như thời gian thực hiện,

báo cáo thực tập không thể tránh khỏi có những thiếu sót. Vì vậy, người viết rất mong

nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của Quý thầy cô và các anh chị trong công

ty TNHH Kiểm toán AS để khóa luận này càng được hoàn thiện.

Một lần nữa xin chân thành cảm ơn!

TP. Hồ Chí Minh, ngày 10 tháng 03 năm 2015

Sinh viên thực hiện

Lê Đình Dạ Thi

iv

DANH SÁCH CÁC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH SỬ

DỤNG TRONG BÀI BÁO CÁO

Sơ đồ 2.1 Tổ chức bộ máy công ty AS ...........................................................................15

Sơ đồ 2.2 Biểu đồ khách hàng của công ty kiểm toán AS ............................................17

Sơ đồ 2.3 Cơ cấu khách hàng của công ty AS trong các dịch vụ cung cấp .................18

Sơ đồ 3.1 Ma trận xác định rủi ro phát hiện .................................................................23

Bảng 3.2 Bảng đánh giá rủi ro hợp đồng thực tế tại khách hàng ABC ........................24

Bảng 3.3 Bảng phân tích biến động các chỉ tiêu trên BCTC ........................................38

Bảng 3.4 Bảng mô tả hệ thống KSNB của công ty TNHH ABC....................................41

Bảng 3.5 Bảng kết luận của KTV về hệ thống KSNB cấp độ toàn doanh nghiệp .........47

Bảng 3.6 Bảng rà soát các yếu tố dẫn đến gian lận thực tế tại công ty ABC ...............54

Sơ đồ 3.7 Bảng phân công nhân sự của công ty AS ......................................................59

Bảng 3.8: Khái quát về khách hàng khảo sát................................................................60

v

CÁC TỪ VIẾT TẮT SỬ DỤNG

ASCO Công ty TNHH Kiểm toán AS

BCTC Báo cáo tài chính

CSDL Cơ sở dẫn liệu

KSNB Kiểm soát nội bộ

KTV Kiểm toán viên

TNHH Trách nhiệm hữu hạn

VSA Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam

SSTY Sai sót trọng yếu

CSDL Cơ sở dẫn liệu

BCĐKT Bảng cân đối kế toán

KQKD Kết quả kinh doanh

BQT Ban quản trị

BGĐ Ban giám đốc

HTK Hàng tồn kho

DGRR Đánh giá rủi ro

vi

MỤC LỤC

CHƯƠNG MỞ ĐẦU.......................................................................................................1

Lý do chọn đề tài..........................................................................................................1

Mục tiêu .......................................................................................................................1

Phương pháp nghiên cứu..............................................................................................1

Phạm vi giới hạn ..........................................................................................................2

Kết cấu của báo cáo thực tập........................................................................................2

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÁNH GIÁ RỦI RO TRONG GIAI ĐOẠN LẬP

KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH.....................................................3

1.1 KHÁI QUÁT VỀ KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH............................3

1.2 MỤC TIÊU KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH .....................................3

1.3 QUY TRÌNH KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH...................................4

1.3.1 Giai đoạn chuẩn bị kiểm toán......................................................................4

1.3.2 Giai đoạn thực hiện kiểm toán ....................................................................4

1.3.3 Giai đoạn hoàn thành kiểm toán..................................................................5

1.4 TỔNG QUAN VỀ ĐÁNH GIÁ RỦI RO KIỂM TOÁN TRONG KIỂM

TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH...............................................................................5

1.4.1 Rủi ro kiểm toán và đánh giá rủi ro ............................................................5

1.4.2 Các rủi ro dẫn đến rủi ro kiểm toán ............................................................6

1.5 MÔ HÌNH RỦI RO KIỂM TOÁN.................................................................8

1.6 TẦM QUAN TRỌNG CỦA RỦI RO KIỂM TOÁN...................................10

1.7 THỦ TỤC ĐÁNH GIÁ RỦI RO THEO CHUẨN MỰC KIỂM TOÁN

VIỆT NAM (VSA 315) ..........................................................................................11

1.7.1 Thủ tục đánh giá rủi ro và các hoạt động liên quan ..................................11

1.7.2 Những hiểu biết cần có về đơn vị được kiểm toán và môi trường của đơn

vị, trong đó có kiểm soát nội bộ .............................................................................12

1.7.3 Xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu.......................................13

CHƯƠNG 2:GIỚI THIỆU CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN AS................................14

vii

2.1 LỊCH SỬ HÌNH THÀNH.............................................................................14

2.2 MỤC TIÊU VÀ NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG.........................................14

2.2.1 Mục tiêu hoạt động: ..................................................................................14

2.2.2 Nguyên tắc hoạt động................................................................................15

2.3 CƠ CẤU TỔ CHỨC.....................................................................................15

2.3.1 Sơ đồ bộ máy tổ chức của công ty ............................................................15

2.3.2 Bộ máy tổ chức .........................................................................................15

2.4 CÁC DỊCH VỤ CUNG CẤP .......................................................................16

2.5 KHÁCH HÀNG CHÍNH CỦA ASCO.........................................................17

2.6 KHÁI QUÁT QUY TRÌNH KIỂM TOÁN CHUNG TẠI ASCO ...............18

2.6.1 Chuẩn bị kiểm toán ...................................................................................18

2.6.2 Thực hiện kiểm toán..................................................................................19

2.6.3 Hoàn thành kiểm toán ...............................................................................19

CHƯƠNG 3:QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ RỦI RO TRONG GIAI ĐOẠN LẬP KẾ

HOẠCH TẠI CÔNG TY TNHH AS ............................................................................20

3.1 QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ RỦI RO KIỂM TOÁN BCTC TẠI CÔNG TY

TNHH KIỂM TOÁN AS........................................................................................20

3.1.1 Thủ tục đánh giá rủi ro kiểm toán trong giai đoạn lập kế hoạch ..............20

3.1.2 Đánh giá rủi ro và chấp nhận hợp đồng ....................................................20

3.1.3 Đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu trên BCTC và cơ sở dẫn liệu ...........21

3.1.4 Đánh giá rủi ro phát hiện...........................................................................23

3.1.5 Tổng hợp, kết luận ....................................................................................24

3.2 HỒ SƠ KIỂM TOÁN THỰC TẾ TẠI KHÁCH HÀNG ABC DO CÔNG

TY AS.....................................................................................................................24

3.2.1 Đánh giá rủi ro hợp đồng tại công ty ABC...............................................24

3.2.2 Đánh giá rủi ro có SSTY trên BCTC và CSDL của khách hàng ABC.....29

3.2.3 Đánh giá rủi ro phát hiện của khách hàng ABC .......................................57

3.2.4 Tổng hợp kế hoạch kiểm toán...................................................................57

viii

3.3 KẾT QUẢ KHẢO SÁT TÍNH TUÂN THỦ CÁC THỦ TỤC ĐÁNH GIÁ

RỦI RO TRÊN MỘT SỐ HỢP ĐỒNG KIỂM TOÁN DO CÔNG TY AS THỰC

HIỆN……………………………………………………………………………..59

CHƯƠNG 4:NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ VỀ QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ RỦI RO

KIỂM TOÁN TRONG GIAI ĐOẠN CHUẨN BỊ KIỂM TOÁN. ...............................65

4.1 ƯU ĐIỂM.....................................................................................................65

4.2 NHƯỢC ĐIỂM.............................................................................................65

4.3 KẾT LUẬN ..................................................................................................66

TÀI LIỆU THAM KHẢO..........................................................................................67

Đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC

SVTH: Lê Đình Dạ Thi Trang 1

CHƯƠNG MỞ ĐẦU

Lý do chọn đề tài

Rủi ro tồn tại trong bất cứ ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh nào và kiểm toán cũng

không ngoại lệ. Rủi ro trong kiểm toán lại còn đặc biệt hơn khi đối tượng phục

vụ chủ yếu là người sử dụng báo cáo tài chính. Kỹ thuật đánh giá rủi ro kiểm toán

là một kỹ thuật hiệu quả vừa giúp đảm bảo chất lượng kiểm toán vừa tiết kiệm thời

gian và chi phí. Cùng với sự sụp đổ của công ty kiểm toán Arthur Andersen trong sự

kiện Enron và Worldcom tuyên bố phá sản với số nợ khổng lồ đã nâng mức độ quan

trọng của rủi ro kiểm toán lên một tầm mới và đòi hỏi nâng cao chất lượng hoạt động

kiểm toán. Do đó trong công tác kiểm toán, nhằm góp phần đưa ra ý kiến đảm bảo ở

mức độ hợp lý cho độ tin cậy của báo cáo tài chính và đạt được tính hiệu quả của

cuộc kiểm toán, các kiểm toán viên và công ty kiểm toán đã không ngừng phát triển

những kỹ năng cần thiết cho việc đánh giá rủi ro kiểm toán trong giai đoạn lập kế

hoạch. Chính vì vậy, quy trình đánh giá rủi ro kiểm toán trong giai đoạn chuẩn bị

kiểm toán là một trong những công việc quan trọng nhất của một cuộc kiểm toán, liên

quan đến toàn bộ quy trình kiểm toán.

Nhận thấy tầm quan trọng của việc đánh giá rủi ro kiểm toán trong giai đoạn

chuẩn bị kiểm toán kết hợp với quá trình thực tập tại công ty TNHH Kiểm toán AS

nên trong báo cáo thực tập của mình, người viết đã quyết định chọn đề tài: “Quy

trình đánh giá rủi ro kiểm toán trong giai đoạn lập kế hoạch BCTC kiểm toán tại

Công ty TNHH Kiểm toán AS”.

Mục tiêu

 Nhận xét, đánh giá về quy trình đán giá rủi ro tại AS Mô tả qui trình kiểm toán

BCTC tại công ty ABC.

 Minh họa đánh giá rủi ro kiểm toán giai đoạn lập kế hoạch.

 Nhận xét và kiến nghị nhằm hoàn thiện hơn nữa quy trình đánh giá rủi ro kiểm

toán trong giai đoạn lập kế hoạch tại công ty TNHH Kiểm toán AS.

Phương pháp nghiên cứu

 Nghiên cứu hồ sơ kiểm toán và chương trình kiểm toán tại công ty TNHH

Kiểm toán AS.

 Tìm hiểu qui trình thực tế thông qua việc phỏng vấn một số kiểm toán viên

trong công ty.

 Thu thập số liệu từ kiểm toán viên trực tiếp tại công ty khách hàng.

Đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC

SVTH: Lê Đình Dạ Thi Trang 2

Phạm vi giới hạn

 Để đảm bảo tính bảo mật số liệu công ty nên báo cáo đã được làm tròn số

 Thời gian thực tập có hạn nên không thể nói hết được tất cả các trường hợp có

thể xảy ra tại công ty.

 Đánh giá rủi ro kiểm toán trong giai đoạn lập kế hoạch thường ở các công ty có

quy mô vừa và lớn còn các công ty nhỏ thường không có công đoạn này hoặc

có mà không chi tiết.

Kết cấu của báo cáo thực tập

Chương 1: Cơ sở lý luận về đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán

BCTC

Chương 2: Giới thiệu công ty TNHH Kiểm toán AS.

Chương 3: Quy trình đánh giá rủi ro kiểm toán trong giai đoạn lập kế hoạch tại công

ty ABC

Chương 4: Nhận xét và kiến nghị

Đánh giá rủi ro trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC

SVTH: Lê Đình Dạ Thi Trang 3

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÁNH GIÁ

RỦI RO TRONG GIAI ĐOẠN LẬP KẾ HOẠCH

KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH

1.1 KHÁI QUÁT VỀ KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH

“Kiểm toán báo cáo tài chính là cuộc kiểm tra để đưa ra ý kiến nhận xét về sự trình

bày trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính của một đơn vị. Do báo cáo tài chính

bắt buộc phải được lập theo các chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán hiện hành, nên

chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán được sử dụng làm thước đo để nhận xét báo cáo

tài chính.”1

Ngoài ra, có thể hiểu kiểm toán báo cáo tài chính là các giai đoạn, các bước lần lượt

được thực hiện trong quá trình kiểm toán để thu thập các bằng chứng kiểm toán đầy đủ

và có giá trị làm căn cứ cho kết luận của kiểm toán viên về tính trung thực và hợp lý

của số liệu trên Báo cáo tài chính, từ đó nâng cao chất lượng, bảo đảm tính hữu hiệu

của từng cuộc kiểm toán.

Như vậy về thực tế, kiểm toán báo cáo tài chính của kiểm toán độc lập là loại hình

hoạt động dịch vụ kiểm toán và tư vấn do các kiểm toán viên chuyên nghiệp thuộc các

tổ chức kiểm toán độc lập thực hiện theo yêu cầu của khách hàng.

Kết quả kiểm toán báo cáo tài chính dùng để phục vụ cho đơn vị Nhà nước và các

bên thứ ba như nhà quản lý, ngân hàng và nhà đầu tư, cho người bán, người mua,

nhưng chủ yếu là phục vụ cho những bên thứ ba như các cổ đông, nhà đầu tư, ngân

hàng… để họ đưa ra những quyết định kinh tế như đầu tư, cho vay...

1.2 MỤC TIÊU KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH

Theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 200: “Mục đích của kiểm toán báo cáo tài

chính là làm tăng độ tin cậy của người sử dụng đối với báo cáo tài chính, thông qua

việc kiểm toán viên đưa ra ý kiến về việc liệu báo cáo tài chính có được lập, trên các

khía cạnh trọng yếu, phù hợp với khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính được

áp dụng hay không. Đối với hầu hết các khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo tài

chính cho mục đích chung, kiểm toán viên phải đưa ra ý kiến về việc liệu báo cáo tài

chính có được lập và trình bày trung thực và hợp lý, trên các khía cạnh trọng yếu, phù

hợp với khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính được áp dụng hay không. Một

cuộc kiểm toán được thực hiện theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam, chuẩn mực và

các quy định về đạo đức nghề nghiệp có liên quan sẽ giúp kiểm toán viên hình thành ý

kiến kiểm toán đó”.

1 Theo sách Kiểm toán, Khoa Kế toán – Kiểm toán, Trường Đại học Kinh tế TP.HCM