Đánh giá nhanh lượng các bon tích lũy trên mặt đất của một số trạng thái rừng tại xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn

Bùi Văn Trường và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 108(08): 121 - 126

121

ĐÁNH GIÁ NHANH LƯỢNG CÁC BON TÍCH LŨY TRÊN MẶT ĐẤT

CỦA MỘT SỐ TRẠNG THÁI RỪNG TẠI XÃ NAM MẪU, HUYỆN BA BỂ,

TỈNH BẮC KẠN

Bùi Văn Trường*

, Bùi Văn Tân, Đỗ Hoàng Chung

Trường Đại học Nông Lâm– ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Ước tính trữ lượng các bon tại một khoảng thời gian nhất định rất có ý nghĩa, bởi nó cho thấy tiềm

năng của thảm thực vật trong giải phóng hoặc tích lũy các bon. Thông qua kỹ thuật viễn thám và

các dữ liệu không gian các loại rừng chủ yếu tại xã Nam Mẫu đã được xác định. Trên cơ sở 8 điểm

đã được xác định, lượng các bon tích lũy trong các rừng chính đã được xác định thông qua phương

pháp đánh giá nhanh tích lũy các bon (RaCSA) của tổ chức ICRAF. Các bon tích lũy ở phần trên

mặt đất trong các trạng thái rừng được tính toán thông qua việc nhân hệ số 0.46 với giá trị thu

được của sinh khối trong các phần trên mặt đất như: tầng cây gỗ; cây gỗ đổ; tầng dưới tán và lớp

thảm mục. Kết quả thu được trữ lượng các bon của các trạng thái rừng là: Rừng tự nhiên ít bị tác

động (IIIb) đạt 379,29 (tấn C/ha); Rừng tự nhiên bị tác động mạnh (IIIa) đạt 96,24 (tấn C/ha);

Rừng phục hồi sau khai thác (IIb) đạt 87,37 (tấn C/ha); Rừng phục hồi sau nương rẫy (IIa) đạt

36,94 (tấn C/ha). Các yếu tố quyết định trữ lượng các bon là: nguồn gốc, cấu trúc về thành phần

loài, đặc trưng cấu trúc của các thành phần trong các trạng thái, mức độ tác động của các yếu tố

ngoại cảnh và nguồn gốc phục hồi rừng.

Từ khóa: Bắc Kạn, đánh giá nhanh, trạng thái rừng, tích lũy các bon, trên mặt đất

MỞ ĐẦU

*

Cácbon được luân chuyển trong chu trình

cácbon toàn cầu giữa bốn “bể chứa” lớn: hóa

thạch và cấu trúc địa chất, khí quyển, các đại

dương và các hệ sinh thái trên cạn [9]. Sự

dịch chuyển giữa các hồ xảy ra chủ yếu là

dịch chuyển cácbon dioxít (CO2) trong các

quá trình đốt cháy nhiên liệu, phân rã hóa học

và khuếch tán, quang hợp, hô hấp, phân hủy,

cháy rừng và đốt nhiên liệu sinh học hiếu khí

và trong lò. Trong trường hợp một thành phần

trong sinh quyển như sinh khối gỗ bị suy

giảm có nghĩa là các bon được giải phóng vào

khí quyển. Nếu sinh khối được tăng lên, nó

trở thành nơi tích lũy và do đó loại bỏ và

giảm được các bon từ khí quyển. Xu thế ngày

càng tăng lượng CO2 trong khí quyển [5],

một phần có thể được quy cho sinh khối

(nhiên liệu sinh học) của thế giới bị suy giảm.

Việc theo dõi tích lũy các bon của các thảm

thực vật toàn cầu là rất quan trọng. Ước tính

*

Tel:0974286646; Email:[email protected]

lượng tích lũy các bon tại một khoảng thời

gian nhất định rất có ý nghĩa, bởi nó cho thấy

tiềm năng của thảm thực vật để giải phóng

hoặc tích lũy cácbon.

Hệ sinh thái trên cạn đóng một vai trò quan

trọng trong chu trình các bon toàn cầu (C).

Rừng nhiệt đới ở Việt Nam liên tục thay đổi

do hệ quả của việc khai thác rừng và chuyển

đổi sang các loại hình sử dụng đất khác. Bởi

kết quả của những thay đổi này, những nghiên

cứu về tích lũy các bon của các hệ sinh thái

rừng đã được tiến hành trong vài năm qua ở

Việt Nam. Lượng các bon tích lũy trong các

loại rừng tự nhiên ở Việt Nam từ 66,05 –

206,23 tấn C/ha [1].

Xã Nam Mẫu nằm trong phân khu bảo vệ

nghiêm ngặt của Vườn Quốc gia Ba Bể, thuộc

vùng núi đá vôi xen kẽ các thung lũng đất hẹp

thuộc huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn. Khu vực xã

nằm trong vùng caxtơ chợ Rã Ba Bể - Chợ

Đồn, khí hậu tại xã Nam Mẫu mang đặc điểm

khí hậu của vùng núi phía Bắc Việt Nam. Trung

tâm của xã là hồ Ba Bể với diện tích 500 ha.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn