Đánh Giá Nguy Cơ Gây Ô Nhiễm Từ Nước Thải Sinh Hoạt Của Các Hộ Gia Đình Tại Xã Ân Hòa Huyện Kim Sơn Tỉnh Ninh Bình

LỜI CẢM ƠN

Đƣợc sự đồng ý của khoa Quản lý tài nguyên rừng và Môi trƣờng, bộ môn

Quản lý môi trƣờng, bộ môn Hóa học, em tiến hành thực hiện đề tài: “Đánh giá

nguy cơ gây ô nhiễm từ nước thải sinh hoạt của các hộ gia đình tại xã Ân Hòa,

huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình”

Với lòng biết ơn sâu sắc, em xin gửi lời cảm ơn đến Ths. Kiều Thị Dƣơng và

Ths. Trần Phúc Đạt là ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn tận tình trong suốt quá trình

thực hiện khóa luận này.

Nhân dịp này, em cũng gửi lời cảm ơn đến UBND xã Ân Hòa, các hộ gia

đình trong xã và các thầy cô tại Trung tâm Phân tích môi trƣờng và ứng dụng công

nghệ địa không gian khoa Quản lý tài nguyên rừng và Môi trƣờng – trƣờng Đại học

Lâm Nghiệp đã tạo điều kiện thuận lợi cho em trong quá trình thực tập và hoàn

thiện khóa luận.

Do một số hạn chế về trình độ và thời gian nên đề tài không tránh khỏi

những thiếu sót nhất định. Kính mong nhận đƣợc những ý kiến đóng góp quý báu

của thầy giáo, cô giáo để bài khóa luận đƣợc hoàn thiện hơn.

Xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày tháng năm

Sinh viên

Trần Trung Hƣng

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN

MỤC LỤC

DANH MỤC VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC HÌNH

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

ĐẶT VẤN ĐỀ................................................................................................... 1

CHƢƠNG I. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ................................... 3

1.1. Tổng quan về nƣớc thải sinh hoạt.............................................................. 3

1.1.1. Khái niệm nƣớc thải sinh hoạt ................................................................ 3

1.1.2. Nguồn gốc nƣớc thải sinh hoạt ............................................................... 3

1.1.3. Thành phần và tính chất nƣớc thải sinh hoạt .......................................... 3

1.1.4. Ảnh hƣởng của nƣớc thải sinh hoạt tới môi trƣờng................................ 4

1.1.5. Ảnh hƣởng của nƣớc thải sinh hoạt tới môi trƣờng nƣớc mặt nói riêng 5

1.2. Một số chỉ tiêu đánh giá chất lƣợng nƣớc.................................................. 6

1.2.1. Chỉ tiêu pH .............................................................................................. 6

1.2.2. Chỉ số độ đục........................................................................................... 7

1.2.3. Mùi .......................................................................................................... 7

1.2.4. Hàm lƣợng chất rắn................................................................................. 7

1.2.5. Hàm lƣợng oxy hòa tan........................................................................... 7

1.2.6. Nhu cầu oxy sinh hóa.............................................................................. 8

1.2.7. Nhu cầu oxy hóa học............................................................................... 8

1.2.8. Tổng hàm lƣợng Nitơ (T - N) ................................................................. 8

1.2.9. Tổng hàm lƣợng phospho (T – P)........................................................... 9

1.2.10. Tiêu chuẩn vi sinh ................................................................................. 9

1.3. Thực trạng chất lƣợng thải nƣớc sinh hoạt tại Việt Nam........................... 9

1.4. Thực trạng nƣớc mặt tỉnh Ninh Bình....................................................... 13

1.4.1. Tiềm năng nguồn nƣớc mặt .................................................................. 13

1.4.2. Chất lƣợng nƣớc mặt phục vụ nhu cầu sinh hoạt.................................. 14

1.4.3. Hiện trạng nƣớc thải sinh hoạt.............................................................. 16

1.5. Tình hình nghiên cứu trên thế giới........................................................... 16

CHƢƠNG II.................................................................................................... 19

MỤC TIÊU – ĐỐI TƢỢNG – NỘI DUNG – PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. 19

2.1. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................. 19

2.2. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu............................................................ 19

2.3. Nội dung nghiên cứu................................................................................ 19

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu.......................................................................... 20

2.4.1. Phƣơng pháp kế thừa số liệu................................................................. 20

2.4.2. Phƣơng pháp thu thập số liệu ngoại nghiệp.......................................... 20

2.4.3. Phƣơng pháp lấy mẫu và bảo quản mẫu ............................................... 21

2.4.4. Phƣơng pháp phân tích trong phòng thí nghiệm................................... 25

2.4.4.1. Phƣơng pháp xác định nhu cầu oxy sinh hóa ( BOD5)...................... 25

2.4.4.2. Phƣơng pháp xác định nhu cầu Oxy hóa học (COD) ........................ 26

2.4.4.3. Phƣơng pháp xác định độ pH............................................................. 28

2.4.4.4. Phƣơng pháp xác định tổng chất răn rơ lửng (TSS) .......................... 28

2.4.4.5. Xác định thông số Phosphat(NO3

-

) bằng phƣơng pháp so màu......... 29

2.4.4.6. Xác định thông số Nitrat (NO3

-)

bằng phƣơng pháp so màu quang

điện .................................................................................................................. 29

2.4.4.7. Phân tích Coliform bằng phƣơng pháp màng lọc .............................. 31

2.4.5. Phƣơng pháp nghiên cứu nội nghiệp .................................................... 31

2.4.5.1. Phƣơng pháp xử lý số liệu.................................................................. 31

2.4.5.2. Phƣơng pháp bản đồ........................................................................... 31

2.4.5.3. Phƣơng pháp so sánh đánh giá........................................................... 31

CHƢƠNG III................................................................................................... 33

ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI KHU VỰC NGHIÊN CỨU...... 33

3.1. Điều kiện tự nhiên.................................................................................... 33

3.1.1. Vị trí địa lý ............................................................................................ 33

3.1.2. Khí hậu .................................................................................................. 33

3.1.3. Địa chất thủy văn .................................................................................. 34

3.1.4. Tài nguyên, khoáng sản......................................................................... 34

3.1.4.1. Tài nguyên đất.................................................................................... 34

3.1.4.2. Tài nguyên nƣớc................................................................................. 34

3.1.4.3. Tài nguyên nhân văn .......................................................................... 34

3.2. Hiện trạng kinh tế xã hội.......................................................................... 35

3.2.1. Sản xuất nông nghiệp............................................................................ 35

3.2.2. Sản xuất tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ xây dựng................................. 35

3.3. Về giao thông xây dựng và nông thôn mới.............................................. 35

3.4. Vấn đề môi trƣờng ................................................................................... 36

3.5. Đặc điểm dân số....................................................................................... 36

3.5.1. Dân số.................................................................................................... 36

3.5.2. Lao động................................................................................................ 36

CHƢƠNG IV .................................................................................................. 38

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN .............................................. 38

4.1. Hiện trạng nƣớc thải sinh hoạt từ các hộ gia đình ................................... 38

4.2. Chất lƣợng nƣớc thải sinh hoạt từ các hộ gia đình và nƣớc sông tại xã Ân

Hòa .................................................................................................................. 42

4.3. Ảnh hƣởng của nƣớc thải sinh hoạt tới môi trƣờng và sức khỏe con ngƣời51

4.3. Đề xuất giải pháp nhằm giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm của nƣớc thải sinh

hoạt.................................................................................................................. 59

4.3.1. Phát triển dự án nƣớc sạch .................................................................... 60

4.3.2 Quy hoạch các hộ gia đình sản xuất....................................................... 60

4.3.3 Xây dựng hệ thống thoát nƣớc............................................................... 60

4.3.4 Xây dựng hệ thống thu gom, đƣờng dẫn ống nƣớc thải và nhà máy xử lý

nƣớc thải tập trung cho xã Ân Hòa ................................................................. 61

4.3.5 Công tác nâng cao nhận thức ngƣời dân và giáo dục truyền thông....... 62

CHƢƠNG V.................................................................................................... 64

KẾT QUẢ - TỒN TẠI – KIẾN NGHỊ ........................................................... 64

5.1. Kết quả ..................................................................................................... 64

5.2. Tồn tại ...................................................................................................... 65

5.3. Kiến nghị.................................................................................................. 65

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ BIỂU

DANH MỤC VIẾT TẮT

STT Từ viết tắt Mô tả

1 BTNMT Bộ tài nguyên môi trƣờng

2 QCVN Quy chuẩn Việt Nam

3 TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam

4 ISO Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế

5 GPS Hệ thống định vị toàn cầu

6 UBND Ủy ban nhân dân

7 BOD5 Nhu cầu Oxy sinh hóa

8 COD Nhu cầu Oxy hóa học

9 TSS Tổng chất rắn lơ lửng

10 TP Thành phố

11 TTCN Tiểu thủ công nghiệp

12 BVMT Bảo vệ môi trƣờng

13 NN&PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1: Đặc trƣng nƣớc thải sinh hoạt [9]................................................... 12

Bảng 1.2: Tải lƣợng các chất bẩn trong nƣớc thải sinh hoạt [9]..................... 12

Bảng 1.3: Tiềm năng tài nguyên nƣớc mặt theo các lƣu vực sông................. 14

Bảng 1.4: Các trạm cấp nƣớc sinh hoạt sử dụng nƣớc mặt tại tỉnh Ninh Bình .. 16

Bảng 1.5: Giá trị thông số ô nhiễm làm cơ sở tính toán giá trị tối đa cho phép

trong nƣớc thải sinh hoạt................................................................................. 18

Bảng 2.1: Bảng vị trí lấy mẫu nƣớc tại khu vực nghiên cứu .......................... 23

Bảng 4.1: Hiệu suất sử dụng nƣớc sinh hoạt của một số hộ gia đình tại xã Ân

Hòa .................................................................................................................. 38

Bảng 4.2: Nhân khẩu với lƣợng nƣớc sử dụng và nƣớc thải (lít/ngày đêm) .. 39

Bảng 4.3: Kết quả phân tích các thông số nƣớc thải sinh hoạt và nƣớc sông 42

Bảng 4.4: Thống kê tình hình sử dụng nguồn nƣớc từ phiếu điều tra của xã Ân

Hòa .................................................................................................................. 51

DANH MỤC HÌNH

Hình 2.1: Sơ đồ lấy mẫu phân tích nƣớc thải sinh hoạt và nƣớc sông tại xã Ân

Hòa .................................................................................................................. 24

Hình 4.1: Ảnh hƣởng của nƣớc thải sinh hoạt ................................................ 51

Hình 4.2: Nƣớc thải sinh hoạt xả thải từ các ống dẫn ra rãnh, cống dẫn ra sông

……………………………………………………………………………..55

Hình 4.3: Nƣớc thải sinh hoạt xả ra ao, hồ làm ảnh hƣởng đến đất ............... 56

Hình 4.4: Cống, rãnh không có nắp đậy, nƣớc thải màu đen kịt bốc mùi hôi

thối................................................................................................................... 57

Hình 4.5: Nƣớc thải sinh hoạt cùng rác thải gây mất mỹ quan ...................... 58

Hình 4.6: Thiết kế mô hình xử lý nƣớc thải sinh hoạt cho nhà máy............... 61

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 4.1: Biểu đồ tƣơng quan giữa lƣợng nƣớc sử dụng với nhân khẩu... 40

Biểu đồ 4.2: Biểu đồ tƣơng quan giữa lƣợng nƣớc thải với nhân khẩu.......... 41

iểu đồ 4.3: iểu đồ giá trị pH trong nƣớc thải sinh hoạt và nƣớc sông ....... 43

iều đồ 4.4: iểu đồ giá trị TSS trong nƣớc thải sinh hoạt và nƣớc sông ..... 44

iểu đồ 4.5: iểu đồ giá trị COD trong nƣớc thải sinh hoạt và nƣớc sông.... 46

iểu đồ 4.6: iểu đồ giá trị BOD5 trong nƣớc thải sinh hoạt và nƣớc sông .. 47

iểu đồ 4.7: iểu đồ giá trị NO3

-

trong nƣớc thải sinh hoạt và nƣớc sông .... 48

iều đồ 4.8: iểu đồ giá trị PO4

3-

trong nƣớc thải sinh hoạt và nƣớc sông... 49

Biểu đồ 4.9: Biểu đồ giá trị Coliform trong nƣớc thải sinh hoạt và nƣớc sông.. 50