Đánh giá nguồn lợi sinh vật biển và hiện trạng môi trường vùng biển quần đảo Trường Sa - San hô và rạn san hô vùng biển quần đảo Trường Sa

Bé thñy s¶n

ViÖn nghiªn cøu h¶i s¶n

=== D = F * G = E ===

B¸O C¸O CHUY£N §Ò

San h« vµ r¹n san h«

vïng biÓn quÇn ®¶o tr−êng sa

Chñ tr× chuyªn ®Ò: tS. ®ç c«ng thung

Thuéc ®Ò tµi

”®¸nh gi¸ nguån lîi sinh vËt biÓn vµ hiÖn tr¹ng m«i

tr−êng vïng biÓn quanh ®¶o tr−êng sa”

(Ch−¬ng tr×nh ®Æc biÖt biÓn ®«ng-h¶i ®¶o)

Chñ nhiÖm ®Ò tµi: TS NguyÔn TiÕn C¶nh

6651-6

09/11/2007

h¶i phßng - 2003

Nguån lîi vµ hiÖn tr¹ng sinh vËt biÓn quÇn ®¶o Tr−êng Sa

Ph©n viÖn H¶i d−¬ng häc t¹i H¶i Phßng

246 phè §µ N½ng, TP. H¶i Phßng

Tel: 84-31- 761523, Fax: 84-31- 761521

1

San h« vµ r¹n san h« vïng biÓn quÇn ®¶o tr−êng sa

TS. ®ç c«ng thung

Ts. NguyÔn huy yÕt

Ths. NguyÔn ®¨ng ng¶i

Nguån lîi vµ hiÖn tr¹ng sinh vËt biÓn quÇn ®¶o Tr−êng Sa

Ph©n viÖn H¶i d−¬ng häc t¹i H¶i Phßng

246 phè §µ N½ng, TP. H¶i Phßng

Tel: 84-31- 761523, Fax: 84-31- 761521

2

1. Më ®Çu

QuÇn ®¶o Tr−êng Sa thuéc huyÖn ®¶o Tr−êng Sa, tØnh Kh¸nh Hoµ, cã

kho¶ng 130 ®¶o næi, b·i c¹n, b·i ngÇm n»m r¶i r¸c trong vïng biÓn cã diªn tÝch

réng kho¶ng 160.000 – 180.000 km2

(chiÒu dµi tõ t©y sang ®«ng kho¶ng 800 km,

tõ b¾c xuèng nam kho¶ng 600km), trong to¹ ®é 7o

30’ - 12o

00’ vÜ tuyÕn B¾c vµ

109o

30’ - 114o

30’ kinh tuyÕn §«ng. QuÇn ®¶o Tr−êng Sa cã 23 ®¶o næi, lín nhÊt lµ

®¶o Ba B×nh (Itu-Aba) cã diÖn tÝch 43 hecta do §µi Loan chiÕm gi÷, c¸c ®¶o kh¸c

®Òu nhá chØ xÊp xØ 20 hecta, cã khi chØ lµ m« c¸t réng chõng 50 m2

. QuÇn ®¶o

Tr−êng Sa vèn næi tiÕng tõ xa vÒ nguån tµi nguyªn phèt ph¸t ph©n chim, nhiÒu c¸

vµ c¸c s¶n vËt, ®ång thêi còng næi tiÕng v× sù nguy hiÓm cho tµu bÌ trªn ®−êng

hµng h¶i quèc tÕ Singapore ®i Hongkong vµ ng−îc l¹i. HiÖn nay quÇn ®¶o Tr−êng

Sa ®−îc ®¸nh gi¸ lµ vïng cã ®a d¹ng Sinh häc biÓn cao vµo bËc nhÊt hµnh tinh

(McManus, 1994).

Do ë xa ®Êt liÒn, thêi tiÕt quanh n¨m kh¾c nghiÖt (trõ th¸ng 4-5 cã biÓn ªm

¶) nªn quÇn ®¶o Tr−êng Sa cßn Ýt ®−îc nghiªn cøu vÒ mäi mÆt. VÒ Sinh häc, c«ng

tr×nh ®Çu tiªn ®−îc biÕt lµ cña Smith(1890), sau ®ã lµ Bernard (1897), c¶ hai «ng

®Òu nãi vÒ mét sè loµi san h« cøng ë côm ®¶o Nam YÕt. Sang ®Çu thÕ kû XX cã

mét sè cuéc kh¶o s¸t b»ng tµu De Lanessan do c¸c nhµ khoa häc Ph¸p thùc hiÖn

vµo tr−íc §¹i chiÕn ThÕ giíi II. C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®· lÇn l−ît ®−îc c«ng bè

trong c¸c b¸o c¸o hµng n¨m cña ViÖn H¶i d−¬ng häc §«ng D−¬ng (thêi gian

1933-1937). Sau thêi gian nµy, do hoµn c¶nh chiÕn tranh vµ sù tranh chÊp chñ

quyÒn cña nhiÒu quèc gia kÓ c¶ c¸c n−íc ®Õ quèc ph−¬ng T©y ®èi víi quÇn ®¶o

Tr−êng Sa nªn c¸c ho¹t ®éng kh¶o s¸t nghiªn cøu hÇu nh bÞ ngõng l¹i. Tõ ®ã ®Õn

n¨m 1975 hÇu nh kh«ng cã c«ng tr×nh nµo ®¸ng kÓ ngoµi sù tæng kÕt ®éng vËt ®¸y

§«ng D−¬ng cña Dawydoff (1952) vµ b¸o c¸o cña ®oµn kh¶o s¸t NAGA (1961).

Sau n¨m 1975, ®Êt n−íc ta ®−îc thèng nhÊt, c«ng t¸c ®iÒu tra nghiªn cøu

biÓn ®−îc ®Èy m¹nh mét b−íc trªn toµn vïng biÓn ViÖt Nam. Riªng vïng quÇn

®¶o Tr−êng Sa ®−îc b¾t ®Çu kh¶o s¸t l¹i tõ th¸ng 4/1981 do ®oµn khoa häc ViÖt

Nam - Liªn X« thùc hiÖn trªn c¸c tµu Kallisto vµ Berril t¹i ®¶o Sinh Tån vµ Tr−êng

Sa lín. T¹i cuéc kh¶o s¸t nµy lÇn ®Çu tiªn c¸c thiÕt bÞ lÆn Scuba ®−îc sö dông

trong ®iÒu tra Sinh vËt biÓn ë ViÖt Nam. Tõ ®ã tíi nay c«ng t¸c kh¶o s¸t quÇn ®¶o

Tr−êng Sa ®−îc tæ chøc th−êng xuyªn hµng n¨m víi nhiÒu néi dung chuyªn m«n

kh¸c nhau, nhiÒu c¬ quan/tæ chøc tham gia, trong ®ã cã ®ãng gãp ®¸ng kÓ lµ ViÖn

Nghiªn cøu BiÓn (nay lµ ViÖn H¶i d−¬ng häc), c¸c ViÖn chuyªn ngµnh kh¸c cña

Trung t©m KHTN & CNQG, Tæng côc KhÝ t−îng Thuû v¨n, Bé Thuû s¶n, Bé

Quèc phßng,… . C¸c tµi liÖu khoa häc ®· dÇn dÇn ®−îc tÝch luü, sù hiÓu biÕt cña

chóng ta vÒ quÇn ®¶o Tr−êng Sa còng ngµy mét tèt h¬n.

VÒ san h« vµ r¹n san h«, trong thêi gian 1994-1997 trong khu«n khæ cña dù

¸n “§¸nh gi¸ tæng hîp nguån lîi Sinh vËt biÓn quÇn ®¶o Tr−êng Sa” ®· tiÕn hµnh

kh¶o s¸t kh¸ chi tiÕt trªn 5 ®¶o Tr−êng Sa, Nam YÕt, S¬n Ca, Song Tö T©y vµ

ThuyÒn Chµi. Trong 2 n¨m 2002-2003 trong khu«n khæ cña dù ¸n “§¸nh gi¸

nguån lîi Sinh vËt vµ hiÖn tr¹ng m«i tr−êng vïng biÓn quÇn ®¶o Tr−êng Sa” thuéc