Đánh Giá Một Số Đặc Điểm Lâm Học Của Loài Sú Aegicera Corniculatum Tại Vườn Quốc Gia Xuân Thủy Tỉnh Nam Định

i

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

KHOA LÂM HỌC

-------------------

NHẬT KÝ KHÓA LUẬN

ĐÁNH GIÁ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM LÂM HỌC CỦA LOÀI SÚ

(Aegiceras corniculatum) TẠI VƯỜN QUỐC GIA XUÂN THỦY,

TỈNH NAM ĐỊNH

NGÀNH : LÂM SINH

MÃ SỐ : 7620205

Giáo viên hướng dẫn : ThS. Trần Thị Mai Sen

Sinh viên thực hiện : Giang Thị Hằng

Mã sinh viên : 1653010042

Lớp : 61B - Lâm sinh

Khóa học : 2016 - 2020

Hà Nội, 2020

ii

LỜI CẢM ƠN

Qua bốn năm học tập và rèn luyện tại trường Đại học Lâm Nghiệp, được

sự chỉ bảo và giảng dạy nhiệt tình của quý thầy cô đã truyền đạt cho tôi những

kiến thức về lý thuyết và thực hành trong suốt thời gian học ở trường. Được sự

đồng ý của nhà trường, ban lãnh đạo khoa Lâm học, bộ môn Lâm sinh, tôi tiến

hành thực hiện khóa luận tốt nghiệp với đề tài nghiên cứu: “Đánh giá một số đặc

điểm lâm học của loài Sú (Aegiceras corniculatum) tại Vườn quốc gia Xuân

Thủy, tỉnh Nam Định”. Trong thời gian thực hành tại Vườn quốc gia Xuân Thủy

tôi đã có cơ hội áp dụng những kiến thức học ở trường vào thực tế, đồng thời học

hỏi được nhiều kinh nghiệm thực tế từ cán bộ của Vườn quốc gia.

Để hoàn thành bài khóa luận này, tôi xin bày tỏ lời biết ơn sâu sắc tới cô

giáo ThS. Trần Thị Mai Sen, người cô đã hết lòng chỉ bảo, hướng dẫn, giúp đỡ và

định hướng khoa học cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu. Tôi xin

chân thành cảm ơn Khoa Lâm học trường Đại học Lâm Nghiệp, Ban Quản lý

Vườn quốc gia Xuân Thủy và người dân địa phương đã luôn tận tình giúp đỡ tạo

điều kiện cho tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu. Cuối cùng, tôi xin gửi lời

cảm ơn chân thành tới gia đình, bạn bè, những người đã luôn ở bên động viên,

chia sẻ, ủng hộ tôi trong suốt thời gian qua.

Do giới hạn kiến thức và khả năng lý luận của bản thân còn nhiều thiếu sót và

hạn chế, nên khóa luận không tránh khỏi những tồn tại, kính mong sự chỉ dẫn và

đóng góp của thầy cô và bạn bè để khóa luận của tôi được hoàn thiện hơn.

Trân trọng cảm ơn!

Hà nội, ngày tháng năm 2020

Sinh viên

GIANG THỊ HẰNG

iii

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................i

MỤC LỤC............................................................................................................iii

DANH MỤC HÌNH ............................................................................................vii

ĐẶT VẤN ĐỀ....................................................................................................... 1

PHẦN I. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.............................................. 3

1.1. Phân bố rừng ngập mặn................................................................................. 3

1.1.1. Trên thế giới................................................................................................ 3

1.1.2. Ở Việt Nam ................................................................................................. 4

1.1.3. Rừng ngập mặn ở Vườn quốc gia Xuân Thủy – Nam Định....................... 5

1.2. Lược sử nghiên cứu về rừng ngập mặn......................................................... 5

1.2.1. Trên thế giới................................................................................................ 5

1.2.2. Ở Việt Nam ................................................................................................. 6

1.2.3. Các đề tài nghiên cứu về cây Sú (Aegiceras corniculatum) ....................... 9

1.2.4. Đánh giá chung ......................................................................................... 11

PHẦN II. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, DÂN SINH, KINH TẾ XÃ HỘI.............. 13

2.1. Điều kiện tự nhiên ........................................................................................ 13

2.1.1. Vị trí địa lý ................................................................................................ 13

2.1.2. Đặc điểm địa hình, địa mạo....................................................................... 14

2.1.3. Khí hậu ...................................................................................................... 15

2.1.4. Đặc điểm thủy văn .................................................................................... 16

2.1.5. Độ mặn ...................................................................................................... 17

2.2. Hệ sinh thái Vườn quốc gia Xuân Thủy ..................................................... 17

2.3. Điều kiện kinh tế xã hội .............................................................................. 18

2.3.1. Kinh tế ....................................................................................................... 18

2.3.2. Điều kiện xã hội ........................................................................................ 19

PHẦN III. MỤC TIÊU, ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU.................................................................................................... 21

3.1. Mục tiêu nghiên cứu..................................................................................... 21

iv

3.2. Đối tượng nghiên cứu................................................................................... 21

3.3. Nội dung nghiên cứu.................................................................................... 21

3.3.1. Đặc điểm phân bố của loài Sú tại VQG Xuân Thủy................................. 21

3.3.2. Đặc điểm cấu trúc tầng cây cao ở các khu vực có loài Sú phân bố tự nhiên

tại VQG Xuân Thủy ............................................................................................ 21

3.3.3. Đặc điểm tái sinh của các quần xã rừng ngập mặn nơi có loài Sú phân

bố…………......................................................................................................... 21

3.4.2. Phương pháp điều tra ngoại nghiệp........................................................... 22

3.4.3. Phương pháp xử lý số liệu .......................................................................... 26

PHẦN IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN .................................. 29

4.1. Đặc điểm phân bố của loài Sú tại VQG Xuân Thủy....................................... 29

4.2. Đặc điểm cấu trúc tầng cây cao ở các khu vực có loài Sú phân bố tự nhiên tại

khu vực Vườn quốc gia Xuân Thủy...................................................................... 30

4.2.1. Cấu trúc tổ thành tầng cao........................................................................... 30

4.2.2. Cấu trúc tầng thứ và độ tàn che................................................................... 34

4.3.3. Cấu trúc mật độ và sinh trưởng của các cây trong quần xã.......................... 38

4.3. Đặc điểm cấu trúc cây tái sinh ở các khu vực có loài Sú phân bố tự nhiên tại khu

vực Vườn quốc gia Xuân Thủy ............................................................................ 45

4.3.1. Cấu trúc tổ thành cây tái sinh...................................................................... 45

4.3.2. Mật độ và chất lượng cây tái sinh ............................................................. 46

4.3.3. Phân bố cây tái sinh theo cấp chiều cao.................................................... 50

4.4. Đề xuất một số biện pháp phục hồi và phát triển loài Sú tại Vườn quốc gia

Xuân Thủy........................................................................................................... 51

PHẦN V. KẾT LUẬN –TỒN TẠI – KIẾN NGHỊ............................................. 53

5.1. Kết luận ........................................................................................................ 53

5.2. Tồn tại........................................................................................................... 54

5.3. Kiến nghị...................................................................................................... 54

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ BIỂU

v

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Kí hiệu từ viết tắt Ý nghĩa Ghi chú

RNM Rừng ngập mặn

VQG Vườn quốc gia

OTC Ô tiêu chuẩn

ODB Ô dạng bản

Doo Đường kính gốc

Hvn Chiều cao vút ngọn

Dt Đường kính tán

ĐT Đông Tây

NB Nam Bắc

TB Trung bình

STT Số thứ tự

N Số cây

Ac Cây Sú (Aegiceras

corniculatum)

Ko Cây Trang (Kandelia obovata)

Sc Cây Bần Chua (Sonneratia

caseolaris)

vi

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1. Diện tích và phân bố rừng ngập mặn Việt Nam................................... 4

Bảng 4.1. Các nhóm thể nền tại khu vực nghiên cứu ......................................... 29

Bảng 4.2. Công thức tổ thành của các quần xã tại các tuyến điều tra................. 31

Bảng 4.3. Bảng công thức tổ thành đại diện cho các tuyến điều tra................... 31

Bảng 4.4. Mức độ thường gặp của loài Sú trong các quần xã ............................ 33

Bảng 4.5. Độ tàn che của các quần xã khu vực nghiên cứu................................ 37

Bảng 4.6. Mật độ tầng cây cao trong các quần xã tại khu vực nghiên cứu ........ 38

Bảng 4.7. Mật độ từng loài trong quần xã tại khu vực nghiên cứu..................... 39

Bảng 4.8. Kết quả nghiên cứu sinh trưởng tầng cây cao theo đường kính gốc ...... 41

Bảng 4.9. Sinh trưởng đường kính gốc bình quân trên các OTC ....................... 42

Bảng 4.10. Kết quả nghiên cứu sinh trưởng tầng cây cao theo chiều cao .......... 43

Bảng 4.11. Sinh trưởng chiều cao vút ngọn bình quân trên các OTC ................ 44

Bảng 4.12. Cấu trúc tổ thành cây tái sinh ........................................................... 45

Bảng 4.13. Mật độ cây tái sinh của các OTC...................................................... 47

Bảng 4.14 Mật độ tái sinh của mỗi loài trong quần xã ....................................... 48

Bảng 4.15. Phẩm chất cây tái sinh ...................................................................... 49

Bảng 4.16. Phân bố cây tái sinh theo cấp chiều cao ........................................... 50

vii

DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1. Bản đồ phân bố rừng ngập mặn trên thế giới........................................ 3

Hình 1.2. Biểu đồ phân bố rừng ngập mặn trên thế giới....................................... 4

Hình 2.1. Bản đồ Vườn quốc gia Xuân Thủy ..................................................... 13

Hình 3.1. Sơ đồ bố trí các tuyến điều tra và các OTC trên tuyến ....................... 24

Hình 3.2. Sơ đồ OTC và bố trí các ODB trong OTC.......................................... 24

Hình 4.1. Quần xã Sú + Trang + Bần chua......................................................... 33

Hình 4.2. Hình ảnh đại diện cấu trúc tầng thứ quần xã Sú + Trang ................... 34

Hình 4.3. Hình ảnh đại diện cấu trúc tầng thứ quần xã Sú + Trang + Bần chua 35

Hình 4.4. Hình ảnh lát cắt quần xã Sú + Trang................................................... 36

Hình 4.5. Hình ảnh lát cắt quần xã Sú + Trang + Bần chua ............................... 36

Hình 4.6. Biểu đồ mật độ cây Sú trong 6 OTC................................................... 40

Hình 4.7. Hình ảnh cây Sú tái sinh dưới tán rừng............................................... 46