Đánh giá kết quả xử trí rò khí sau phẫu thuật cắt thùy phổi

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH



PHAN SĨ HIỆP

ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ

XỬ TRÍ RÒ KHÍ SAU PHẪU THUẬT CẮT THÙY PHỔI

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành: Ngoại Khoa - Ngoại Lồng Ngực

TP HỒ CHÍ MINH – NĂM 2017

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH



PHAN SĨ HIỆP

ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ

XỬ TRÍ RÒ KHÍ SAU PHẪU THUẬT CẮT THÙY PHỔI

Chuyên ngành: Ngoại Khoa - Ngoại Lồng Ngực

Mã số: 60720123

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Hướng dẫn khoa học: PGS.TS PHẠM THỌ TUẤN ANH

TP HỒ CHÍ MINH – NĂM 2017

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số

liệu nêu trong luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ

công trình nào khác.

Tác giả

PHAN SĨ HIỆP

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1

Chương 1.TỔNG QUAN TÀI LIÊỤ ............................................................. 2

1.1. Giải phẫu phổi và các thùy phổi[1],[ 20] ................................................ 2

1.1.1. Sự phân chia của cây phế quản......................................................... 2

1.1.2. Sự phân chia của động mạch phổi .................................................... 3

1.1.3. Sự phân chia của tĩnh mạch phổi...................................................... 4

1.1.4. Sự phân chia bề mặt của phổi........................................................... 4

1.2. Sinh Lý Hô Hấp Của phổi....................................................................... 5

1.2.1. Chức năng thông khí[2],[ 7]............................................................. 5

1.2.2. Chức năng trao đổi khí ..................................................................... 7

1.3. Kỹ thuật mổ cắt thùy phổi[16],[ 32] ....................................................... 7

1.4. Rò khí sau mổ cắt thùy phổi ................................................................... 9

1.4.1. Các định nghĩa .................................................................................. 9

1.4.2. Kỹ thuật phòng ngừa rò khí kéo dài ............................................... 11

1.4.3. Các yếu tố tiên lượng rò khí kéo dài............................................... 13

1.4.4. Tình hình nghiên cứu rò khí phế quản sau mổ cắt phổi ................ 14

Chương II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............ 15

2.1. Thiết Kế Nghiên Cứu............................................................................ 15

2.2. Đối Tượng Nghiên Cứu ........................................................................ 15

2.2.1. Cỡ mẫu............................................................................................ 15

2.2.2. Tiêu chuẩn chọn bệnh..................................................................... 15

2.2.3. Tiêu chuẩn loại trừ.......................................................................... 15

2.3. Thời Gian Và Địa Điểm Nghiên Cứu ................................................... 15

2.4. Phương Pháp Nghiên Cứu .................................................................... 15

2.4.1. Thu thập số liệu: ............................................................................. 15

2.4.2. Các thông số được ghi nhận............................................................ 16

2.5. Phân Tích Và Xử Lý Số Liệu ............................................................... 21

2.6. Vấn đề y đức ......................................................................................... 21

Chương III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ..................................................... 22

3.1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu............................................................ 22

3.1.1. Đặc điểm chung. ............................................................................. 22

3.1.2. Đặc điểm lâm sàng.......................................................................... 24

3.1.3. Đặc điểm cận lâm sàng trước mổ. .................................................. 26

3.2.Các ghi nhận trong lúc mổ.................................................................. 32

3.3.Các đặc điểm trong thời gian hậu phẫu. ............................................ 37

Chương IV. BÀN LUẬN............................................................................... 48

4.1. Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu ..................................................... 48

4.1.1. Đặc điểm chung .............................................................................. 48

4.1.2. Đặc điểm lâm sàng trước mổ.......................................................... 49

4.1.3. Đăc diêm cận lâm sàng ................................................................... 51

4.2. Các đặc diểm trong mổ ......................................................................... 52

4.2.1. Đường mổ ....................................................................................... 52

4.2.2. Thùy được cắt ................................................................................. 53

4.2.3. Dính phổi trong lúc mổ và các tình trạng khác............................... 54

4.2.4. Tình trạng rò khí trước khi đóng ngực ........................................... 54

4.2.5. Thời gian phẫu thuật và lượng máu mất......................................... 55

4.3. Các đặc điểm trong thời gian hậu phẫu ................................................ 55

4.3.1. Sử dụng corticoide sau mổ.............................................................. 55

4.3.2. Các bất thường trên Xquang trong những ngày đầu hậu phẫu....... 55

4.3.3. Mức độ rò khí trong những ngày hậu phẫu đầu.............................. 56

4.3.4. Tỉ lệ rò khí kéo dài.......................................................................... 56

4.3.5. Kết quả can thiệp khi có rò khí kéo dài .......................................... 56

KẾT LUẬN.................................................................................................... 58

KIẾN NGHỊ................................................................................................... 59

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 60

PHỤ LỤC....................................................................................................... 66

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3. 1. Đặc điểm về tuổi trung bình .......................................................... 22

Bảng 3. 2. Đặc điểm phân bố theo nhóm tuổi................................................. 22

Bảng 3. 3. Chỉ số BMI trước mổ..................................................................... 24

Bảng 3. 4. Lí do nhập viện .............................................................................. 25

Bảng 3. 5. Tiền căn lao.................................................................................... 25

Bảng 3. 6. Tiền căn thuốc lá............................................................................ 26

Bảng 3. 7. Hemoglobin trước mổ.................................................................... 26

Bảng 3. 8. Protid trước mổ.............................................................................. 27

Bảng 3. 9. Albumin trước mổ ......................................................................... 27

Bảng 3. 10. PaO2 trước mổ.............................................................................. 27

Bảng 3. 11. PaCO2 trước mổ........................................................................... 28

Bảng 3. 12. PH máu trước mổ......................................................................... 28

Bảng 3. 13. Khí phế thũng trên CT Scan ........................................................ 29

Bảng 3. 14. Dính màng phổi trên CT Scan ..................................................... 29

Bảng 3. 15. Xơ, sẹo nhu mô phổi trên CT Scan ............................................. 29

Bảng 3. 16. Trung bình Phần Trăm FVC........................................................ 30

Bảng 3. 17. Trung bình phần tram FEV1........................................................ 31

Bảng 3. 18. Tỉ lệ chỉ số Tiffeneau................................................................... 31

Bảng 3. 19. Giải phẫu bệnh chung .................................................................. 32

Bảng 3. 20. Tỉ lệ đường mổ ............................................................................ 32

Bảng 3. 21. Thùy được cắt .............................................................................. 33

Bảng 3. 22. Tỉ lệ cắt thùy trên so với phần còn lại ......................................... 33

Bảng 3. 23. Dính phổi trong mổ...................................................................... 34

Bảng 3. 24. Tình trạng rãnh phổi .................................................................... 34

Bảng 3. 25. Các kỹ thuật áp dụng trên mô phổi sau cắt.................................. 35

Bảng 3. 26. Phân độ rò khí trước khi đóng ngực ............................................ 36

Bảng 3. 27. Thời gian mổ................................................................................ 36

Bảng 3. 28. Lượng máu mất............................................................................ 37

Bảng 3. 29. Dùng corticoide sau mổ............................................................... 37

Bảng 3. 30. Rò khí ngày phẫu thuật................................................................ 38

Bảng 3. 31. Rò khí ngày 1............................................................................... 38

Bảng 3. 32. Rò khí ngày 2............................................................................... 39

Bảng 3. 33. Rò khí ngày 3............................................................................... 39

Bảng 3. 34. Rò khí ngày 4............................................................................... 40

Bảng 3. 35. Rò khí ngày 5............................................................................... 40

Bảng 3. 36. Lượng dịch hậu phẫu ................................................................... 41

Bảng 3. 37. Hemoglobin sau mổ..................................................................... 41

Bảng 3. 38. Xquang ngày hậu phẫu 0 ............................................................. 42

Bảng 3. 39. X quang ngày hậu phẫu 1 ............................................................ 42

Bảng 3. 40. X quang ngày hậu phẫu 2 ............................................................ 43

Bảng 3. 41. X quang ngày hậu phẫu 3 ............................................................ 43

Bảng 3. 42. X quang ngày hậu phẫu 4 ............................................................ 44

Bảng 3. 43. X quang ngày hậu phẫu 5 ............................................................ 44

Bảng 3. 44. Biện pháp can thiệp ..................................................................... 45

Bảng 3. 45. Số lần làm dính ............................................................................ 45

Bảng 3. 46. Số ngày theo dõi .......................................................................... 45

Bảng 3. 47. Số ngày ngưng sau bơm .............................................................. 46

Bảng 3. 48. Số ngày theo dõi thất bại ............................................................. 46

Bảng 3. 49. Theo dõi đơn thuần...................................................................... 46

Bảng 4. 1. So sánh tuổi.................................................................................... 48

Bảng 4. 2. So sánh nhóm tuổi ......................................................................... 49

Bảng 4. 3. So sánh nhóm BMI........................................................................ 50

Bảng 4. 4. So sánh với nhóm FEV1 < 60% .................................................... 52

Bảng 4. 5. So sánh nhóm FEV1 < 80% .......................................................... 52

Bảng 4. 6. So sánh thùy cắt............................................................................. 53