Đánh giá kết quả sớm phương pháp bóc nhân tuyến tiền liệt bằng điện lưỡng cực tại bệnh viện bình dân

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƢỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

----------------------

DƢƠNG CAO TRÍ

ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ SỚM PHƢƠNG PHÁP BÓC NHÂN

TUYẾN TIỀN LIỆT BẰNG ĐIỆN LƢỠNG CỰC

TẠI BỆNH VIỆN BÌNH DÂN

Ngành: Ngoại khoa (Ngoại Niệu)

Mã số: 8720104

LUẬN VĂN THẠC SĨ Y HỌC

Hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN PHÚC CẨM HOÀNG

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – Năm 2019

.

.

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số

liệu, kết quả trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong

bất kỳ công trình nào khác.

Tác giả

DƢƠNG CAO TRÍ

.

.

i

MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa

LỜI CAM ĐOAN ..............................................................................................i

MỤC LỤC.........................................................................................................ii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................iv

TỪ KHÓA TIẾNG ANH.................................................................................. v

DANH MỤC CÁC BẢNG..............................................................................vii

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ........................................................................viii

DANH MỤC CÁC HÌNH................................................................................ix

ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU........................................................ 4

1.1 Giải phẫu học tuyến tiền liệt................................................................. 4

1.2 Chẩn đoán tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt....................................... 9

1.3 Điều trị tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt.......................................... 14

1.4 Các phƣơng pháp điều trị ngoại khoa ít xâm hại TSLT-TTL ............ 18

1.5 Quá trình phát triển về phẫu thuật điều trị TSLT-TTL ở Việt Nam .. 39

CHƢƠNG 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......... 42

2.1 Địa điểm và thời gian nghiên cứu ...................................................... 42

2.2 Đối tƣợng và phƣơng pháp nghiên cứu.............................................. 42

2.3 Cách thức tiến hành nghiên cứu ......................................................... 44

2.4 Thu thập và phân tích số liệu.............................................................. 53

2.5 Tính khả thi và triển vọng .................................................................. 53

2.6 Y đức .................................................................................................. 53

.

.

i

CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................... 54

3.1. Đặc điễm mẫu nghiên cứu.................................................................... 54

3.2. Các đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng.............................................. 56

3.3. Đánh giá kết quả sau bóc nhân tuyến tiền liệt ..................................... 61

CHƢƠNG 4: BÀN LUẬN ............................................................................ 68

4.1. Đặc điễm mẫu nghiên cứu.................................................................... 69

4.2. Các đặc điễm lâm sàng và cận lâm sàng của mẫu nghiên cứu trƣớc bóc

nhân TTL bằng điện lƣỡng cực................................................................... 71

4.3 Đánh giá kết quả sau bóc nhân tuyến tiền liệt bằng điện lƣỡng cực .... 75

KẾT LUẬN.................................................................................................... 92

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

.

.

v

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

CĐNS : Cắt đốt nội soi

Hemoglobin : Hb

LASER : Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation

Khuếch đại ánh sáng bằng bức xạ kích thích

NXB : Nhà xuất bản

TCĐTD : Triệu chứng đƣờng tiểu dƣới

TH : Trƣờng hợp

TSLT-TTL : Tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt

TTL : Tuyến tiền liệt

.

.

TỪ KHÓA TIẾNG ANH

ASA : American Society of Anaesthesiologists

Hội gây mê hồi sức Hoa Kì

AUA : American Urology Association

Hội Niệu khoa Hoa Kì

Continous wave mode : Chế độ phát s ng liên tục

COPD : Chronic Obstructive Pulmonary Disease

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính

EAU : European Urology Association

Hội Niệu khoa Châu u

ESBL : Extended Spectrum Beta-Lactamase

Beta lactamase phổ rộng

Enucleation : B c nhân

Green light LASER : LASER ánh sáng xanh

High energy : Năng lƣợng cao

Holmium YAG : LASER Holmium

HoLAP : Holmium LASER Ablation of the Prostate

Cắt b TTL bằng LASER Holmium

HoLRP : Holmium LASER Resection of the Prostate

Cắt đốt TTL bằng LASER Holmium

HoLEP : Holmium LASER Enucleation of the Prostate

B c TTL bằng LASER Holmium

IPSS : International Prostate Symptom Score

Thang điểm quốc tế về triệu chứng TTL

Morcellator : Máy xay mô

.

.

i

PSA : Prostatic Specifice Antigen

Kháng thể đặc hiệu TTL

Pulsed wave mode : Chế độ phát s ng từng đợt

QoL : Quality of Life

Chất lƣợng cuộc sống

Qmax : Lƣu lƣợng dòng tiểu tối đa

PVR : Post Void Residual

Thể tích nƣớc tiểu tồn lƣu sau khi đi tiểu

Resection : Cắt

Radio frequency : T n số s ng vô tuyến

Stent : Giá đỡ

Hemoglobin : Hb

Huyết sắc tố

TURP : Transurethal Resection of the Prostate

Cắt đốt TTL qua ngả niệu đạo

TUEB : Transurethral Enucleation by Bipolar

Bóc nhân TTL bằng điện lƣỡng cực

TUIP : Transurethral Incision of the Prostate

X TTL cổ bàng quang qua ngả niệu đạo

TUNA : Transurethral Needle Ablation

Đốt TTL bằng s ng vô tuyến qua ngả niệu đạo

TUMT : Transurethral Microwave Thermotherapy

Đốt TL bằng vi s ng qua ngả niệu đạo

.

.

i

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1 So sánh HoLEP và TURP ở các nghiên cứu khác nhau ................ 31

Bảng 2.2 Các biến số nghiên cứu.................................................................... 50

Bảng 3.1. Bệnh kèm theo ................................................................................ 55

Bảng 3.2. Thể tích tuyến tiền liệt (VTTL) qua siêu âm ngã bụng ................. 56

Bảng 3.3. PSA trƣớc phẫu thuật của nghiên cứu ............................................ 57

Bảng 3.4. Phân bố điểm số trung bình IPSS theo tình trạng bế tắc ................ 58

Bảng 3.5. Tƣơng quan điểm số IPSS với các thông số khác .......................... 59

Bảng 3.6. Phân bố điểm số trung bình QoL theo tình trạng bế tắc................. 60

Bảng 3.7. Mối tƣơng quan giữa QoL với Qmax trƣớc phẫu thuật .................. 60

Bảng 3.8. Mối tƣơng quan giữa Qmax với tuổi và VTTL. .................................. 61

Bảng 3.9. Trung bình Hb, Na

+

huyết tƣơng trƣớc và sau phẫu thuật ............. 62

Bảng 3.10. Sự thay đổi điểm số IPSS theo mức độ sau 1 tháng..................... 66

Bảng 3.11. Sự thay đổi điểm số trung bình IPSS sau 1 tháng ........................ 66

Bảng 3.12. Sự thay đổi QoL theo mức độ sau 1 tháng ................................... 67

Bảng 3.13. Sự thay đổi trung bình điểm QoL sau 1 tháng.............................. 67

Bảng 3.14. Giá trị trung bình Qmax sau 1 tháng............................................... 67

Bảng 4.15. Thời gian phẫu thuật trung bình và VTTL của các nghiên cứu...... 77

Bảng 4.16. So sánh số điểm trung bình IPSS của nhiều tác giả trƣớc và sau PT

......................................................................................................... 88

Bảng 4.17. So sánh số điểm trung bình QoL của nhiều tác giả trƣớc và sau PT.

......................................................................................................... 89

Bảng 4.18. So sánh điểm trung bình Qmax của nhiều tác giả trƣớc và sau PT

......................................................................................................... 91

.

.

ii

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3.1. Phân bố bệnh nhân theo tuổi ...................................................... 54

Biểu đồ 3.2. Lý do nhập viện......................................................................... 55

.

.

x

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 1.1. Hình ảnh các thùy TTL gây bế tắc dòng ra....................................... 5

Hình 1.2 Hệ thống động mạch TTL.................................................................. 7

Hình 1.3 Đám rối tĩnh mạch chậu..................................................................... 7

Hình 1.4 Hệ thống th n kinh TTL..................................................................... 8

Hình 1.5 Thăm khám TTL qua ngả trực tràng................................................ 11

Hình 1.6 Siêu âm TTL qua ngã trực tràng ...................................................... 13

Hình 1.7 Phƣơng pháp Freyer......................................................................... 17

Hình 1.8 A. Stent Urolume trƣớc khi đặt B. Stent Urolume trong niệu đạo

TTL ................................................................................................. 19

Hình 1.9 Spanner stent .................................................................................... 19

Hình 1.10 Hệ thống Urolift®.......................................................................... 20

Hình 1.11 Đặt Urolift®................................................................................... 21

Hình 1.12 Đốt tuyến tiền liệt bằng vi sóng qua ngã niệu đạo vùng chuyển tiếp

......................................................................................................... 22

Hình 1.13 Kim trong đốt TTL bằng sóng vô tuyến qua ngã niệu đạo............ 23

Hình 1.14 Vùng TTL bị tác động bởi sóng vô tuyến...................................... 23

Hình 1.15 X cổ bàng quang và TTL.............................................................. 24

Hình 1.16 Biểu đồ đƣờng đi của dòng điện trong hệ thống cắt đốt lƣỡng cực ở

môi trƣờng nƣớc muối đẳng trƣơng vô trùng. ................................ 27

Hình 1.17 Dao bóc nhân tuyến tiền liệt của Olympus.................................... 32

Hình 1.18 Dao bóc nhân tuyến tiền liệt của Karl Storz .................................. 33

Hình 1.19 Lƣỡi dao xay mô Versacut............................................................. 34

.

.

Hình 1.20 A. Hệ thống máy hút và xay mô .................................................... 34

Hình 2.21 Tƣ thế bệnh nhân............................................................................ 47

Hình 2.22 Xác định 2 miệng niệu quản .......................................................... 47

Hình 2.23 Cắt trƣớc ụ núi đến v phẫu thuật TTL ......................................... 48

Hình 2.24 Cắt dọc từ cổ bàng quang đến trƣớc ụ núi vị trí 6 giờ ................... 48

Hình 2.25 Bóc nhân TTL từ ụ núi đến cổ bàng quang ................................... 49

Hình 2.26 Xay mô ........................................................................................... 49

.

.