Đánh giá kết quả sớm phẫu thuật hybrid trong điều trị bóc tách động mạch chủ stanford b 1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRƯƠNG HỮU THÀNH

ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ SỚM PHẪU THUẬT HYBRID

TRONG ĐIỀU TRỊ BÓC TÁCH ĐỘNG MẠCH CHỦ

STANFORD B

LUẬN VĂN THẠC SĨ Y HỌC

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021

.

.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRƯƠNG HỮU THÀNH

ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ SỚM PHẪU THUẬT HYBRID

TRONG ĐIỀU TRỊ BÓC TÁCH ĐỘNG MẠCH CHỦ

STANFORD B

NGÀNH: NGOẠI KHOA (NGOẠI - LỒNG NGỰC)

MÃ SỐ: 8720104

LUẬN VĂN THẠC SĨ Y HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS.TS. TRẦN QUYẾT TIẾN

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021

.

.

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.

Các số liệu và kết quả nêu trong luận văn này là trung thực và chưa được

công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác.

Tác giả

TRƯƠNG HỮU THÀNH

.

.

ii

MỤC LỤC

Lời cam đoan..................................................................................................i

Mục lục..........................................................................................................ii

Danh mục từ viết tắt.....................................................................................iv

Danh mục đối chiếu anh - việt ...................................................................... v

Danh mục bảng ............................................................................................vi

Danh mục biểu đồ ......................................................................................viii

Danh mục hình .............................................................................................ix

ĐẶT VẤN ĐỀ.............................................................................................. 1

Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU....................................................... 4

1.1. Sơ lược về phân loại bệnh lý bóc tách động mạch chủ của Stanford .... 4

1.2. Điều trị bóc tách động mạch chủ Stanford B....................................... 14

Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........ 31

2.1. Thiết kế nghiên cứu.............................................................................. 31

2.2. Phương pháp tiến hành và thu thập số liệu .......................................... 32

2.3. Định nghĩa biến số ............................................................................... 38

2.4. Xử lý và phân tích số liệu .................................................................... 46

2.5. Tiêu chuẩn đánh giá kết quả ................................................................ 47

Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.................................................... 50

3.1. Đặc điểm nhóm nghiên cứu ................................................................. 50

3.3. Đặc điểm hình ảnh học......................................................................... 55

3.4. Chỉ định điều trị ................................................................................... 56

3.5. Đặc điểm điều trị ngoại khoa ............................................................... 56

3.6. Kết quả chu phẫu.................................................................................. 59

3.7. Kết quả sớm ......................................................................................... 62

Chương 4: BÀN LUẬN............................................................................ 68

4.1. Đặc điểm nhóm nghiên cứu ................................................................. 68

4.2. Yếu tố nguy cơ và bệnh kèm theo........................................................ 68

4.3. Đặc điểm hình thái bóc tách động mạch chủ Stanford B..................... 70

4.4. Đánh giá đặc điểm kĩ thuật can thiệp................................................... 71

.

.

iii

4.5. Đánh giá kết quả chu phẫu................................................................... 74

4.6. Đánh giá kết quả sớm........................................................................... 78

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................................. 88

PHỤ LỤC................................................................................................. 101

.

.

iv

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Ký tự viết tắt Chú thích

BN Bệnh nhân

CĐHA Chẩn đoán hình ảnh

CLVT Cắt lớp vi tính

ĐKLN Đường kính lớn nhất

ĐM Động mạch

ĐMC Động mạch chủ

ĐTĐ Đái tháo đường

HA Huyết áp

NMCT Nhồi máu cơ tim

TDMP Tràn dịch màng phổi

THA Tăng huyết áp

TM Tĩnh mạch

.

.

v

DANH MỤC ĐỐI CHIẾU ANH - VIỆT

Viết tắt Tiếng Anh Tiếng Việt

COPD Chronic obstructive pilmonary

disease

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn

tính

CRP C- reactive protein Protein phản ứng C

ESC European Society of Cardiology Hiệp hội Tim mạch châu

Âu

ESVS European Society for Vascular

Surgery

Hội phẫu thuật mạch máu

Châu Âu

EUROSTAR European Collaborators on Stent

Graft Techniques for Thoracic

Aortic Aneurysm and Dissection

Repair

Nghiên cứu về kỹ thuật ống

ghép nội mạch điều trị

phình và bóc tách động

mạch chủ ở Châu Âu

HYBRID Hybrid Phẫu thuật kết hợp can

thiệp nội mạch

IRAD International Registry of Aortic

Dissection

Trung tâm dữ liệu quốc tế

về bóc tách động mạch chủ

SPSS Statistical Package for the Social

Sciences

Phần mềm thống kê xử lý

số liệu

STS Society of Thoracic Surgeons Hội phẫu thuật lồng ngực

SVS Society of Vasclar Surgery Hội phẫu thuật mạch máu

.

.

vi

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1. Các biến số dịch tễ và nguy cơ................................................... 38

Bảng 2.2. Các biến số hình thái động mạch chủ......................................... 41

Bảng 2.3. Các biến số về phương pháp can thiệp....................................... 42

Bảng 2.4.Các biến số tử vong và biến chứng.............................................. 43

Bảng 2.5. Các biến số liên quan đến dụng cụ và diễn tiến của ĐMC......... 45

Bảng 3.1. Đặc điểm yếu tố nguy cơ nhóm nghiên cứu............................... 50

Bảng 3.2. Các bệnh lý kèm theo ................................................................. 51

Bảng 3.3. Đặc điểm hình thái động mạch chủ bóc tách.............................. 55

Bảng 3.4. Chỉ định điều trị can thiệp ngoại khoa ....................................... 56

Bảng 3.5. Đặc điểm phương pháp phẫu thuật............................................. 56

Bảng 3.6. Các thông số phẫu thuật và hậu phẫu ......................................... 58

Bảng 3.7. Tỉ lệ tử vong và các biến chứng trong vòng 30 ngày ................. 60

Bảng 3.8. Tỉ lệ các biến chứng liên quan đến kĩ thuật trong 30 ngày ........ 61

Bảng 3.9. Tỉ lệ tử vong và các biến chứng nghiêm trọng sau hơn 30 ngày 62

Bảng 3.10. Tỉ lệ các biến chứng liên quan đến kĩ thuật sau hơn 30 ngày .. 63

Bảng 3.11. Thay đổi đường kính lòng thật và lòng giả sau phẫu thuật ...... 65

Bảng 3.12. So sánh đường kính lòng thật trước và sau phẫu thuật ............ 65

Bảng 3.13. So sánh đường kính lớn nhất lòng giả trước và sau phẫu thuật66

Bảng 4.1. So sánh đặc điểm dịch tễ học ..................................................... 68

Bảng 4.2. So sánh đặc điểm các yếu tố nguy cơ và bệnh kèm theo ........... 69

Bảng 4.3. Đặc điểm và hình thái ĐMC....................................................... 71

Bảng 4.4. So sánh tỉ lệ chuyển vị các ĐM trên quai ĐMC trước can thiệp 72

.

.

vii

Bảng 4.5. So sánh thời gian phẫu thuật, thời gian nằm viện ...................... 72

Bảng 4.6. So sánh tỉ lệ thành công và biến chứng về mặt kĩ thuật............. 74

Bảng 4.7. So sánh tỉ lệ tử vong và biến chứng chu phẫu............................ 76

Bảng 4.8. So sánh tỉ lệ các biến chứng sau 30 ngày ................................... 78

Bảng 4.9. So sánh tỉ lệ biến chứng liên quan đến ống ghép nội mạch sau 30

ngày ................................................................................................................. 82

.

.

viii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3.1. Tỉ lệ giới nam/nữ trong dân số. .............................................. 52

Biểu đồ 3.2. Phân bố theo độ tuổi............................................................... 53

Biểu đồ 3.3. Triệu chứng lâm sàng lúc nhập viện. ..................................... 54

Biểu đồ 3.4. Tỉ lệ phẫu thuật thành công. ................................................... 59

Biểu đồ 3.5. Tỉ lệ huyết khối bán phần và toàn phần lòng giả. .................. 64

Biểu đồ 3.6. Sự thay đổi ĐK lòng thật trước và sau phẫu thuật. ................ 66

Biểu đồ 3.7. Sự thay đổi ĐK lòng giả trước và sau can thiệp..................... 67

.

.

ix

DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1. Giải phẫu động mạch chủ. ............................................................ 4

Hình 1.2. Phân vùng trong can thiệp ĐMC. ................................................. 5

Hình 1.3. ĐMC bình thường và ĐMC bóc tách............................................ 6

Hình 1.4. Phân loại De Bakey và Stanford. .................................................. 8

Hình 1.5. Phân loại SVS/STS. ...................................................................... 9

Hình 1.6. Hình chụp cắt lớp vi tính mạch máu bóc tách ĐMC. ................. 12

Hình 1.7. Dấu hiệu phân biệt lòng thật và lòng giả. ................................... 13

Hình 1.8. Ống ghép nội mạch có cửa sổ và có nhánh................................. 21

Hình 1.9. Can thiệp nội mạch kết hợp chuyển vị ĐM cảnh chung trái-dưới

đòn trái............................................................................................................. 23

Hình 1.10. Chuyển vị ĐM cảnh chung phải-cảnh chung trái-dưới đòn trái.

......................................................................................................................... 24

Hình 1.11. Chuyển vị toàn bộ các nhánh trên quai ĐMC........................... 25

Hình 1.12. Vị trí tiếp cận ĐM đùi trong can thiệp nội mạch...................... 26

Hình 1.13. Chụp xác định động mạch chủ.................................................. 26

Hình 1.14. Rò ống ghép loại I..................................................................... 29

Hình 1.15. Rò ống ghép loại II và loại R.................................................... 29

Hình 2.1. Một số vị trí đo kích thước ĐMC. .............................................. 34

.

.