Đánh giá kết quả phẫu thuật phaco kết hợp tách dính góc tiền phòng trong điều trị glaucoma góc đóng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

---------------

HỒ ĐẶNG THANH TÂM

ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT

PHACO KẾT HỢP TÁCH DÍNH

GÓC TIỀN PHÒNG TRONG ĐIỀU TRỊ

GLAUCOMA GÓC ĐÓNG

LUẬN VĂN CHUYÊN KHOA CẤP II

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2021

.

.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

---------------

HỒ ĐẶNG THANH TÂM

ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT

PHACO KẾT HỢP TÁCH DÍNH

GÓC TIỀN PHÒNG TRONG ĐIỀU TRỊ

GLAUCOMA GÓC ĐÓNG

CHUYÊN NGÀNH: NHÃN KHOA

MÃ SỐ: CK 62 72 56 01

LUẬN VĂN CHUYÊN KHOA CẤP II

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

1. GS.TS LÊ MINH THÔNG

2. BS.CKII NGÔ VĂN HỒNG

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2021

.

.

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các số liệu,

kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung thực, khách quan và chưa

từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Tác giả

Hồ Đặng Thanh Tâm

.

.

MỤC LỤC

MỤC LỤC

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.....................................................................................i

DANH MỤC BẢNG................................................................................................. ii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ........................................................................................... iii

DANH MỤC HÌNH..................................................................................................iv

DANH MỤC SƠ ĐỒ .................................................................................................v

ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................................1

MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .....................................................................................3

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU..................................................................4

1.1 Giải phẫu và sinh lý...............................................................................................4

1.1.1 Cấu trúc giải phẫu góc tiền phòng .................................................................4

1.1.2 Giải phẫu thuỷ tinh thể ................................................................................10

1.1.3 Mối tương quan giữa góc tiền phòng và thuỷ tinh thể.................................10

1.2 Glaucoma góc đóng.............................................................................................11

1.2.1 Yếu tố nguy cơ.............................................................................................11

1.2.2 Phân loại ......................................................................................................12

1.2.3 Nguyên nhân ................................................................................................14

1.2.4 Các phương pháp điều trị.............................................................................15

1.3 Tình hình các nghiên cứu liên quan đã được thực hiện ......................................20

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...................23

2.1 Đối tượng nghiên cứu..........................................................................................23

2.1.1 Dân số mục tiêu ...........................................................................................23

2.1.2 Dân số nghiên cứu .......................................................................................23

2.1.3 Tiêu chuẩn chọn mẫu...................................................................................23

2.1.4 Tiêu chuẩn loại trừ.......................................................................................23

2.2 Phương pháp nghiên cứu.....................................................................................24

2.2.1 Thiết kế nghiên cứu .....................................................................................24

2.2.2 Cỡ mẫu.........................................................................................................24

2.2.3 Quy trình nghiên cứu ...................................................................................24

.

.

2.2.4 Phương tiện nghiên cứu ...............................................................................28

2.2.5 Các biến số nghiên cứu................................................................................29

2.2.6 Xử lý số liệu.................................................................................................36

2.2.7 Y đức trong nghiên cứu ...............................................................................37

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..............................................................39

3.1 Đặc điểm nền mẫu nghiên cứu............................................................................39

3.1.1 Phân bố bệnh nhân theo giới và tuổi............................................................39

3.1.2 Phân bố dạng glaucoma góc đóng trước phẫu thuật....................................40

3.1.3 Thị lực trước phẫu thuật ..............................................................................41

3.1.4 Nhãn áp trước phẫu thuật và thuốc hạ nhãn áp............................................42

3.1.5 Vùng đóng góc tiền phòng...........................................................................42

3.1.6 Tỉ lệ C/D gai thị ...........................................................................................43

3.1.7 Đặc điểm độ sâu tiền phòng và đường kính thuỷ tinh thể trên siêu âm ......44

3.2 Kết quả điều trị....................................................................................................45

3.2.1 Thị lực..........................................................................................................45

3.2.2 Nhãn áp và thuốc hạ nhãn áp.......................................................................47

3.2.3 Vùng đóng góc tiền phòng...........................................................................51

3.2.4 Độ sâu tiền phòng trung tâm........................................................................51

3.2.5 Biến chứng của phẫu thuật...........................................................................52

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN ......................................................................................54

4.1 Đặc điểm nền mẫu nghiên cứu............................................................................54

4.1.1 Phân bố bệnh nhân theo giới và tuổi............................................................54

4.1.2 Phân bố dạng glaucoma góc đóng trước phẫu thuật....................................56

4.1.3 Thị lực trước phẫu thuật ..............................................................................56

4.1.4 Nhãn áp trước phẫu thuật và thuốc hạ nhãn áp............................................57

4.1.5 Vùng đóng góc tiền phòng...........................................................................59

4.1.6 Tỉ lệ C/D gai thị ...........................................................................................59

4.1.7 Đặc điểm độ sâu tiền phòng và đường kính thuỷ tinh thể trên siêu âm ......60

4.2 Kết quả điều trị....................................................................................................61

4.2.1 Thị lực..........................................................................................................61

4.2.2 Nhãn áp và thuốc hạ nhãn áp.......................................................................62

.

.

4.2.3 Vùng đóng góc tiền phòng...........................................................................66

4.2.4 Độ sâu tiền phòng ........................................................................................66

4.2.5 Biến chứng của phẫu thuật...........................................................................67

KẾT LUẬN..............................................................................................................69

1. Hiệu quả điều trị....................................................................................................69

KIẾN NGHỊ.............................................................................................................71

ĐỀ XUẤT.................................................................................................................72

.

.

i

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

AAC Acute angle closure Góc đóng cấp

ACA Anterior chamber angle Góc tiền phòng

ACD Anterior chamber depth Độ sâu tiền phòng

ALPI

Argon laser peripheral

iridoplasty

Tạo hình mống bằng laser Argon

CACG Chronic angle closure glaucoma Glaucoma góc đóng mạn tính

CDR Cup / Disc Ratio Tỉ lệ C/D của gai thị

GSL Goniosynechialysis Kỹ thuật tách dính góc

IOP Intraocular pressure Nhãn áp

LPI Laser peripheral iridotomy Mở mống chu biên bằng laser

LT Lens thickness Đường kính trước sau thuỷ tinh thể

OAG Open angle glaucoma Glaucoma góc mở

PAC Primary angle closure Góc đóng nguyên phát

PACG Primary angle closure glaucoma Glaucoma góc đóng nguyên phát

PACs Primary angle closure suspect Nghi ngờ góc đóng nguyên phát

PAS Peripheral anterior synechia Dính trước quanh chu biên

Phaco Phacoemulsification surgery Phẫu thuật tán nhuyễn bằng siêu âm

POAG Primary open angle glaucoma Glaucoma góc mở nguyên phát

PT Phẫu thuật

TTT Thuỷ tinh thể

UBM Ultrasound biomicroscopy Siêu âm sinh hiển vi

VGSL Visco-goniosynechialysis Kỹ thuật tách dính góc bằng nhầy

.

.

ii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1 Phân độ Shaffer đánh giá độ mở góc tiền phòng [55].................................7

Bảng 2.1 Phân độ Shaffer đánh giá độ mở góc tiền phòng [55]...............................33

Bảng 3.1: Phân bố bệnh nhân theo nhóm tuổi ..........................................................40

Bảng 3.2: Nhãn áp và số thuốc hạ nhãn áp trước PT................................................42

Bảng 3.3: Vùng đóng góc tiền phòng trước PT ........................................................42

Bảng 3.4 BCVA trước và sau PT..............................................................................46

Bảng 3.5 Nhãn áp trung bình trước và sau PT..........................................................47

Bảng 3.6 Số thuốc hạ nhãn áp trước và sau PT ........................................................50

Bảng 3.7 Nhãn áp đích và số thuốc hạ nhãn áp ........................................................50

Bảng 3.8 Biến chứng của phẫu thuật ........................................................................52

Bảng 3.9 So sánh kết cục điều trị của nhóm bệnh nhân có và không có biến chứng

...................................................................................................................................53

Bảng 4.1 Độ tuổi trung bình của các nghiên cứu......................................................55

Bảng 4.2 Nhãn áp trước can thiệp của các nghiên cứu.............................................58

Bảng 4.3 Can thiệp và mức độ hạ nhãn áp của các nghiên cứu................................63

.

.

iii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3.1: Tỷ lệ phân bố bệnh nhân theo giới ......................................................39

Biểu đồ 3.2: Phân bố dạng glaucoma góc đóng trước phẫu thuật............................40

Biểu đồ 3.3: Phân bố thị lực tối đa và dạng góc đóng trước phẫu thuật..................41

Biểu đồ 3.4 Phân bố CDR gai thị trước PT..............................................................43

Biểu đồ 3.5 Độ sâu tiền phòng trung tâm trên siêu âm A........................................44

Biểu đồ 3.6 Đường kính trước sau thuỷ tinh thể trên siêu âm A .............................45

Biểu đồ 3.7 Phân bố nhóm thị lực trước và sau phẫu thuật .....................................46

Biểu đồ 3.8 Nhãn áp trước và sau phẫu thuật ..........................................................48

Biểu đồ 3.9 Tương quan giữa nhãn áp trước và sau PT 6 tháng..............................49

Biểu đồ 3.10 Tỷ lệ bệnh nhân đạt nhãn áp đích sau PT...........................................49

Biểu đồ 3.11 Vùng đóng góc tiền phòng trước và sau phẫu thuật...........................51

Biểu đồ 3.12 Độ sâu tiền phòng trung tâm trước và sau phẫu thuật........................51

.

.