đánh giá kết quả của một số chương trình đào tạo, tập huấn nông dân của trạm khuyến nông huyện phú

ĐỀ TÀI

Đánh giá kết quả của một số chương

trình đào tạo, tập huấn nông dân của

trạm khuyến nông huyện Phú Bình -

Thái Nguyên giai đoạn 2009 - 2011

1

MỤC LỤC

Hình 2.1. Sơ đồ các bước thực hiện đánh giá nhu cầu đào tạo.................14

Hình 2.1. Sơ đồ các bước thực hiện đánh giá nhu cầu đào tạo 11............76

2

PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ

1.1.Tính cấp thiết của đề tài

Việt Nam một nước có truyền thống sản xuất nông nghiệp lâu đời,

với tỷ lệ dân số sống ở nông thôn chiếm trên 70% [15]. Quá trình

phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, sản xuất nông nghiệp luôn

giữ một vị trí vô cùng quan trọng. Tuy nhiên nông nghiệp của

nước ta còn gặp nhiều khó khăn, năng suất và sản lượng cây

trồng vẫn còn thấp do người dân thiếu kiến thức về KHKT. Kể từ

khi Nghị Quyết X của Bộ chính trị ngày 05/ 04/ 1988 ra đời, nông

nghiệp của Việt nam đã có những bước tăng trưởng khá mạnh,

người dân có quyền tự chủ trong hoạt động sản xuất và kinh

doanh. Cùng với việc áp dụng những tiến bộ KHKT vào sản xuất

nông nghiệp, nền nông nghiệp nước ta đã đạt được những thành

tựu đáng kể. Tuy nhiên trong bối cảnh hiện nay cho thấy người

nông dân của nước ta còn nhiều điểm hạn chế: thiếu kiến thức,

thiếu kỹ năng xử lý những rủi ro trong quá trình sản xuất. Vì vậy

việc chuyển giao KT đến cho người dân là rất cần thiết.

Thấy được những vấn đề đó ngày 02/03/1993 Chính phủ đã ban

hành Nghị định 13CP về CTKN, bắt đầu hình thành hệ thống

Khuyến nông - khuyến ngư từ Trung ương đến địa phương. Sau

khi thực hiện đường lối đổi mới nền nông nghiệp nước ta đã đạt

được những thành tựu rõ nét[2]. Riêng về sản xuất lương thực:

diện tích, năng suất, sản lượng tăng đều qua các năm. Từ năm

1988 trở về trước Việt Nam là một nước thiếu lương thực trầm

trọng, hàng năm phải nhận viện trợ hoặc nhập khẩu gạo thì đến

năm 2011 nước ta đã xuất khẩu 7,5 triệu tấn gạo [15]. Trước

những yêu cầu của quá trình CNH, HĐH đất nước ngày 08 tháng

01 năm 2010 Nghị định số 02/2010/NĐ - CP của Chính phủ về

khuyến nông được ban hành. Trải qua 19 năm hoạt động, hệ

thống khuyến nông - khuyến ngư từ Trung ương đến địa phương

đã được củng cố, hoàn thiện và phát triển. Khuyến nông - khuyến

ngư đã tích cực chuyển giao những tiến bộ KHKT, đào tạo, tập

3

huấn nâng cao trình độ kỹ thuật cho nông dân, đưa người nông

dân tiếp cận với những chủ trương chính sách, thông tin thị

trường. Khuyến nông - khuyến ngư đã góp phần chuyển dịch cơ

cấu kinh tế nông nghiệp nông thôn, nâng cao năng suất, chất

lượng cây trồng, vật nuôi, phát triển sản xuất theo hướng bền

vững tạo việc làm, tăng thu nhập, xóa đói giảm nghèo nâng cao

đời sống cho người nông dân [2].

Những năm qua mạng lưới khuyến nông đã được nhân rộng

ở khắp các tỉnh trên cả nước. Cùng với đó các hoạt động đào, tạo

tập huấn Kỹ thuật cho người dân cũng đã được triển khai rộng rãi.

Tuy nhiên các chương trình đào tạo, tập huấn khuyến nông hiện

nay đã thực sự có hiệu quả hay không? những khóa tập huấn đó

đã góp phần thay đổi cách nghĩ, cách làm của người dân hay

chưa? Các chương trình đó đã tác động đến người dân như thế

nào? đánh giá kết quả của hoạt động đào tạo, tập huấn là một nội

dung quan trọng để xem liệu một chương trình đào tạo có thành

công hay không? nó có thể giúp xác định mục tiêu đào tạo chính

xác hơn, đảm bảo các phương pháp đào tạo đáp ứng được yêu

cầu của các học viên và giảm được chi phí đào tạo thì các chương

trình đào tao, tập huấn khuyến nông cần phải được nghiên cứu và

đánh giá.

Xuất phát từ những vấn đề trên tôi tiến hành nghiên cứu đề tài:

"Đánh giá kết quả của một số chương trình đào tạo, tập huấn

nông dân của trạm khuyến nông huyện Phú Bình - Thái

Nguyên giai đoạn 2009 - 2011", với mục đích có cái nhìn tổng

thể về thực trạng công tác đào tạo, tập huấn khuyến nông cũng

như các kết quả đạt được sau mỗi một khóa đào tạo, tập huấn

cho nông dân trên địa bàn huyện Phú Bình, từ đó đề xuất những

giải pháp nhằm nâng cao công tác đào tạo, tập huấn trong giai

đoạn mới.

1.2. Mục đích nghiên cứu

Đánh giá được kết quả hoạt động khuyến nông trong công tác đào

tạo, tập huấn khuyến nông cho người dân tại huyện, từ đó đề xuất

4

một số giải pháp nhằm nâng cao công tác đào tạo, tập huấn trong

giai đoạn mới.

1.3. Mục tiêu nghiên cứu

- Đánh giá thực trạng công tác đào tạo, tập huấn khuyến nông

cho người dân trên địa bàn huyện Phú Bình - Thái Nguyên.

- Đánh giá kết quả một số chương trình đào tạo, tập huấn khuyến

nông trên địa bàn huyện Phú Bình - Thái Nguyên trên các khía

cạnh: khả năng tiếp thu và mức độ áp dụng của người dân, nội

dung và phương pháp tập huấn, tác động của tập huấn đến người

nông dân.

- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác đào

tạo, tập huấn trong giai đoạn mới.

1.4. Giả thiết nghiên cứu

- Công tác đào tạo, tập huấn khuyến nông cho người dân trên địa

bàn huyện Phú Bình - Thái Nguyên đã có sự đổi mới và có tác

động tích cực đến người nông dân.

1.5. Ý nghĩa của đề tài

1.5.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu

- Giúp sinh viên củng cố lại kiến thức lý thuyết đã được học trên

lớp.

- Giúp sinh viên có phương pháp làm việc và nghiên cứu khoa học,

tiếp thu thực tế để thấy rõ được những việc mà một cán bộ

khuyến nông phải làm.

- Bổ sung thêm kiến thức về công tác đào tạo, tập huấn khuyến

nông cho sinh viên.

- Bổ sung thêm tài liệu cho khoa, trường, cán bộ tập huấn và các

cơ quan trong ngành.

1.5.2. Ý nghĩa thực tế

Kết quả nghiên cứu của đề tài làm cơ sở cho cán bộ khuyến nông,

cơ quan trong ngành có thêm căn cứ để lựa chọn phương pháp

đào tạo, tập huấn phù hợp nhất làm nâng cao hiệu quả các

chương trình góp phần nâng cao năng suất cây trồng, vật nuôi

nhằm phát triển nông nghiệp, nông thôn.

5

PHẦN 2

TỔNG QUAN TÀI LIỆU

2.1. Cơ sở khoa học của đề tài

2.1.1. Việc học của người lớn

2.1.1.1. Khái niệm

Sự học tập của người lớn là quá trình người dạy tạo cơ hội cho

người học lĩnh hội những kiến thức, kỹ năng và nhận thức.

Malcolm Knowles (1972-1978) quan niệm rằng sự học tập của

người lớn được xác định dựa trên sự thừa nhận người lớn tuổi

muốn học, họ có thể kiểm soát được việc đến học hay không. Khi

họ nhận thấy buổi học mang lại lợi ích cho họ, họ có thể quyết

định tiếp túc hay thôi học. Một CBKN giỏi là phải biết xác định nhu

cầu của học viên, hiểu được tâm lý của người lớn tuổi từ đó xây

dựng bài giảng và có những PPKN phù hợp.

Phương pháp đào tạo truyền thống là lấy người thầy làm trung

tâm và coi học viên là cái “thùng rỗng” được giáo viên đổ đầy kiến

thức vào đó. Và học tập là một quá trình một chiều, thụ

động...Hiện nay công tác đào tạo, giáo dục đã coi học viên là nhân

vật trung tâm, quá trình học tập dựa trên kinh nghiệm sẵn có của

học viên, từ đó nâng cao kiến thức của học viên và khuyến khích

học viên khám phá những ý tưởng mới, những kiến thức mới.

Trong công tác giảng dạy cho người lớn hoặc CTKN thì điều này

càng phải được coi trọng và phải luôn luôn lấy học viên (nông

dân) làm trung tâm còn tập huấn viên (CBKN) là người thúc đẩy,

người hỗ trợ, khuyến khích họ tham gia giải quyết vấn đề và chia

sẻ kinh nghiệm trong quá trình học tập bằng cách mời họ đưa ra

những ý kiến của mình, mời họ tham ra vào một trò chơi, đặt các

câu hỏi để nâng cao khả năng động não của học viên. Hiệu quả

học tập sẽ cao hơn nếu như nội dung bài giảng phong phú, phù

hợp với nhu cầu của học viên [6].

2.1.1.2. Đặc điểm học tập của người lớn

Người lớn (nông dân) có những đặc điểm sau:

6

Người lớn có rất nhiều kinh nghiệm sống: họ là những người trực

tiếp lao động, các công việc hằng ngày của họ là làm ruộng, chăn

nuôi... Trong quá trình lao động đó họ tự giải quyết các vấn đề mà

họ gặp trong thực tế cuộc sống từ đó đúc rút thành những kinh

nghiệm sản xuất. Nếu CBKN biết khai thác các thông tin, học hỏi

kinh nghiệm sẽ giúp ích rất nhiều trong công việc của mình .

Thực tế: Người lớn có cách nhìn nhận mọi việc rất thực tế, họ ý

thức được tương lai, đánh giá được khả năng của họ. Họ không có

ảo tưởng viển vông, vì thế họ sẽ hiểu họ cần học những gì để

phục vụ trực tiếp cho công việc của họ.

Có thói quen lâu đời: Người nông dân có thói quen lâu đời, có

những phong tục truyền thống lưu truyền qua các thế hệ. Họ sẵn

sàng chia sẻ giúp đỡ nhau, nhưng họ lại rất ích kỷ không muốn

người khác hơn mình. Vì thế dù có chia sẻ nhưng họ vẫn giữ lại

bí quýêt riêng. Do vậy người CBKN cần phải khắc phục những

mặt hạn chế và khuyến khích những mặt tích cực của họ.

Có tính tự ái: Người nông dân có thể có những hạn chế về mặt

kiến thức, không muốn thay đổi những tập quán truyền thống, khi

làm CTKN người CBKN không nên có thái độ chỉ trích, chê bai họ

mà cần phải động viên, thuyết phục và đưa ra những lời động

viên, lời khuyên có ích cho họ.

Hay mệt mỏi: Người nông dân quen làm những công việc nặng

nhọc trên đồng ruộng như cầm cày, cầm cuốc. Trong tập huấn

cần có một môi trường học tập thoải mái, tránh bài học quá

dài, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, có tranh ảnh minh

họa sẽ giúp người dân hứng thú hơn với việc học [6].

2.1.1.3. Động cơ học tập của người lớn

Từ khái niệm và đặc điểm học tập của người lớn chúng ta có thể

nhận xét rằng, chúng ta không thể bắt buộc người lớn đi tập huấn

mà người lớn tự thấy động cơ để tới lớp khi tập huấn mang lại

những lợi ích cho họ và gia đình họ. Nếu tham gia tập huấn mà có

thể vận dụng những kiến thức từ lớp tập huấn đó vào giải quyết

những khó khăn trong công việc hằng ngày của họ và giúp họ làm

7