Đánh giá bảo tồn đa dạng sinh học một số loài quý hiếm tại vườn Quốc gia, Nam Định

Hoàng Văn Hùng và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 97(09): 135 - 140

135

ĐÁNH GIÁ BẢO TỒN ĐA DẠNG SINH HỌC MỘT SỐ LOÀI QUÝ HIẾM

TẠI VƯỜN QUỐC GIA XUÂN THỦY, NAM ĐỊNH

Hoàng Văn Hùng*

, Nguyễn Thanh Hải, Nguyễn Thị Lành

Trường Đại học Nông Lâm – ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Vùng đất ngập nước Xuân Thuỷ nằm trong Vườn quốc gia Xuân Thủy là điểm RAMSAR đầu tiên

của Đông Nam Á. Năm 2004, UNESCO lại tiếp tục công nhận Khu dự trữ sinh quyển đồng bằng

ven biển châu thổ sông Hồng, là vùng lõi có tầm quan trọng đặc biệt của khu dự trữ sinh quyển thế

giới. Đây là nơi có các quần thể của một số loài sinh vật quan trọng trong việc duy trì tính đa dạng

sinh học đất ngập nước và là nơi duy nhất ở Việt Nam ghi nhận có một số loài chim nước sinh

sống. Trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn; về thực vật có 115 loài bậc cao có mạch thuộc 42 họ đã

được liệt kê; về chim có 219 loài thuộc 41 họ, trong đó có 9 loài được ghi trong sách đỏ của

IUCN. Nghiên cứu cũng đã thống kê được nhiều loài cá, lưỡng cư, côn trùng v.v. quý hiếm, trong

đó sự xuất hiện loài Cò thìa và Mòng bể mỏ ngắn được coi là đỉnh của chuỗi dinh dưỡng tại đây.

Từ kết quả nghiên cứu cho thấy cần có các giải pháp bảo tồn và duy trì các loài sinh vật quí hiếm

trong thời gian tới. Bên cạnh đó còn đáp ứng lợi ích trước mắt của cộng đồng địa phương, đồng

thời thỏa mãn lợi ích lâu dài của quốc gia và quốc tế cũng như các thế hệ tương lai.

Từ khóa: Đa dạng sinh học, Đất ngập nước, RAMSAR, Vườn quốc gia Xuân Thủy, Loài chim nước.

MỞ ĐẦU

*

Do có điều kiện khí hậu và địa hình đa dạng,

Vườn quốc gia Xuân Thủy (VQGXT) có tính

đa dạng sinh học (ĐDSH) cao với nhiều kiểu

Hệ sinh thái (HST)[2], số lượng loài động

thực vật phong phú. Bên cạnh đó, VQGXT

còn là vùng đất ngập nước ven biển liên tỉnh

châu thổ sông Hồng có chức năng là khu dự

trữ sinh quyển quan trọng của thế giới.

Đặc biệt HST vùng bãi triều cửa sông ven

biển huyện Giao Thuỷ có diện tích khoảng

10.000ha, bị phân cắt bởi sông Vọp và sông

Trà, chia khu vực thành 4 khu là: Bãi Trong,

Cồn Ngạn, Cồn Lu và Cồn Xanh có độ cao

trung bình từ 0,5 - 0,9m. Đặc biệt ở Cồn Lu

có nơi cao tới 1,2 - 2,5m. Với kiểu địa hình và

HST trên đã tạo cho VQGXT có nhiều loài

đặc hữu và quý hiếm [1].

Đất đai toàn vùng cửa sông Hồng nói chung

được thành tạo từ nguồn sa bồi (phù sa bồi

lắng) của toàn bộ hệ thống sông Hồng. Lớp

phù sa được dòng chảy vận chuyển và bồi

lắng hình thành lớp thổ nhưỡng cửa sông ven

biển được xác định bởi lớp thổ nhưỡng ven

châu thổ với những loại hình [8]:

*

Tel: 0989.372.386; Email: [email protected]

- Đất nhẹ, cát pha và thịt nhẹ, phần nhỏ cát

thuần.

- Đất trung bình, thịt trung bình

- Đất nặng từ thịt nặng đến đất sét (sét cố kết).

Các loại đất cụ thể của khu vực như sau:

- Vùng lõi: rộng 7.100ha, trong đó có 3.100

ha đất nổi, 4.100ha đất còn đang ngập nước,

948ha đất cát và cát pha, 2.152 ha đất thịt

và đất sét. Rừng ngập mặn 1.855 ha, rừng

phi lao 93ha.

- Vùng đệm: rộng 8.000ha, trong đó 1.407ha

còn ngập nước, 6.593ha đất nổi, đất cát pha

220ha, đất thịt và sét 6.373ha, đất có rừng

ngập mặn 1.724ha, rừng phi lao 6ha. Với đa

dạng hệ sinh thái như vậy đã tạo ra cho

VQGXT có những loài đặc hữu duy nhất chỉ

xuất hiện tại đây.

Thuỷ triều ở khu vực thuộc chế độ "Nhật

triều" với chu kỳ khoảng 25 giờ, thuỷ triều có

biên độ khá lớn, biên độ trung bình 150-

180cm, thuỷ triều lớn nhất đạt đến 4,5m.

Khu vực bãi triều huyện Giao Thuỷ được

cung cấp nước từ Sông Hồng, có 2 sông

chính trong khu vực bãi triều là sông Vọp và

sông Trà, ngoài ra còn một số lạch nhỏ cấp

thoát nước tự nhiên.