Đăng ký quyền sở hữu tài sản và việc xác định tài sản chung, tài sản riêng của vợ chồng

nghiªn cøu - trao ®æi

22 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2008

TS. Ng« ThÞ H−êng *

1. Đăng kí quyền sở hữu tài sản của vợ

chồng theo pháp luật hiện hành

Đăng kí quyền sở hữu tài sản của vợ chồng

là công nhận và chứng thực của cơ quan nhà

nước có thẩm quyền đối với tài sản nhằm

xác định về mặt pháp lí tài sản đó thuộc sở

hữu chung hay sở hữu riêng của vợ, chồng.

Tài sản khi đã thuộc về chủ thể nào đó thì

chủ thể đó có toàn quyền chiếm hữu, sử dụng

và định đoạt đối với tài sản đó. Đồng thời, các

cơ quan, tổ chức, cá nhân khác phải tôn trọng

quyền sở hữu của chủ sở hữu. Để mọi cá

nhân, cơ quan, tổ chức biết và tôn trọng

quyền của chủ sở hữu thì phải có cơ chế công

khai quyền sở hữu. Pháp luật của Việt Nam

cũng như của nhiều nước trên thế giới quy

định hai cách để công khai quyền sở hữu tài

sản. Đối với bất động sản hoặc tài sản có giá

trị lớn thì phải đăng kí quyền sở hữu. Đối với

động sản thì chiếm hữu là cách biểu thị công

khai quyền sở hữu. Tuy nhiên, xuất phát từ

đặc điểm riêng của một số tài sản mà pháp

luật Việt Nam quy định những tài sản này dù

không phải là bất động sản cũng phải đăng kí

quyền sở hữu hoặc có văn bằng xác nhận

quyền sở hữu. Đó là các phương tiện giao

thông, sản phẩm trí tuệ… Như vậy, đăng kí

quyền sở hữu tài sản là một trong những biện

pháp công khai các quyền về tài sản.

Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam,

những bất động sản phải đăng kí quyền sở

hữu là nhà ở, quyền sử dụng đất, các công

trình xây dựng. Việc đăng kí quyền sở hữu

đối với những tài sản này là biện pháp công

khai quyền sở hữu, là cơ chế pháp lí nhằm

làm cho thị trường bất động sản phát triển

lành mạnh, minh bạch và an toàn.

Các phương tiện giao thông dù không

phải là bất động sản nhưng lại là nguồn nguy

hiểm cao độ nên cũng phải đăng kí để Nhà

nước quản lí nhằm đảm bảo an toàn khi tham

gia giao thông và xác định trách nhiệm dân

sự của chủ sở hữu phương tiện giao thông

khi có rủi ro xảy ra.

Khi tài sản nào đó được đăng kí xác định

là tài sản thuộc sở hữu chung của vợ chồng

thì vợ chồng là chủ sở hữu tài sản, có quyền

chiếm hữu, sử dụng và định đoạt tài sản đó.

Đăng kí quyền sở hữu tài sản của vợ chồng

là biện pháp bảo vệ quyền của vợ chồng đối

với tài sản. Giấy chứng nhận quyền sở hữu

tài sản là căn cứ pháp lí để vợ chồng thực

hiện các quyền và nghĩa vụ của mình đối với

tài sản đồng thời để ngăn chặn hành vi xâm

phạm đến tài sản của người thứ ba hoặc ngay

cả đối với một trong hai vợ chồng.

Đăng kí quyền sở hữu tài sản của vợ

chồng xuất phát từ quy định của Bộ luật dân

* Giảng viên chính Khoa luật dân sự

Trường Đại học Luật Hà Nội