Dẫn liệu bước đầu về đa dạng sinh học bướm ngày (rhopalocera) và mối (isoptera) tại khu vực núi đá vôi thang hen, trà lĩnh, cao bằng

249

DÉn liÖu b−íc ®Çu vÒ ®a d¹ng sinh häc

B−ím ngμy (Rhopalocera) vμ Mèi (Isoptera) t¹i

khu vùc nói ®¸ v«i Thang Hen, Trμ LÜnh, Cao B»ng

NguyÔn V¨n Qu¶ng

Tr−êng §¹i häc Khoa häc Tù nhiªn, §HQGHN

NguyÔn ThÞ My

Trung t©m Nghiªn cøu Phßng trõ Mèi, ViÖn Khoa häc Thñy lîi

N»m ë vïng §«ng B¾c cña Tæ quèc, Thang Hen, Trµ LÜnh, Cao B»ng bao gåm nhiÒu

ngän nói ®¸ v«i v©y quanh t¹o nªn lßng hå víi diÖn tÝch kh«ng réng l¾m, lµm cho n¬i ®©y

trë thµnh mét c¶nh quan kú thó cña mét vïng cao biªn giíi. C¸c dÉn liÖu ®iÒu tra vÒ ®a

d¹ng sinh häc nãi chung vµ vÒ c«n trïng nãi riªng ë ®Þa ph−¬ng nµy hÇu nh− cßn trèng

v¾ng. Kh¶o s¸t c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, trong ®ã cã viÖc ®iÒu tra thµnh phÇn loµi c«n trïng

(b−ím ngµy vµ mèi), mong muèn gãp phÇn cung cÊp c¸c dÉn liÖu lµm râ thªm vÒ ®a d¹ng

sinh vËt cña vïng nói ®¸ v«i nãi chung vµ cña Thang Hen nãi riªng. Qua ®ã cã thÓ gióp Ých

cho viÖc b¶o tån vµ t«n t¹o c¶nh ®Ñp thiªn nhiªn cña mét vïng chøa ®ùng tiÒm n¨ng cßn

ch−a ®−îc biÕt.

Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu

Nghiªn cøu ®−îc tiÕn hµnh vµo th¸ng 10 vµ th¸ng 11 n¨m 2002 t¹i khu vùc nói ®¸ v«i

quanh khu vùc hå Thang Hen thuéc x· Quèc To¶n, Trµ LÜnh, Cao B»ng. Thu thËp mèi vµ

b−ím ngµy ®−îc tiÕn hµnh theo ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra c«n trïng th«ng dông cña Mc Gavin

C. (1997) vµ NguyÔn §øc Kh¶m (1976). Ba sinh c¶nh chÝnh ®−îc chóng t«i lùa chän trong

qu¸ tr×nh ®iÒu tra: rõng trªn nói ®¸ (RTN§) cã th¶m thùc vËt tù nhiªn lµ rõng kÝn th−êng

xanh, bao gåm nhiÒu c©y gç tr¾c nh− nghiÕn, trai, v.v…; sinh c¶nh rõng ven nói ®¸ (RVN§)

víi thùc b× lµ c¸c c©y bôi xen lÉn víi cá d¹i, kh«ng cßn c©y gç tèt hoÆc cßn còng kh«ng

®¸ng kÓ do bÞ khai th¸c qu¸ møc; sinh c¶nh ven nhµ d©n (VND) gåm chñ yÕu lµ n−¬ng, r·y

®−îc canh t¸c theo mïa, vô hoÆc trång c¸c c©y thuéc nhãm tre, luång. C¸c sinh c¶nh kh«ng

kh¸c nhau nhiÒu vÒ ®é cao. Khu vùc quanh nhµ d©n vµ rõng ven nói ®¸ n»m ë ®é cao

kho¶ng 600-700 m, rõng trªn nói ®¸ ë ®é cao > 700 m.

Chóng t«i ®· sö dông tµi liÖu ®Þnh lo¹i b−ím cña c¸c t¸c gi¶: Corbet, A.S. &