Đàm phán Hiệp định Pa-Ri về Việt Nam: nguyên nhân thắng lợi và bài học kinh nghiệm

Nghiên cứu Quốc tế số 4 (91) Hội nghị Pa-ri

12/2012 107 1 108 12/2012

ĐÀM PHÁN HIỆP ĐỊNH PA-RI VỀ VIỆT NAM:

NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI VÀ

BÀI HỌC KINH NGHIỆM

PGS. TS. Vũ Dương Huân*

Tóm tắt

Hiệp định Pa-ri về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt

Nam là một trang sử chói lọi của ngoại giao Việt Nam thời đại Hồ Chí

Minh. Nhân kỷ niệm 40 năm sự kiện trọng đại này, chúng ta hãy cùng

nhau xem lại những nhân tố thắng lợi cũng như những bài học kinh

nghiệm của cuộc đàm phán Pa-ri. Năm tháng trôi qua càng làm nổi bật ý

nghĩa to lớn, làm sáng tỏ hơn nhân tố dẫn tới thắng lợi cũng như bài học

kinh nghiệm của cuộc đàm phán có một không hai trong lịch sử dân tộc.

Nhân tố thắng lợi

Trước hết, phải khẳng định nhân tố đầu tiên đóng vai trò quyết

định đưa đến thắng lợi của cuộc đàm phán là sự lãnh đạo sáng suốt, đầy

trí tuệ, rất bản lĩnh của Đảng ta đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã

kiên định quyết tâm đánh Mỹ và thắng Mỹ dựa trên đánh giá đúng điểm

mạnh, điểm yếu của Mỹ với quan điểm cách mạng và khoa học cũng như

dựa vào bối cảnh quốc tế để đề ra đường lối kháng chiến chống Mỹ cứu

nước, đường lối quốc tế độc lập tự chủ, đúng đắn và sáng tạo.

* Vụ trưởng, Bộ Ngoại giao, Nguyên Giám đốc Học viện Quan hệ Quốc tế (nay là Học

viện Ngoại giao), Nguyên Đại sứ Việt Nam tại Ba Lan, U-crai-na.

Vào cuối những năm 50 và những năm sau đó, nhiều nước, nhiều

người chỉ thấy mặt mạnh của Mỹ và nảy sinh tư tưởng ngại Mỹ song

ngay từ đầu, Đảng ta đã có những đánh giá đúng về Mỹ. Mỹ có thế mạnh

là giàu có, nhiều vũ khí hiện đại, thủ đoạn tàn bạo, song yếu điểm quan

trọng nhất của Mỹ mà ta có thể thấy được chính là về chính trị và tinh

thần, bởi vì cuộc chiến tranh Mỹ phát động là cuộc chiến tranh xâm lược

phi nghĩa. Một điểm yếu khác chính là chủ nghĩa thực dân mới, sản phẩm

của thế thua. Ngụy quân, Ngụy quyền yếu do không có cơ sở xã hội

mạnh. Về quân sự, chỗ yếu của quân đội xâm lược là chỉ biết dựa vào sức

mạnh vũ khí, ưu thế hỏa lực, quân đội nhà nghề nhưng sẽ suy yếu nếu

gặp phải chiến tranh nhân dân dùng sức mạnh toàn dân, sức mạnh của cả

nước, bằng cả quân sự và chính trị, cả tiền phương và hậu phương, cả dân

tộc và quốc tế. Từ đó Đảng ta kết luận Mỹ giàu nhưng không mạnh như

người ta tưởng, xâm lược Việt Nam chúng không thể thắng mà nhất định

thua. Từ đánh giá đúng kẻ thù, Đảng ta khẳng định quyết tâm đánh Mỹ,

thắng Mỹ và xây dựng đường lối kháng chiến chống Mỹ, từng bước bổ

sung, hoàn chỉnh đường lối này. Đó là cùng một lúc giương cao hai ngọn

cờ độc lập dân tộc và Chủ nghĩa Xã hội (CNXH), tiến hành đồng thời hai

chiến lược cách mạng ở hai miền nhằm mục tiêu chung bao trùm là

chống Mỹ cứu nước, giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, thống nhất

Tổ quốc. Đây là ngọn cờ đúng đắn duy nhất, tập hợp lực lượng lớn trên

cả hai miền, cũng là ngọn cờ chính nghĩa phù hợp với mục tiêu cách

mạng và xu thế thời đại, được cả nhân loại đồng tình.

Cùng với việc vạch ra đường lối đánh Mỹ, Đảng ta đã từng bước

hoàn chỉnh phương pháp tiến hành chiến tranh rất sáng tạo, đánh địch

không chỉ bằng quân sự, mà bằng chiến lược tổng hợp cả quân sự và

chính trị, ngoại giao, đánh địch bằng cả sức mạnh tiền tuyến, hậu

phương, kết hợp sức mạnh dân tộc và thời đại, biết kéo địch xuống thang,

, 12/2012:

107-130.