Đặc điểm xói mòn đất trên mô hình trồng ngô và trồng tếch ở xã Chiềng Khoi, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La

KHOA HOC CbNG NGHfi

DAC DIEIVI XD I IVlbiM DAT TREIM IVID HIIMH TROIMG IMGD

V A TROIMG TECH O X A CHIEIMG KHOI,

HUYEIM YEIM CHAU, TIIM H 501M LA

Phiing Vdn Khoa\ VQ Vdn Trudng^

T6MTAT

Chieng Khoi la mot xa miin niii thupc huyen Yen Chau, tinh San La; cd vi tii dia ly, dia hinh va tap quan

canh tac ndng nghidp cua ngudi dan tiem an nhieu nguy ca gay xdi mdn dat. Thuc tien cho thay, md hinh

trong ngd va tech la nhirng md hinh canh tac kha pho bien tren cac vimg dat ddc d dia phuang. Vi vay, viec

nghien ciiu danh gia xdi mdn dat tren hai md hinh nay la rat can thiet de gdp phan de ra cac bien phap quan

ly ben virng dat ddc, hi dd chuan bi tdt cho cdng tac img phd vdi nhung didn bien ngay cang phiic tap cua

bien doi khi hau d nudc ta. Thdng qua phuang phap xay dung cac biy dat Odn dau tien ap dung tai Viet

Nam) tren hai md hinh, nhirng ket qua nghien ciiu da cho thay luang xdi mdn binh quan tren dat rimg tech

1965 kg.ha^thang' trong khi lupng xdi mdn binh quan tren dat trdng ngd chi la 132 kg.ha'.thang', vdi

nguang lupng mua gay xdi mon chung tai cac md hinh nghien ciiu la 5,9 mm. Nhu vay, xdi mdn dat tren dat

rimg trong tech ldn ban lupng xoi mdn tren dait trong ngd. Tuy nhien, ham luong cac bon hiiu ca va dam

tong so trong dat xdi mdn d hai md hinh khdng co su khac biet ro r$L

Tir khda: Xdi mdn, dai dd'c, ngd, tech. Yen Chau.

I. DAT VANDE

Xdi mdn dat Id mgt trong nhiing nguydn nhdn

chii yeu gdy suy thodi dat, anh hudng nghiem trpng

den cdc he canh tac, ddc biet Id canh tde tren ddt doe

nhu d Yen Chdu - Son La. Ddy Id mdt huyen miin

niii cd dia hinh, dat dai bi chia cdt, dat ddc (dp ddc

>8'') chiem den 95%, lugng mua trung binh xap xi

1.500 mm/ndm vd tap trung chii yeu tir thang 5 din

thang 10. Them vdo dd, phuong thire canh tac nuong

ray ca ban ciia ngudi ddn Id tien hdnh cay dat, phoi ai

dat vao dau miia mua, sau dd chd mira xudng mdi

ti-dng cdy. Cho nin. cd thi ndi trong dilu kiln cu thi

d dia phuong, phuong thiic canh tdc nhu vdy da gdp

phan khdng nhd Idm tdng lugng xdi mdn dat. Tuy

nhiin, cdc kit qua khao sat cho thay, xdi mdn dat tai

Yen Chau cd ddc tinh dao ddng rat Idn tiieo khdng

gian, tiidi gian vd md hinh canh tac. Vi vdy, cdng

Bdng 1. Mdt sd ddc trung co bdn

trinh nay dd dugc thuc biln nhdm lugng hod ddc

trung xdi mdn ddt tren 2 md hmh canh tdc dat ddc

phd biln d dia phuong, tir dd gdp phdn cung cap ca

sd khoa hgc dl xudt cdc biln phdp canh tdc bin viing

cho cdc khu vuc miin nui phia Bdc Viet Nam.

I . DIA DEM. NOI DUNG VA PHUONG PHA P NGHIBV CUU

1. Dja diim

Dia diem nghidn cim dugc thuc bidn tai xa

Chieng Khoi, huydn Yen Chau. tinh Son La. Day la

xd ndm d gan viing trung tdm buyln. vdi dia hinh

thudc dang ddi mil thap vd trung binh. Hai md hinh

canh tdc dat ddc phd biln tai dja phuang da dugc lira

chpn cho nghien ciru ndy Id md hinh trdng ngd va

md hinh trdng tich; cde ddc trung co ban trong thdi

gian nghien cuu (tir thdng 6 - thdng 9/2009) dugc the

hien trong bang 1.

aia 2 md hinh nghien ciiu

Mo hinh

Ngd

Tech

Dac trung

Trung binh

Nhd nhat

Ldn nhat

Trung binh

Nhd nhat

Ldn nhat

Dp ddc

CO

24,4

15,3

36,4

24,2

16,5

31,5

Didn tich

(m^

792

389

1391

450

270

592

Dd tan che

0,58

0,4

0,91

Dp che phu

(%)

70,1

52,5

97,5

69,0

52,5

87,5

Loai dat

Dat feralit phat trien trdn

da vdi CO mau nau do, dp

day tang dat tir 0,9-1,2 m,

thanh phan co gidi tir thit

trung binh den set

Trudng D^i hpc Lam nghidp

Tnidng Cao ding Ndng Lam Ddng Bdc

NONG NGHIf P VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 6/2011 85