Đặc Điểm Phát Sinh Dòng Chảy Và Xói Mòn Từ Đường Lâm Nghiệp Tại Ba Vì Hà Nội

LỜI CẢM ƠN

Được sự nhất trí của Ban Giám Hiệu nhà trường, Ban chủ nhiệm khoa

Quản lý tài nguyên rừng và môi trường, dưới sự hướng dẫn của thầy giáo Bùi

Xuân Dũng- Trưởng bộ môn quản lý môi trường đã giúp tôi tiến hành và

thực hiện thành công đề tài khóa luận “Đặc điểm phát sinh dòng chảy và xói

mòn từ đường lâm nghiệp tại Ba Vì- Hà Nội” để hoàn thành chương trình

đào tạo hệ chính quy của trường Đại học Lâm Nghiệp khóa học 2012-2016.

Nhờ sự hướng dẫn tận tình của thầy Bùi Xuân Dũng, cũng như của các

thầy cô trong khoa Quản lý tài nguyên rừng và môi trường, các thầy cô ở

phòng thí nghiệm, trung tâm thí nghiệm và thực hành khoa Quản lý tài

nguyên rừng và môi trường tạo điều kiện thuận lợi nhất về dụng cụ tiến hành

thí nghiệm đã góp phần hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này.

Nhân dịp này, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới các thầy cô Trường đại

học Lâm Nghiệp đã truyền đạt cho tôi những kiến thức cơ bản nhất về chuyên

môn, cũng như đã tạo điều kiện cho tôi học tập và nghiên cứu trong suốt

những năm học tập và nghiên cứu tại trường. Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm

ơn thầy Bùi Xuân Dũng đã tận tình trực tiếp hướng dẫn và theo dõi tôi trong

suốt quá trình thực hiện khóa luận. Thầy không những là người đã cung cấp

cho tôi những kiến thức cơ bản lý thuyết mà còn hướng dẫn những kỹ năng

cần thiết trong thí nghiệm thực tế giúp cho tôi hiểu hơn và áp dụng thành thạo

hơn trong thực tế.

Mặc dù đã rất cố gắng, nhưng do trình độ chuyên môn của tôi và thời gian

tiến hành còn hạn chế nên bài luận văn khó có thể tránh khỏi những sai sót,

rất mong nhận được sự quan tâm, đóng góp, bổ sung ý kiến của các thầy, cô

giáo và các bạn để bài luận văn được hoàn thiện hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày …tháng…năm 2016

Sinh viên thực hiện

Lê Thị Đào

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1

CHƢƠNG I: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ............................... 3

1.1. Trên thế giới............................................................................................ 3

1.1.1. Nghiên cứu về dòng chảy mặt........................................................... 3

1.1.2. Nghiên cứu về xói mòn đất. .............................................................. 4

1.2. Ở Việt Nam. ............................................................................................ 6

1.2.1. Nghiên cứu về phát sinh dòng chảy mặt........................................... 7

1.2.2. Nghiên cứu xói mòn đất.................................................................... 8

CHƢƠNG II: MỤC TIÊU, ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG

PHÁP NGHIÊN CỨU................................................................................... 13

2.1. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................. 13

2.1.1. Mục tiêu chung................................................................................ 13

2.1.2. Mục tiêu cụ thể................................................................................ 13

2.2. Đối tượng nghiên cứu- phạm vi nghiên cứu......................................... 13

2.3. Nội dung nghiên cứu............................................................................. 13

2.4. Phương pháp nghiên cứu. ..................................................................... 14

2.4.1. Khảo sát thực địa và lựa chọn vị trí lập ô. ..................................... 14

2.4.2. Phương pháp thiết kế ô điều tra dòng chảy mặt và lượng đất xói mòn... 15

2.4.3. Quan trắc dòng chảy và xói mòn từ mặt đường ............................. 19

2.3.Phương pháp xử lý nội nghiệp............................................................... 21

CHƢƠNG III: ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN – KINH TẾ- XÃ HỘI KHU

VỰC NGHIÊN CỨU..................................................................................... 24

3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của điểm nghiên cứu. ..................... 24

3.1.1. Điều kiện tự nhiên........................................................................... 24

3.1.2. Điều kiện kinh tế-xã hội.................................................................. 26

CHƢƠNG IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN................. 30

4.1. Đặc điểm phát sinh dòng chảy tại khu vực........................................... 30

4.2. Lượng đất xói mòn từ đường lâm nghiệp. ............................................ 41

CHƢƠNG IV: KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KHUYẾN NGHỊ.................. 52

4.1. Kết luận................................................................................................. 52

4.2. Tồn tại. .................................................................................................. 53

4.3. Khuyến nghị.......................................................................................... 53

TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ

Bảng 4.1: Kết quả đo dòng chảy tại các vị trí nghiên cứu.............................. 34

Bảng 4.2. Kết quả đo lượng đất xói mòn và các yếu tố ảnh hưởng............... 42

Biểu đồ 4.1. Đặc điểm phát sinh tổng dòng chảy tại khu vực nghiên cứu. .... 30

Biểu đồ 4.2. Đặc điểm phát sinh dòng chảy mặt và mặt cắt sườn dốc . ......... 33

Biểu đồ 4.3. Mối liên hệ giữa dòng chảy và lượng mưa tại khu vực nghiên

cứu................................................................................................................... 36

Biểu đồ 4.4. Mối quan hệ giữa dòng chảy và cường độ mưa tại khu vực

nghiên cứu. ...................................................................................................... 39

Biểu đồ 4.5. Đặc điểm mưa và mối quan hệ giữa tổng lượng đất xói mòn qua

các trận mưa. ................................................................................................... 43

Biểu đồ 4.6. Đặc điểm và mối quan hệ giữa lượng đất xói mòn mặt đường

qua các trận mưa. ............................................................................................ 44

Biểu đồ 4.7. Mối quan hệ giữa lượng đất xói mòn mặt cắt sườn qua các trận

mưa.................................................................................................................. 45

Biểu đồ 4.8. Mối quan hệ giữa các trận mưa và lượng đất xói mòn............... 47

DANH MỤC HÌNH

Hình 2.1. Vị trí lập ô nghiên cứu. ................................................................... 14

Hình 2.2. Sơ đồ thiết kế Ô Tiêu Chuẩn điều tra dòng chảy và xói mòn......... 15

Hình 2.3. Hoạt động lắp đặt hệ thống quan trắc lập rãnh của ô nghiên cứu... 16

Hình 2.4. Hệ thống thùng thu gom nước dòng chảy và đất xói mòn............. 17

Hình 2.5. Hệ thống máng dẫn nước và đất xói mòn. ...................................... 18

Hình 2.6. Lấy mẫu đất để xác định tỷ trọng, dung trọng. ............................... 19

Hình 2.7. Xác định dòng dòng chảy mặt, mặt cắt sườn dốc và xói mòn....... 20

Hình 2.8. Mẫu đất xác định trước khi sấy....................................................... 20

Hình 2.9. Hoạt động phân tích mẫu đất trong phòng thí nghiệm. .................. 21

Hình 3.1. Bản đồ hành chính xã Thái Hòa- Ba Vì - Hà Nội........................... 24

Hình 4.1. Đặc điểm dòng chảy tại khu vực nghiên cứu.................................. 30

Hình 4.2: Tổng hợp các quá trình dòng chảy tại khu vực nghiên cứu............ 41

Hình 4.3: Quá trình xói mòn đất tại khu vực nghiên cứu. .............................. 49

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT Kí hiệu Giải thích

1 BHYT Bảo hiểm y tế.

2 FM Đài FM

3 GĐVH Giá đình văn hóa

4 GPMB Giải phóng miền bắc

5 KHHGĐ Kế hoạch hóa gia đình

6 L Chiều dài sườn dốc

7 M Trọng lượng đất khô.

8 m 2 Khối lượng sau sấy

9 m 3 Khối lượng trước sấy.

10 M1 Mặt 1

11 M2 Mặt 2

12 P Hệ số bảo vệ đất do hoạt động canh tác

13 PTNT Phát triển nông thôn

14 R Hệ số xói mòn do mưa

15 r Hệ số tương quan

16 S1 Sườn 1

17 S2 Sườn 2

18 TBLS Thương binh liệt sỹ

19 TC Tàn che

20 THCS Trung học cơ sở

21 UBND Ủy ban nhân dân xã