Đặc điểm sinh lý của củ khoai tây Bi in vitro và chi phí sản xuất trong phòng thí nghiệm

T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 3(47) Tập 1/N¨m 2008

52

§ÆC §IÓM SINH Lý CñA Cñ KHOAI T¢Y BI IN VITRO

Vµ CHI PHÝ S¶N XUÊT TRONG PHßNG THÝ NGHIÖM

NguyÔn ThÞ Thu HuyÒn - NguyÔn ThÞ T©m (Tr−êng §H S− ph¹m - §H Th¸i Nguyªn)

Chu Hoµng MËu (§H Th¸i Nguyªn)

1. Më ®Çu

Khoai t©y lµ c©y l−¬ng thùc, thùc phÈm gi¸ trÞ ®−îc trång ë nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi. ë

ViÖt Nam, khoai t©y lµ c©y vô ®«ng quan träng trong c«ng thøc lu©n canh lóa xu©n - lóa mïa

sím - khoai t©y [2]. Trªn thùc tÕ, s¶n xuÊt khoai t©y n−íc ta gÆp nhiÒu khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ

trong c«ng t¸c gièng, dÉn ®Õn n¨ng suÊt vµ diÖn tÝch trång hµng n¨m thÊp vµ kh«ng æn ®Þnh. ViÖt

Nam ph¶i nhËp 70%-75% nguån gièng tõ Trung Quèc, 15% nguån gièng tõ ch©u ¢u, 15%

gièng s¶n xuÊt trong n−íc [1]. Gièng s¶n xuÊt trong n−íc chñ yÕu lµ theo ph−¬ng thøc tù ®Ó, cñ

gièng dÔ bÞ tho¸i ho¸, t¨ng tØ lÖ nhiÔm bÖnh, ®Æc biÖt lµ virus, lµm yÕu dÇn tÝnh chèng chÞu cña

khoai t©y qua sinh s¶n v« tÝnh [4]. NhËp khÈu mét l−îng lín khoai t©y thÞt gi¸ rÎ tõ Trung Quèc

lµm gièng sÏ lan truyÒn nhiÒu lo¹i s©u bÖnh nguy h¹i cho m«i tr−êng. Nguån gièng tõ ch©u ¢u

cho chÊt l−îng tèt nh−ng gi¸ gièng ®¾t lµm h¹n chÕ ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ. Trong hÖ thèng s¶n xuÊt

khoai t©y s¹ch bÖnh th× viÖc s¶n xuÊt khoai t©y cñ bi cã ý nghÜa rÊt lín. Khoai t©y cñ bi mang ®Çy ®ñ

®Æc tÝnh tèt cña khoai t©y bÇu ®Êt. Ngoµi ra, ng−êi d©n kh«ng ph¶i g©y gièng cÊp mét mµ vÉn ®¶m b¶o

®−îc n¨ng suÊt, nhÊt lµ søc chèng chÞu bÖnh cña gièng.ViÖc b¶o qu¶n, vËn chuyÓn dÔ dµng, gi¸ cñ bi

thÊp h¬n nhiÒu so víi c¸c cñ gièng lín, nh− vËy gi¶m ®−îc vèn ®Çu t− ban ®Çu [3].

Bµi b¸o tr−íc chóng t«i ®G c«ng bè kÕt qu¶ nghiªn cøu m«i tr−êng nh©n gièng khoai t©y

cñ bi b»ng kü thuËt nu«i c©y in vitro [6]. §Ó gãp phÇn hoµn thiÖn quy tr×nh s¶n xuÊt cñ gièng

khoai t©y trong èng nghiÖm phôc vô s¶n xuÊt, chóng t«i ®G tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Æc ®iÓm sinh

lý vµ chi phÝ vÒ hãa chÊt cho s¶n xuÊt cñ bi trong phßng thÝ nghiÖm. C¸c thÝ nghiÖm ®−îc tiÕn

hµnh t¹i phßng C«ng nghÖ TÕ bµo Thùc vËt - Khoa Sinh -Tr−êng §¹i häc S− ph¹m - §¹i häc

Th¸i Nguyªn.

2. VËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p

2.1. VËt liÖu

- ThÝ nghiÖm ®−îc thùc hiÖn víi 2 gièng khoai t©y nhËp néi: Solara (§øc) vµ Diamant

(Hµ Lan) do ViÖn Khoa häc Kü thuËt N«ng nghiÖp ViÖt Nam cung cÊp.

- Ho¸ chÊt: M«i tr−êng MS c¬ b¶n [5]; c¸c chÊt kÝch thÝch sinh tr−ëng NAA, BAP vµ c¸c

thiÕt bÞ sö dông trong nu«i cÊy in vitro.

2.2. Ph−¬ng ph¸p

- Nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña mËt ®é chåi cÊy ®Õn kh¶ n¨ng t¹o cñ bi: C¸c b×nh nu«i cÊy

víi mËt ®é chåi ban ®Çu tõ 8 – 19 chåi/b×nh. Sö dông m«i tr−êng cÊy nh©n chåi lµ m«i tr−êng

MS c¬ b¶n, bæ sung aga 1%, saccharose 2%, NAA 0,2 mg/l vµ BAP 1,5mg/l, pH = 5,8 [6]. Mçi

b×nh ®Òu chøa 30ml m«i tr−êng nh©n chåi ë trªn. Khi chåi khoai t©y trong b×nh nh©n ®¹t chiÒu

cao 5cm - 7cm (sau 2- 3 tuÇn) sÏ ®−îc sö dông ®Ó t¹o cñ. M«i tr−êng t¹o cñ tèi thÝch ®G nghiªn

cøu víi chÊt c¶m øng t¹o cñ lµ BAP 9,5mg/l, nÒn m«i tr−êng MS c¬ b¶n, 15% n−íc dõa,

saccharose 8%, pH= 5,8. Mçi b×nh c©y ®Òu ®−îc bæ sung 100ml m«i tr−êng t¹o cñ vµ ®Æt trong