Đặc điểm sinh học và đặc trưng giống chuối tây bản địa Phấn Vàng Phú Thọ (Musa x paradisiaca)

Trần Minh Quân và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 123(09): 45 - 51

45

ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC VÀ ĐẶC TRƯNG GIỐNG CHUỐI TÂY BẢN ĐỊA

PHẤN VÀNG PHÚ THỌ (MUSA X PARADISIACA)

Trần Minh Quân*

, Hà Minh Tuân,

Nguyễn Thế Huấn, Lê Diệu Thúy, Phùng Thị Thu Hà

Trường Đại học Nông Lâm - ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Giống chuối tây bản địa Phấn Vàng là một đặc sản của đồng bào các dân tộc huyện Thanh Sơn

tỉnh Phú Thọ. Đây là giống cây trồng có tiềm năng mang lại thu nhập ổn định, góp phần xóa đói

giảm nghèo cho người dân địa phương. Mặc dù vậy, giống chuối này vẫn chưa được chú trọng

đầu tư phát triển về kỹ thuật canh tác, phòng trừ sâu, bệnh hại, cũng như công tác tiếp thị, quản

bá còn hạn chế, do đó chuối Phấn Vàng chưa được nhiều người biết đến. Để góp phần vào công

tác bảo tồn lai tạo giống chuối Phấn Vàng và phát triển hàng hóa trên quy mô lớn tại khu vực

miền núi phía Bắc, đề tài đã được triển khai tại huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ trong thời gian

từ tháng 5 đến tháng 8 năm 2013 nhằm tìm hiểu về nguồn gốc xuất xứ, phân bố và các đặc trưng

chi tiết của giống chuối theo bộ tiêu chuẩn của Viện tài nguyên di truyền thực vật quốc tế

(IPGRI 1996) [7]. Kết quả cho thấy cây chuối Phấn Vàng thuộc nhóm chuối có chiều cao phổ

biến (4,0 m; góc lá đứng so với trục thân chính, ở thời điểm cây đã trổ buồng có trung bình (7,9

lá/cây; gờ cuống lá có dạng cánh, bám sát vào thân giả; độ mở của gờ cuống nằm trong nhóm 02

(> 1cm); tỷ lệ lá (chiều dài/chiều rộng) là 3,4, thuộc nhóm 3; lá có màu xanh trung bình, mặt

ngoài dạng mờ đục, không có nếp nhăn; giống chuối Phấn Vàng có dạng bầu nhụy tương đối

thẳng, noãn được sắp xếp dạng 4 hàng rõ ràng; trung bình một buồng chuối có 7,6 nải chuối,

mỗi nải ở giữa buồng có trung bình12,9 quả; chiều dài trung bình của một quả là 12,5 cm, nằm

trong nhóm có kích thước quả ngắn.

Từ khóa: Bản địa, bảo tồn, chuối tây Phấn Vàng, đặc trưng, nguồn gen

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Trong những năm gần đây, công tác bảo tồn

nguồn gen bản địa trên địa bàn đã nhận được

sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của UBND

tỉnh Phú Thọ mà trọng tâm là lưu giữ, phát

triển những giống cây trồng đặc sản có

thương hiệu của địa phương, trong đó có cây

chuối tây bản địa Phấn Vàng (UBND tỉnh Phú

Thọ 2013) [5].

Cây chuối tây Phấn Vàng ở huyện Thanh Sơn

– Phú Thọ được trồng tập trung chủ yếu ở các

xã như Tân Minh và Tân Lập. Giống này

được người dân tộc Mường địa phương đánh

giá là cây đặc sản chủ lực để phát triển kinh

tế, giúp xóa đói giảm nghèo (Nguyễn Hữu

Hoàng, 2013) [2].

Hiện nay việc trồng cây chuối đã đem lại một

nguồn thu nhập đáng kể cho một số hộ dân.

Tuy nhiên, việc phát triển cây chuối còn

mang tính tự phát, chưa được chú trọng trong

việc áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong

* Tel: 0912 120315, Email: [email protected]

việc thâm canh loại cây ăn quả này, các hộ

còn trồng chuối theo tập quán cũ với phương

thức trồng quảng canh nên năng suất thấp,

chất lượng sản phẩm chưa cao (Nguyễn Hữu

Hoàng, 2013) [2]. Trong những năm gần đây,

được sự quan tâm của chính quyền địa

phương, diện tích trồng chuối Phấn Vàng đã

được mở rộng. Ở xã Tân Minh đã triển khai

dự án “Mở rộng diện tích trồng cây chuối

Phấn Vàng trên địa bàn xã Tân Minh” trong

giai đoạn 3 năm, 2007 – 2010 (UBND xã Tân

Minh 2012) [6]. Tuy nhiên, việc đầu tư, phát

triển mới chỉ dừng lại ở mô hình, chưa được

áp dụng rộng rãi đến điều kiện thực tế của đa

số người trồng chuối với điều kiện đất dốc,

canh tác theo lối quảng canh và năng lực đầu

tư còn hạn chế. Thêm vào đó, hiệu quả kinh tế

từ trồng chuối phụ thuộc nhiều vào thị trường

đầu ra, giá bán không ổn định và nhiều khi bị

tư thương ép giá đã phần nào ảnh hưởng đến

động lực đầu tư và chăm sóc của người dân ở

nhiều địa bàn trong tỉnh Phú Thọ (Nguyễn

Hữu Hoàng, 2013) [2].