Đặc điểm loạn sản phế quản phổi ở trẻ sinh non dưới 32 tuần và các yếu tố liên quan

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

-----------------

VŨ ĐÌNH PHƯƠNG ÂN

ĐẶC ĐIỂM LOẠN SẢN PHẾ QUẢN PHỔI

Ở TRẺ SINH NON DƯỚI 32TUẦN VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN

LUẬN VĂN CHUYÊN KHOA CẤP II

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021

.

.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

-----------------

VŨ ĐÌNH PHƯƠNG ÂN

ĐẶC ĐIỂM LOẠN SẢN PHẾ QUẢN PHỔI

Ở TRẺ SINH NON DƯỚI 32TUẦN VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN

CHUYÊN NGÀNH: NHI – SƠ SINH

MÃ SỐ: 62 72 16 01

LUẬN VĂN CHUYÊN KHOA CẤP II

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. BS. PHẠM DIỆP THÙY DƯƠNG

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021

.

.

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu

và kết quả trong luận văn là hoàn toàn trung thực và chưa được ai công bố trong

bất kỳ công trình nghiên cứu khác.

Tác giả luận văn

Vũ Đình Phương Ân

.

.

ii

MỤC LỤC

Trang

Lời cam đoan i

Mục lục ii

Bảng đối chiếu chữ viết tắt iv

Danh mục các bảng v

Danh mục các hình, sơ đồ, biểu đồ vii

ĐẶT VẤN ĐỀ.................................................................................................. 1

MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ........................................................................... 3

Chương 1: TỔNG QUAN Y VĂN ................................................................ 4

1.1. Lịch sử và định nghĩa ............................................................................. 4

1.2. Dịch tễ học ............................................................................................. 5

1.3. Bệnh học ................................................................................................ 5

1.4. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ ............................................................ 8

1.5. Lâm sàng .............................................................................................. 11

1.6. Cận lâm sàng ........................................................................................ 12

1.7. Chẩn đoán bệnh ................................................................................... 13

1.8. Điều trị ................................................................................................. 17

1.9. Biến chứng ........................................................................................... 22

1.10. Tử vong ................................................................................................ 23

1.11. Tình hình nghiên cứu trong nước và trên thế giới ............................... 23

Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............. 26

2.1. Thiết kế nghiên cứu .............................................................................. 26

2.2. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................... 26

2.3. Các biến số thu thập.............................................................................. 27

.

.

iii

2.4. Thu thập số liệu..................................................................................... 33

2.5. Xử lý và phân tích số liệu ..................................................................... 35

2.6. Vấn đề y đức ........................................................................................ 35

Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU........................................................ 36

3.1. Tỉ lệ trẻ mắc LSPQP theo 2 nhóm tuổi thai ......................................... 37

3.2. Tỉ lệ phân bố độ nặng LSPQP ............................................................. 37

3.3. Đặc điểm dịch tễ, tiền căn sản khoa, lâm sàng, cận lâm sàng và điều trị

của trẻ LSPQP lúc chẩn đoán .............................................................. 37

3.4. Mối liên quan giữa LSPQP và các yếu tố dịch tễ, tiền căn sản khoa, lâm

sàng, cận lâm sàng và điều trị .............................................................. 44

Chương 4: BÀN LUẬN................................................................................. 50

4.1. Tỉ lệ trẻ mắc LSPQP theo 2 nhóm tuổi thai ......................................... 51

4.2. Tỉ lệ phân bố độ nặng LSPQP ............................................................. 53

4.3. Đặc điểm dịch tễ, tiền căn sản khoa, lâm sàng, cận lâm sàng và điều trị

của trẻ LSPQP lúc chẩn đoán .............................................................. 54

4.4. Mối liên quan giữa LSPQP và các yếu tố dịch tễ, tiền căn sản khoa, lâm

sàng, cận lâm sàng và điều trị .............................................................. 64

KẾT LUẬN ................................................................................................... 70

KIẾN NGHỊ .................................................................................................. 72

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

.

.

iv

BẢNG ĐỐI CHIẾU CHỮ VIẾT TẮT

Chữviếttắt Tiếng Anh Tiếng Việt

CI Confidence Interval Khoảng tin cậy

CNLS Cân nặng lúc sinh

CS Cộng sự

CT Computerized Tomography Chụp điện toán cắt lớp

FiO2 Fraction of inspired oxygen Phân số oxy trong khí hít vào

LSPQP Loạn sản phế quản phổi

MRI Magnetic Resonance Imaging Chụp cộng hưởng từ

NC Nghiên cứu

NCPAP NasalContinuous Positive Airway Pressure Thởáplựcdươngliêntụcquamũi

NICHD National Institute of Child Health and

Human Development

Viện Quốc gia về Sức khỏe

Trẻ emvà Phát triểnCon người

NIPPV Noninvasive Positive Pressure Ventilation Thởáp lực dương khôngxâmlấn

OĐM Ống động mạch

PaCO2 Partial pressure of carbon dioxide in

arterial blood

Áp lực riêng phần của khí

CO2 trong máu động mạch

PaO2 Partial pressure of oxygen in arterial blood Áp lực riêng phần của oxy

trong máu động mạch

PPV Positive Pressure Ventilation Thông khí áp lực dương

.

.

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

BẢNG TRANG

Bảng 1.1. So sánh sự khác biệt của LSPQP cũ và LSPQP mới 6

Bảng 1.2. Tiêu chuẩn phân độ nặng LSPQP theo NICHD 2001 14

Bảng 1.3. Tiêu chuẩn phân độ nặng LSPQP theo NICHD 2016 16

Bảng 1.4. Tiêu chuẩn phân độ nặng LSPQP theo NICHD 2019 17

Bảng 2.1. Các biến số thu thập 27

Bảng 2.2. Ngưỡng Hemoglobin (g/dL)/Hematocrit (%) cần

truyền máu ở trẻ sinh non

29

Bảng 2.3. Phân độ cao áp phổi 32

Bảng 3.1. Tỉ lệ trẻ mắc LSPQP theo 2 nhóm tuổi thai 37

Bảng 3.2. Tỉlệphân bốđộnặngLSPQPchungvà theo2nhómtuổithai 37

Bảng 3.3. Đặc điểm dịch tễ (NLS = 17) 38

Bảng 3.4. Đặc điểm tiền căn sản khoa (NLS = 17) 38

Bảng 3.5. Đặc điểm lâm sàng (NLS = 17) 39

Bảng 3.6. Đặc điểm X quang phổi (NLS = 17) 40

Bảng 3.7. Đặc điểm siêu âm tim (NLS = 17) 41

Bảng 3.8. Đặc điểm điều trị (NLS = 17) 41

Bảng 3.9. So sánh đặc điểm dịch tễ và tiền căn sản khoa 42

Bảng 3.10. So sánh mộtsố đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và điều trị 43

Bảng 3.11. Mối liên quan giữa LSPQP và yếu tố dịch tễ 44

Bảng 3.12. Mối liên quan giữa LSPQP và tiền căn sản khoa 44

.

.

vi

Bảng 3.13. Mối liên quan giữa LSPQP và các yếu tố lâm sàng 45

Bảng 3.14. Mối liên quan giữa LSPQP và các yếu tố cận lâm sàng 47

Bảng 3.15. Mối liên quan giữa LSPQP với các phương thức và

thời gian hỗ trợ hô hấp

48

Bảng 3.16. Mối liên quan giữa thời gian thở FiO2 > 21% và LSPQP 49

Bảng 4.1. So sánh tiêu chuẩn chẩn đoán và phân độ nặng LSPQP

theo NICHD 2001 và NICHD 2019

50

Bảng 4.2. Tỉ lệ LSPQP trong NC của chúng tôi và 2 NC của Jensen 51

Bảng 4.3. Tỉ lệ phân bố độ nặng LSPQP trong NC của chúng tôi

và NC của Jensen

53

Bảng 4.4. So sánh các bệnh lý đi kèm trong NC của chúng tôi với

các NC của các tác giả khác

59

Bảng 4.5. So sánh tỉ lệ bơm surfactant ở trẻ LSPQP trong NC của

chúng tôi với NC của các tác giả khác

60

Bảng 4.6. Mối liên quan giữa còn OĐM và LSPQP trong NC của

các tác giả trên thế giới

66

.

.

vii

DANH MỤC HÌNH

HÌNH TRANG

Hình 1.1. Các giai đoạn phát triển của phổi và hình thành LSPQP 8

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

SƠ ĐỒ TRANG

Sơ đồ 1.1. Test “room air” để chẩn đoán LSPQP 16

Sơ đồ 2.1. Sơ đồ thực hiện nghiên cứu 34

Sơ đồ 3.1 Dân số nghiên cứu 36

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

BIỂU ĐỒ TRANG

Biểu đồ 3.1 Các tác nhân từ cấy máu 40

.

.

MỞ ĐẦU

ĐẶT VẤN ĐỀ

MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

.

.