Đặc điểm rối loạn nhịp tim qua theo dõi Holter điện tâm đồ 24 giờ trên bệnh nhân suy tim có phân suất tông máu thất trái giảm

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC

DƯƠNG THỊ XUÂN TRÀ

ĐẶC ĐIỂM RỐI LOẠN NHỊP TIM QUA THEO DÕI

HOLTER ĐIỆN TÂM ĐỒ 24 GIỜ TRÊN BỆNH NHÂN

SUY TIM CÓ PHÂN SUẤT TỐNG MÁU THẤT TRÁI GIẢM

LUẬN VĂN THẠC SỸ Y HỌC

THÁI NGUYÊN - 2017

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC

DƯƠNG THỊ XUÂN TRÀ

ĐẶC ĐIỂM RỐI LOẠN NHỊP TIM QUA THEO DÕI

HOLTER ĐIỆN TÂM ĐỒ 24 GIỜ TRÊN BỆNH NHÂN

SUY TIM CÓ PHÂN SUẤT TỐNG MÁU THẤT TRÁI

GIẢM

Chuyên ngành: Nội Khoa

Mã số: 60 72 01 40

LUẬN VĂN THẠC SỸ Y HỌC

Giáo viên hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Trọng Hiếu

THÁI NGUYÊN - 2017

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi là Dương Thị Xuân Trà, học viên cao học khóa 19, Trường Đại học

Y Dược Thái Nguyên, chuyên ngành Nội khoa, xin cam đoan:

1. Đây là luận văn do bản thân tôi trực tiếp thực hiện dưới sự hướng dẫn

của PGS-TS. Nguyễn Trọng Hiếu.

2. Công trình này không trùng lặp với bất kỳ nghiên cứu nào khác đã

được công bố tại Việt Nam.

3. Các số liệu và thông tin trong nghiên cứu là hoàn toàn chính xác, trung

thực và khách quan, đã được xác nhận và chấp thuận của cơ sở nơi nghiên cứu.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về những cam kết của

mình.

Thái Nguyên, ngày 20 tháng 9 năm 2017

Người viết cam đoan

Dương Thị Xuân Trà

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ của

các thầy cô giáo, đồng nghiệp, bạn bè, cơ quan và gia đình.

Tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới: PGS-TS. Nguyễn

Trọng Hiếu –Phó giám đốc Trung tâm Tim Mạch- Trưởng khoa Nội Tim mạch

Bệnh viện trung ương Thái Nguyên, Phó trưởng bộ môn Nội - Trường Đại học

Y Dược – Đại học Thái Nguyên.

Thầy đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tận tình cho tôi trong suốt quá trình

học tập và cho tôi nhiều ý kiến quý báu trong toàn bộ quá trình thực hiện để

hoàn thành luận văn này.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn trân trọng nhất tới: Đảng ủy, Ban Giám

Hiệu, Phòng Đào tạo Sau Đại học Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên; Đảng

ủy, Ban Giám đốc, các khoa phòng của bệnh viện Trung Ương Thái Nguyên,

PGS-TS. Dương Hồng Thái và các thầy cô trong bộ môn Nội Trường Đại học

Y Dược Thái Nguyên, đã tạo mọi điều kiện cho tôi trong quá trình học tập và

thực hiện nghiên cứu.

Với tất cả tấm lòng kính trọng, tôi xin cảm ơn các Thấy Cô trong Hội

đồng chấm luận văn đã đóng góp ý kiến quý báu để tôi có thể hoàn thành tốt

luận văn này.

Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, cổ

vũ, giúp đỡ tôi rất nhiều trong quá trình học tập.

Tôi xin dành tất cả tình cảm yêu quý và biết ơn tới những người thân

trong gia đình tôi, những người đã hết lòng vì tôi trong cuộc sống và học tập.

Thái Nguyên, ngày 20 tháng 9 năm 2017

Dương Thị Xuân Trà

iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

AHA/ACC American Heart Association/American College of

Cardiology

(Trường môn tim mạch Hoa Kỳ/Hội tim mạch Hoa Kỳ)

BCTTG Bệnh cơ tim thể giãn

BMI Body mass index (chỉ số khối cơ thể)

BMV Bệnh mạch vành

BNP B-type Natriuretic Peptide (peptit lợi niệu týp B)

CRT Cardiac Resynchronization Therapy

(nghiệm pháp tái đồng bộ cơ tim)

CRT-D Cardiac Resynchronization Therapy Defibrillator

ĐMV Động mạch vành

ĐTĐ Đái tháo đường

ESC European Society of Cardiology (Hội tim mạch châu Âu)

HDL-c High density lipoprotein cholesterol

ICD Implantable Cardioverter Defibrillator (Máy phá rung tự

động)

LA Left Atrium (đường kính nhĩ trái thì tâm thu)

LBBB Left bundle branch block (blốc nhánh trái)

LVDd Left ventricular end diastolic diameter

(đường kính thất trái cuối tâm trương)

LVDs Left ventricular end systolic diameter

(đường kính thất trái cuối tâm thu)

LVEF Left ventricular ejection fraction (phân số tống máu thất trái)

LVMI Left ventricular mass index (chỉ số khối cơ thất trái)

LDL-c Low density lipoprotein cholesterol

iv

NSVT Nonsustained ventricular tachycardia (nhanh thất thoáng

qua)

NTT Ngoại tâm thu

NYHA New York Heart Association

PAPs Pulmonary Arterial Pressure systolic

(Áp lực động mạch phổi tâm thu)

RAA Renin – Angiotensin – Aldosteron (Hệ RAA)

RBBB Right bundle branch block (Blốc nhánh phải)

RLLM Rối loạn lipid máu

RLN Rối loạn nhịp

SVT Supraventricular tachycardia (nhịp nhanh trên thất)

YTNC Yếu tố nguy cơ

v

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................ i

LỜI CẢM ƠN.............................................................................................. ii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................ iii

MỤC LỤC.................................................................................................... v

DANH MỤC BẢNG BIỂU......................................................................... vii

DANH MỤC HÌNH..................................................................................... ix

ĐẶT VẤN ĐỀ .............................................................................................. 1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU.................................................... 3

1.1. Tổng quan suy tim ................................................................................. 3

1.1.1. Định nghĩa suy tim.............................................................................. 3

1.1.2. Dịch tễ học suy tim ............................................................................. 4

1.1.3. Nguyên nhân suy tim .......................................................................... 4

1.1.4. Phân loại suy tim................................................................................. 7

1.1.5. Chẩn đoán suy tim .............................................................................. 8

1.3. Cơ chế rối loạn nhịp tim ở bệnh nhân suy tim....................................... 13

1.3.1. Cơ chế rối loạn nhịp trên thất ở bệnh nhân suy tim............................ 13

1.3.2. Cơ chế rối loạn nhịp thất ở bệnh nhân suy tim ................................... 16

1.4. Tình hình nghiên cứu về rối loạn nhịp tim ............................................ 17

1.4.1. Tình hình nghiên cứu rối loạn nhịp tim ở bệnh nhân suy tim trên thế giới

..................................................................................................................................... 17

1.4.2. Các nghiên cứu về rối loạn nhịp tim ở Việt Nam............................... 20

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU....... 22

2.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................. 22

2.1.1. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân ................................................................ 22

2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ .............................................................................. 22

2.2. Thời gian, địa điểm nghiên cứu ............................................................. 22

2.2.1. Thời gian nghiên cứu .......................................................................... 22

2.2.2. Địa điểm nghiên cứu ........................................................................... 22

2.3. Phương pháp nghiên cứu....................................................................... 22

2.3.1. Thiết kế nghiên cứu............................................................................. 22

vi

2.3.2. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu .................................................... 23

2.4. Phương pháp thu thập số liệu................................................................. 23

2.4.1. Số liệu sơ cấp ...................................................................................... 23

2.4.2. Số liệu thứ cấp..................................................................................... 23

2.5. Nội dung thu thập số liệu ....................................................................... 23

2.5.1. Các yếu tố nguy cơ và triệu chứng lâm sàng của suy tim................... 23

2.5.2. Các tiêu chí cận lâm sàng.................................................................... 24

2.5.3. Ghi Holter điện tim 24 giờ.................................................................. 26

2.6. Một số tiêu chuẩn áp dụng trong nghiên cứu......................................... 29

2.6.1. Tiêu chuẩn chẩn đoán suy tim và siêu âm tim.................................... 29

2.6.2. Tiêu chuẩn chẩn đoán nguyên nhân suy tim....................................... 30

2.6.3. Tiêu chuẩn chẩn đoán RLN tim.......................................................... 32

2.6.4. Tiêu chuẩn xác định một số yếu tố nguy cơ bệnh tim mạch............... 33

2.7. Phân tích và xử lí số liệu ........................................................................ 34

2.8. Đạo đức trong nghiên cứu...................................................................... 34

CHƯƠNG 3 : KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................ 35

3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu ........................................... 35

3.1.1. Đặc điểm chung và triệu chứng lâm sàng của đối tượng nghiên cứu. 35

3.1.2. Đặc điểm cận lâm sàng của các đối tượng nghiên cứu....................... 37

3.1.3. Đặc điểm rối loạn nhịp tim qua theo dõi Holter điện tim 24 giờ........ 39

3.2. Mối liên quan giữa rối loạn nhịp tim với một số đặc điểm lâm sàng và

cận lâm sàng ở bệnh nhân suy tim có giảm phân số tống máu thất trái ....... 46

Chương 4: BÀN LUẬN............................................................................... 53

4.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu ........................................... 53

4.1.1. Đặc điểm chung................................................................................... 53

4.1.2. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của đối tượng nghiên cứu ......... 54

4.1.3. Đặc điểm rối loạn nhịp tim qua theo dõi Holter điện tim 24 giờ........ 57

KẾT LUẬN.................................................................................................. 64

KIẾN NGHỊ................................................................................................. 66

TÀI LIỆU THAM KHẢO

MẪU BỆNH ÁN NGHIÊN CỨU