Đặc điểm kháng kháng sinh và khả năng sinh Beta-lactamase của một số chủng E.coli và klebsiella pneumoniae

Nguyễn Đắc Trung Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 118(04): 135 - 138

135

ĐẶC ĐIỂM KHÁNG KHÁNG SINH VÀ KHẢ NĂNG SINH BETA-LACTAMASE

CỦA MỘT SỐ CHỦNG E.COLI VÀ KLEBSIELLA PNEUMONIAE

Nguyễn Đắc Trung*

Trường Đại học Y Dược- ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Nghiên cứu đƣợc thực hiện với 43 chủng E. coli và 24 chủng Klebsiella pneumoniae đƣợc phân

lập tại Bệnh viện Đa khoa Trung ƣơng Thái Nguyên và Bệnh viện Trƣờng Đại học Y Dƣợc Thái

Nguyên từ tháng 4/2012 đến tháng 4/2013. Phƣơng pháp: Xác định mức độ nhạy cảm kháng sinh

bằng phƣơng pháp khoanh giấy kháng sinh khuếch tán (Kỹ thuật Kirby-Bauer). Khả năng sinh

beta-lactamase phổ rộng (ESBLs, extended-spectrum beta-lactamases) ở các chủng vi khuẩn đƣợc

sàng lọc bằng phƣơng pháp khoanh giấy đôi (double-disk test). Kết quả: 17/43 chủng E. coli

(39,53%) và 8/24 chủng K. pneumoniae (33,33%) sinh ESBL. Các chủng E. coli và K. pneumoniae

sinh ESBL đều đề kháng các cephalosporin thế hệ 3 (ceftriaxone, cefuroxime, ceftazidime,

cefotaxime) ở mức độ cao. Có sự gia tăng về mức độ kháng kháng sinh, đặc biệt là với các kháng

sinh cephalosprin thế hệ 3 ở các chủng E. coli và K. pneumoniae ESBL(+) so với các chủng không

sinh ESBL.

Từ khóa: E. coli; Klebsiella pneumoniae, beta-lactamase phổ rộng, cephalosporin, kháng kháng sinh.

ĐẶT VẤN ĐỀ

*

Trong nhiều thập kỷ qua, áp lực chọn lọc của

kháng sinh luôn đƣợc duy trì lên các vi khuẩn

gây bệnh do kháng sinh không đƣợc sử dụng

hợp lý trong điều trị lâm sàng các bệnh nhiễm

khuẩn. Áp lực chọn lọc này đã làm xuất hiện

các beta-lactamase khác nhau ở một số vi

khuẩn gây bệnh. Các beta-lactamase phổ rộng

(ESBLs, extended-spectrum beta-lactamases)

là những beta-lactamase đƣợc tạo bởi các vi

khuẩn gram âm, có khả năng thủy phân các

kháng sinh β-lactam có chứa một nhóm

oxyimino (các cephalosporins thế hệ 3 và

aztreonam) nhƣng chúng lại bị ức chế bởi các

chất ức chế beta-lactamase nhƣ axit

clavulanic, sulbactam và tazobactam [1].

Nhiều phòng xét nghiệm không ý thức đƣợc

vai trò của ESBLs và làm thế nào để phát hiện

đƣợc chúng. Sự thiếu hiểu biết hoặc thiếu các

nguồn lực để kiểm soát sự lan truyền của các

cơ chế đề kháng này sẽ dẫn đến những thất

bại liên tiếp trong việc tìm ra phƣơng cách

thích hợp giúp ngăn chặn sự xuất hiện rộng

rãi những vi khuẩn gây bệnh sinh beta￾lactamase [8]. Mục tiêu của nghiên cứu là xác

định tỷ lệ kháng kháng sinh và khả năng sinh

*

Tel: 0978.626.649; Email: [email protected]

beta-lactamase của các chủng E. coli và

Klebsiella pneumoniae đƣợc phân lập từ

những mẫu bệnh phẩm lâm sàng.

VẬT LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU

Chủng vi khuẩn: Gồm 43 chủng E. coli và

24 chủng Klebsiella pneumoniae đƣợc phân

lập từ các bệnh phẩm lâm sàng tại Bệnh viện

Đa khoa Trung ƣơng Thái Nguyên và Bệnh

viện Đại học Y Dƣợc Thái Nguyên từ 4/2012

đến 4/2013. Chủng E. coli ATCC 25922 và

Klebsiella pneumoniae ATCC 700603 sử

dụng cho kiểm tra hiệu lực của kháng sinh.

Phƣơng pháp nghiên cứu: Các chủng vi

khuẩn đƣợc phân lập và định danh trên hệ

thống máy tự động Vitek 2 compact 60. Tính

nhạy cảm của các chủng vi khuẩn với 10 loại

kháng sinh: amoxycillin/acid clavuanate,

cefuroxime, ceftriaxone, cefotaxime,

ceftazidime, cefepime, meropenem,

doxycyline, ciprofloxacin, ofloxacin, đã đƣợc

khảo sát bằng phƣơng pháp khoanh giấy

kháng sinh khuếch tán (kỹ thuật Kirby￾Bauer). Khả năng sinh ESBLs ở các chủng vi

khuẩn đƣợc sàng lọc bằng phƣơng pháp

khoanh giấy đôi (double-disk test).