Đa dạng nguồn tài nguyên cây thuốc ở một số sinh cảnh của xã Nam Hòa, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên

Nguyễn Thị Yến và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 85(09)/2: 31 - 34

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 31 http://www.lrc-tnu.edu.vn

ĐA DẠNG NGUỒN TÀI NGUYÊN CÂY THUỐC Ở MỘT SỐ SINH CẢNH CỦA

XÃ NAM HÒA, HUYỆN ĐỒNG HỶ, TỈNH THÁI NGUYÊN

Nguyễn Thị Yến1*

, Dương Thị Liên1

, Lê Ngọc Công2

1

Trường ĐH Khoa học - ĐH Thái Nguyên, 2

Trường ĐH Sư phạm - ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Hiện nay, đa dạng sinh học đang bị suy giảm nghiêm trọng, nó đe dọa trực tiếp tới sự sống của các

sinh vật và con ngƣời trên hành tinh. Vì vậy, bảo tồn và phát triển đa dạng sinh học là một việc

làm cấp thiết và là nhiệm vụ chung của cả cộng đồng.

Điều tra nguồn tài nguyên cây thuốc cũng nhƣ kinh nghiệm sử dụng nguồn tài nguyên cây thuốc

để chữa bệnh của đồng bào các dân tộc là việc làm có ý nghĩa to lớn và đƣợc nhiều quốc gia trên

thế giới quan tâm. Hiện nay ở Việt Nam có rất nhiều công trình nghiên cứu về tài nguyên cây

thuốc của đồng bào các dân tộc và có số lƣợng lớn sách về cây thuốc đƣợc xuất bản. Kết quả

nghiên cứu sự đa dạng nguồn tài nguyên cây thuốc tại xã Nam Hoà, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái

Nguyên, chúng tôi đã thu đƣợc 105 loài, 94 chi, 54 họ thuộc hai ngành thực vật bậc cao có mạch

là: Ngành Dƣơng xỉ (Polypodiophyta) và ngành Mộc lan (Magnoliophyta), đã điều tra đƣợc 14

nhóm bệnh mà ngƣời dân địa phƣơng chữa trị.

Từ khóa: Cây thuốc, đa dạng, bảo tồn, Nam Hòa.

MỞ ĐẦU*

Đƣợc thiên nhiên ƣu đãi với 2.477,6 ha diện

tích đất tự nhiên, trong đó chủ yếu là đất lâm

nghiệp cùng với khí hậu nhiệt đới gió mùa,

lƣợng mƣa trung bình hàng năm lớn, do đó xã

Nam Hòa có một thảm thực vật vô cùng

phong phú.

Với 9.985 dân, trong đó chủ yếu là đồng bào

các dân tộc thiểu số sinh sống. Đồng bào dân

tộc Sán Dìu chiếm số đông với 82%. Đồng

bào dân tộc nơi đây sống chủ yếu dựa vào

nghề nông, lâm nghiệp. Họ sinh ra và sống

gắn liền với rừng núi, vì vậy họ có rất nhiều

kinh nghiệm sử dụng cây thuốc để chữa bệnh.

Qua nghiên cứu, chúng tôi thấy nguồn tài

nguyên nơi đây vô cùng phong phú và đa

dạng, cũng nhƣ kinh nghiệm sử dụng cây

thuốc của đồng bào dân tộc nơi đây rất độc

đáo. Tuy nhiên, trƣớc tình hình nguồn tài

nguyên cây thuốc đang có nguy cơ suy

giảm, những kinh nghiệm chữa bệnh quý

giá bằng cây thuốc đang bị mai một. Vì vậy,

việc nghiên cứu, bảo tồn và phát triển

nguồn tài nguyên cây thuốc là một việc làm

cần thiết.

ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU

*

Tel: 0912.804.990; Email: [email protected]

- Đối tƣợng nghiên cứu là toàn bộ các loài

thực vật đƣợc đồng bào dân tộc tại xã Nam

Hòa, huyện Đồng Hỷ sử dụng để chữa bệnh.

-Phƣơng pháp nghiên cứu là điều tra, phỏng

vấn trực tiếp kinh nghiệm sử dụng cây thuốc

để chữa bệnh của các ông lang, bà mế tại địa

phƣơng.Thu thập mẫu vật, xử lý mẫu theo

phƣơng pháp của Nguyễn Nghĩa Thìn (1997)

[3]. Xác định các ngành thực vật theo tài

liệu của Nguyễn Tiến Bân (1997) [1]. Xác

định tên khoa học của các loài thực vật theo

tài liệu của Phạm Hoàng Hộ (1999-2000)

[2], Trung tâm nghiên cứu tài nguyên và

môi trƣờng. Viện Sinh thái và tài nguyên

sinh vật (2001 - 2005) [4].

KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

Đa dạng các taxon thực vật

Kết quả điều tra đã thống kê đƣợc 105 loài,

94 chi, 54 họ thuộc hai ngành thực vật: Ngành

Dƣơng xỉ (Polypodiophyta) và ngành Mộc lan

(Magnoliophyta) đƣợc trình bày ở bảng 1.

Các số liệu đƣợc trình bày ở bảng 1 cho thấy,

các loài thực vật tại xã Nam Hòa rất đa dạng

và phong phú thể hiện ở sự xuất hiện của 2

ngành thực vật với 54 họ, 105 loài.