Đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư kết cấu hạ tầng sản xuất trên địa bàn tỉnh Phú Thọ

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

BÙI BÁ LUÂN

ĐA DẠNG HOÁ NGUỒN VỐN

ĐẦU TƢ KẾT CẤU HẠ TẦNG SẢN XUẤT

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

THÁI NGUYÊN, NĂM 2012

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

BÙI BÁ LUÂN

ĐA DẠNG HOÁ NGUỒN VỐN

ĐẦU TƢ KẾT CẤU HẠ TẦNG SẢN XUẤT

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Trần Đình Thiên

THÁI NGUYÊN, NĂM 2012

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là

hoàn toàn trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.

Tôi xin cam đoan rằng mọi thông tin trích dẫn trong luận văn đều được

chỉ rõ nguồn gốc./.

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2012

Tác giả luận văn

Bùi Bá Luân

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập và thực hiện đề tài, tôi đã nhận được sự

giúp đỡ quý báu của tập thể và các cá nhân. Trước hết tôi xin chân thành

cám ơn các giảng viên khoa Sau Đại học trường Đại học Kinh tế và Quản

trị Kinh doanh Thái Nguyên, đặc biệt là sự hướng dẫn nhiệt tình của

PGS.TS. Trần Đình Thiên trong suốt thời gian thực hiện đề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ và tạo điều kiện của các đồng

chí lãnh đạo Uỷ ban nhân dân tỉnh Phú Thọ, Cục thống kê tỉnh Phú Thọ… đã

giúp đỡ tôi hoàn thành đề tài này.

Tôi xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, các anh, chị và bạn

bè đã động viên và tạo điều kiện cho tôi thực hiện đề tài này.

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2012

Tác giả luận văn

Bùi Bá Luân

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

iii

MỤC LỤC

Trang

Lời cam đoan.......................................................................................................i

Mục lục...............................................................................................................ii

Danh mục các kí hiệu, các chữ viết tắt............................................................viii

Danh mục các bảng ..........................................................................................ix

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

Chƣơng 1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ ĐA

DẠNG HÓA NGUỒN VỐN ĐẦU TƯ KẾT CẤU HẠ TẦNG SẢN XUẤT.... 4

1.1. Lý luận chung về vốn đầu tư kết cấu hạ tầng sản xuất .............................. 4

1.1.1. Khái niệm vốn và vốn đầu tư KCHTSX................................................. 4

1.1.2. Phân loại vốn đầu tư KCHTSX............................................................... 5

1.1.3. Đặc điểm vốn đầu tư KCHTSX .............................................................. 9

1.1.4. Vai trò vốn ĐT KCHTSX và đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư KCHTSX...... 11

1.1.4.1. Vốn đầu tư KCHTSX và đa dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX cần

thiết cho nền kinh tế, tác động đến tổng cung, tổng cầu của nền kinh tế.............. 12

1.1.4.2. Vốn đầu tư và đa dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX tạo điều kiện

cho sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ... 13

1.1.4.3. Vốn đầu tư KCHTSX và đa dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX

nhằm phát triển lực lượng sản xuất, củng cố quan hệ sản xuất phát triển ...... 14

1.1.4.4. Vốn đầu tư KCHTSX và đa dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX là

yếu tố quyết định tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật cho Công nghiệp

hoá, hiện đại hoá đất nước .............................................................................. 15

1.1.4.5. Vốn đầu tư KCHTSX và đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư KCHTSX

là điều kiện cho quá trình nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ

hiện đại ............................................................................................................ 16

1.1.4.6. Vốn đầu tư KCHTSX và đa dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX là

yếu tố quyết định phát triển kinh tế bền vững................................................. 17

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

iv

1.2. Nội dung, sự cần thiết và các nhân tố ảnh hưởng đến đa dạng hoá

nguồn vốn đầu tư KCHTSX............................................................................ 18

1.2.1. Nội dung đa dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX.................................. 18

1.2.1.1. Nguồn vốn từ ngân sách Nhà Nước cấp ............................................ 19

1.2.1.2. Nguồn vốn từ các doanh nghiệp của mọi thành phần kinh tế............ 21

1.2.1.3. Nguồn vốn thu hút từ đầu tư nước ngoài ........................................... 22

1.2.1.4. Nguồn vốn tiết kiệm từ dân cư........................................................... 24

1.2.2. Sự cần thiết đa dạng hoá nguồn vốn ĐT KCHTSX............................. 25

1.2.2.1. Đa dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX xuất phát từ yêu cầu đòi

hỏi phải tích lũy vốn cho Công nghiệp hóa, hiện đại hóa............................... 25

1.2.2.2. Đa dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX góp phần hội nhập nhanh

kinh tế giữa các vùng, miền, khu vực và thế giới ........................................... 26

1.2.2.3. Đa dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX do yêu cầu đòi hỏi của

chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng CNH,HĐH. ...................................... 27

1.2.2.4. Đa dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX do yêu cầu đòi hỏi của việc

ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ hiện đại để nâng cao khả năng

cạnh tranh của nền kinh tế............................................................................... 27

1.2.2.5. Đa dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX do yêu cầu đòi hỏi phải

nâng cao trình độ cán bộ quản lý kinh tế ........................................................ 28

1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến đa dạng hoá nguồn vốn ĐT KCHTSX..... 28

1.2.3.1. Chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà Nước. .............................. 29

1.2.3.2. Trình độ phát triển của nền kinh tế và đời sống nhân dân................. 31

1.2.3.3. Phân định mức độ quản lý nhà nước về đầu tư đối với từng loại

nguồn vốn của các chủ sở hữu, từng nhóm dự án........................................... 32

1.2.3.4. Xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật, các quy phạm kỹ thuật, và

quản lý đầu tư KCHTSX nhằm nâng cao hiệu quả vốn đầu tư KCHTSX. .... 33

1.2.3.5. Sự phát triển của thị trường tài chính, thị trường vốn. ...................... 34

1.3. Kinh nghiệm của một số tỉnh, thành phố về đa dạng hoá nguồn vốn

ĐT KCHTSX................................................................................................... 34

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

v

1.3.1 Tổng quan của một số tỉnh, thành phố về việc thực hiện đa dạng hoá

nguồn vốn ĐT KCHTSX ................................................................................ 34

1.3.1.1. Thành phố Hà Nội.............................................................................. 34

1.3.1.2. Thành phố Hồ Chí Minh .................................................................... 35

1.3.1.3. Thành phố Đà Nẵng ........................................................................... 36

1.3.1.4. Tỉnh Nghệ An..................................................................................... 37

1.3.1.5 Tỉnh Thái Bình .................................................................................... 37

1.3.2. Các bài học kinh nghiệm rút ra có thể vận dụng cho tỉnh Phú Thọ

trong quá trình đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư KCHTSX .............................. 39

Chƣơng 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................. 43

2.1. Các câu hỏi đặt ra mà đề tài cần giải quyết.............................................. 43

2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 43

2.2.1. Cơ sở phương pháp luận ....................................................................... 43

2.2.2. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể..................................................... 43

2.3. Hệ thống các chỉ tiêu phân tích................................................................ 45

2.4. Phương pháp chuyên gia .......................................................................... 45

Chƣơng 3. THỰC TRẠNG ĐA DẠNG HOÁ NGUỒN VỐN ĐT KCHTSX

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ ............................................................. 46

3.1. Hiện trạng đa dạng hoá nguồn vốn ĐT ĐT KCHTSX thời gian qua ...... 46

3.1.1. Một số đặc điểm về tự nhiên, kinh tế xã hội của tỉnh Phú Thọ có ảnh

hưởng đến đa dạng hoá nguồn vốn ĐT KCHTSX.......................................... 46

3.1.1.1. Đặc điểm về tự nhiên của tỉnh Phú Thọ............................................. 46

3.1.1.2. Đặc điểm về kinh tế của tỉnh Phú Thọ............................................... 48

3.1.1.3. Đặc điểm về văn hóa xã hội của tỉnh Phú Thọ .................................. 51

3.1.2. Hiện trạng đa dạng hoá nguồn vốn ĐT KCHTSX tỉnh Phú Thọ.......... 52

3.1.2.1. Nguồn vốn ngân sách Nhà nước cấp.................................................. 52

3.1.2.2. Nguồn vốn đầu tư từ nước ngoài ....................................................... 55

3.1.2.3. Nguồn vốn từ các doanh nghiệp của mọi thành phần kinh tế............ 59

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

vi

3.2. Đánh giá tình hình đa dạng hoá nguồn vốn ĐT KCHTSX trên địa bàn

tỉnh Phú Thọ.................................................................................................... 61

3.2.1. Những thành tựu trong quá trình đa dạng hoá nguồn vốn đầu tư KCHTSX ... 61

3.2.2. Những hạn chế trong quá trình đa dạng hoá nguồn vốn đầu tư KCHTSX...... 64

3.2.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong quá trình đa dạng hoá nguồn

vốn đầu tư KCHTSX....................................................................................... 66

Chƣơng 4. ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH ĐA DẠNG HOÁ

NGUỒN VỐN ĐẦU TƢ ĐT KCHTSX TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ . 72

4.1. Định hướng tăng cường, đẩy mạnh đa dạng hoá nguồn vốn ĐT

KCHTSX trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đến năm 2015 ....................................... 72

4.1.1. Dự báo về sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh Phú Thọ và nhu

cầu vốn của tỉnh đến năm 2015...................................................................... 72

4.1.1.1. Dự báo sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh Phú Thọ đến năm 2015. 72

4.1.1.2. Dự báo nhu cầu về vốn ĐT KCHTSX của tỉnh Phú Thọ đến năm 2015.. 73

4.1.2. Những quan điểm cơ bản nhằm đẩy mạnh về đa dạng hóa nguồn

vốn ĐT KCHTSX đến năm 2015 trên địa bàn tỉnh Phú Thọ........................ 74

4.1.2.1. Phải coi đa dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX là sự nghiệp của

toàn dân, của mọi thành phần kinh tế, trước hết là thành phần kinh tế nằm

trên địa bàn tỉnh Phú Thọ................................................................................ 75

4.1.2.2. Đa dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX phải gắn với các quá trình

phát triển và chịu sự tác động của các quy luật kinh tế thị trường. ................ 76

4.2.2.3. Đa dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX ở tỉnh Phú Thọ phải thực

hiện phát triển đồng bộ tất cả mọi hình thức, nhưng trước mắt phải chú

trọng nguồn vốn từ NSNN .............................................................................. 76

4.1.2.4. Đa dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX ở tỉnh Phú Thọ phải được

xác định là quá trình liên tục, lâu dài phải tích cực và khẩn trương ............... 77

4.1.3. Phương hướng và mục tiêu đẩy mạnh về đa dạng hóa nguồn vốn ĐT

KCHTSX đến năm 2015 trên địa bàn tỉnh Phú Thọ ..................................... 78

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

vii

4.1.3.1. Phương hướng đẩy mạnh về đa dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX

đến năm 2015 trên địa bàn tỉnh Phú Thọ ...................................................... 78

4.1.3.2. Mục tiêu đẩy mạnh về đa dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX đến

năm 2015 trên địa bàn tỉnh Phú Thọ ............................................................. 80

4.2. Những giải pháp chủ yếu đẩy mạnh đa dạng hoá nguồn vốn ĐT

KCHTSX trên địa bàn tỉnh Phú Thọ............................................................... 82

4.2.1. Giải pháp về hoàn thiện cơ chế, tạo lập môi trường thuận lợi cho đa

dạng hóa nguồn vốn ĐT KCHTSX................................................................. 82

4.2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ĐT KCHTSX..................... 85

4.2.3. Giải pháp về huy động các nguồn vốn đầu tư KCHTSX trên địa bàn

tỉnh Phú Thọ.................................................................................................... 87

4.2.3.1. Giải pháp về vốn Ngân sách Nhà Nước............................................. 87

4.2.3.2. Giải pháp về huy động vốn từ các doanh nghiệp thuộc mọi thành

phần kinh tế ..................................................................................................... 89

4.2.3.3. Giải pháp về huy động vốn từ các tầng lớp dân cư và tổ chức xã hội....... 89

4.2.3.4. Giải pháp về huy động vốn từ nước ngoài......................................... 92

4.2.4. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, quản lý nguồn vốn

ĐT KCHTSX................................................................................................... 96

KẾT LUẬN.................................................................................................... 99

TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 101

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

viii

BẢNG KÝ HIỆU CHỮ VIẾT TẮT

ĐT : Đầu tư

KCHTSX : Kết cấu hạ tầng sản xuất

QLNN : Quản lý nhà nước

NSNN : Ngân sách Nhà Nước

DN : Doanh nghiệp

GDP : Tổng sản phẩm trong nước

CNH,HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ix

DANH MỤC CÁC BẢNG

Trang

Bảng 3.1. Cơ cấu kinh tế của tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2006 - 2012 ................. 50

Bảng 3.2. Vốn NSNN tỉnh Phú Thọ đầu tư KCHTSX cho các ngành giai

đoạn 2007-2011 .............................................................................. 53

Bảng 3.3. Vốn đầu tư tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2007-2011 ............................... 54

Bảng 4.1. Tổng quan về vốn đầu tư tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2001-2020......... 74