Đa Dạng Các Loài Ếch Nhái Tại Khu Bảo Tồn Thiên Nhiên Na Hang Tỉnh Tuyên Quang

i

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

KHOA QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG & MÔI TRƢỜNG

----

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐA DẠNG CÁC LOÀI ẾCH NHÁI TẠI KHU BẢO TỒN THIÊN

NHIÊN NA HANG, TỈNH TUYÊN QUANG

NGÀNH: QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG

MÃ SỐ: 7620211

Giáo viên hướng dẫn: TS. Lưu Quang Vinh

ThS. Tạ Tuyết Nga

Sinh viên thực hiện : Lý Văn Huy

Mã sinh viên : 1553020370

Lớp : K60-QLTNR

Khóa : 2016 - 2020

Hà Nội, 2020

i

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành chƣơng trình đào tạo đại học của Trƣờng Đại học Lâm

nghiệp, trong quá trình thực hiện và hoàn thành khóa luận, đƣợc sự đồng ý của

của Trƣờng Đại học Lâm nghiệp, Khoa Quản lý tài nguyên rừng và Môi trƣờng,

Bộ môn Động vật rừng, tôi tiến hành nghiên cứu đề tài dạng c c o i ếch

nh i tại Khu bảo tồn thiên nhiên N H ng, tỉnh Tuyên Qu ng”.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo TS. Lƣu Quang Vinh

và cô giáo Ths. Tạ Tuyết Nga đã trực tiếp hƣớng dẫn, giúp đỡ tôi thực hiện

nghiên cứu ngoài thực địa, nghiên cứu ở phòng mẫu, chỉnh sửa bản thảo khóa

luận và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tôi trong quá trình thực hiện và hoàn

thành khóa luận này. Thạc sĩ Lò Văn Oanh, ngƣời đã hƣớng dẫn giúp đỡ tôi

trong quá trình nghiên cứu và tạo điều kiện cho tôi trong quá trình thực hiện

hoàn thành khóa luận này.

Tôi xin trận trọng cảm ơn Ban quản lí Khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang,

cùng các cán bộ Kiểm lâm thuộc Khu bảo tồn, đã giúp đỡ tôi hoàn thành khóa

luận này.

Tôi vô cùng biết ơn sự quan tâm, giúp đỡ, động viên từ thầy, cô, gia đình,

ngƣời thân, bạn bè trong quá trình thực hiện khóa luận.

Mặc dù bản thân đã cố gắng trong quá trình thực hiện đề tài, nhƣng do

thời tiết, thời gian thực tập, kinh nghiệm bản thân còn hạn chế nên không tránh

khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận đƣợc sự đóng góp ý kiến của thầy, cô và

các bạn để khóa luận đƣợc hoàn thiện hơn.

Cuối cùng, tôi xin cam đoan các kết quả, số liệu đƣợc trình bày trong

khóa luận là trung thực, khách quan./.

Xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, Ngày tháng 05 năm 2020.

Sinh viên thực hiện

Lý Văn Huy

ii

TÓM TẮT KHÓA LUẬN

1. Tên khóa luận

“ dạng c c o i Ếch nh i tại Khu bảo tồn thiên nhiên N H ng,

huyện N H ng, tỉnh Tuyên Qu ng”.

2. Giáo viên hƣớng dẫn: TS. Lƣu Quang Vinh

3. Sinh viên thực hiện: Lý Văn Huy

4. Mục tiêu khóa luận

- Xác định đƣợc thành phần loài Ếch nhái tại KBTTN Na Hang.

- Đánh giá đƣợc tính đa dạng loài Ếch nhái theo sinh cảnh, đai cao trong

khu vực và so sánh dữ liệu này với các khu vực có điều kiện tƣơng đồng.

- Tìm hiểu mối đe dọa đến các loài Ếch nhái ở khu vực nghiên cứu.

- Đề xuất kiến nghị một số biện pháp bảo tồn các loài Ếch nhái ở khu vực

nghiên cứu.

5. Nội dung nghiên cứu

- Xác định tính đa dạng loài Ếch nhái trong KBTTN Na Hang.

- Mô tả các loài Ếch nhái ghi nhận tại khu vực điều tra.

- Đánh giá sự phân bố của các loài theo đai độ cao và các dạng sinh cảnh

sống trong khu vực.

- Xác định giá trị bảo tồn các loài Ếch nhái tại khu vực điều tra.

- Các mối đe dọa đến các loài Ếch nhái.

- Đề xuất các giải pháp bảo tồn, quản lý các loài Ếch nhái

6. Kết quả đạt đƣợc

(1) Kết quả đã ghi nhận 32 loài Ếch nhái trong đó ghi nhận 08 loài ếch

nhái mới cho KBTTN Na Hang gồm các loài sau:

Stt Tên phổ thông Tên khoa học

1 Cóc mày sa pa Leptobrachium chapaense Bourret, 1937

2 Cóc núi miệng nhỏ Megophrys microstoma Boulenger, 1903

3 Cóc mày nhỏ cf Leptobrachella cf minima Taylor, 1962

iii

4 Ếch cây orlovi Rhacophorus orlovi Ziegler & Kohler, 2001

5 Ếch cây đốm xanh Rhacophorus dennysi Blanford, 1881

6 Ếch cây lớn Rhacophorus maximus Günther, 1858

7 Ếch cây đầu to Polypedates megacephalus Hallowell, 1861

8 Ếch cây mutus Polepedates mutus Smith,1940

(2) Mô tả 8 loài mới ghi nhận cho KBT

(3) Sự phân bố thành phần các loài Ếch nhái theo đai cao và sinh cảnh ở

KBT khá đa dạng về cả thành phần loài và số lƣợng loài cụ thể nhƣ: ở đai cao từ

200 - 600 m là sinh cảnh chiếm đa số loài sinh sống và có một số loài nhƣ: Cóc

mày sa pa, Cóc mày nhỏ, Ếch nhẽo..., Đai cao > 1000 k ghi nhận đƣợc loài nào.

Và sinh cảnh có số loài sinh sống nhiều là sinh cảnh khe suối, và sinh cảnh núi

đá vôi.

(4) Trong số 32 loài Ếch nhái ghi nhận đƣợc có 02 loài ghi trong SĐVN

(2007) 1 loài ở mức EN (nguy cấp) và 01 loài ở mức VU (sẽ nguy cấp); 01 loài

ghi trong Danh lục Đỏ IUCN (2020) ở bậc VU (sẽ nguy cấp).

(5) Các mối đe dọa chính đến sinh cảnh, sự đa dạng Ếch nhái gồm: săn

bắt quá mức, mất sinh cảnh sống, và sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật.

Hà Nội, ngày tháng 06 năm 2020

Sinh viên

Lý Văn Huy

iv

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN .....................................................................................................i

TÓM TẮT KHÓA LUẬN..................................................................................ii

MỤC LỤC ........................................................................................................iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................... vi

DANH MỤC BẢNG........................................................................................vii

DANH MỤC HÌNH ........................................................................................viii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ ....................................................................................ix

ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................... 1

PHẦN I. TỔNG QUAN VỀ CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ............................. 3

1.1. Sơ lƣợc loài Ếch nhái ở Việt Nam .............................................................. 3

1.2. Cơ sở lý luận khu vực nghiên cứu ............................................................... 4

1.3. Các nghiên cứu về khu hệ Ếch nhái trong khu vực và các tỉnh lân cận ........ 4

PHẦN II. ĐẶC ĐIỂM KHU V C NGHIÊN CỨU............................................ 6

2.1. Quá trình hình thành KBTTN Na Hang..................................................... 6

2.2. Điều kiện tự nhiên..................................................................................... 6

2.2.1. Vị trí địa lý............................................................................................. 6

2.2.2. Phạm vi và diện tích............................................................................... 7

2.2.3. Đặc điểm địa hình..................................................................................... 8

2.2.4. Khí hậu và thủy văn ............................................................................... 8

2.2.5. Đất đai, thổ nhƣỡng................................................................................ 9

2.3 Điều kiện kinh tế - xã hội ........................................................................... 10

2.3.1. Tình hình kinh tế .................................................................................... 10

2.3.2. Dân số và lao động ................................................................................. 12

2.3.3. Văn hóa – giáo dục ................................................................................. 13

2.3.4. Y tế........................................................................................................ 14

PHẦN III. MỤC TIÊU, Đ I TƢ NG, N I DUNG, PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN

CỨU................................................................................................................. 15

v

3.1. Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................. 15

3.2. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu.............................................................. 15

3.3. Nội dung nghiên cứu ................................................................................. 15

3.4. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................... 15

3.4.1. Điều tra thực địa ..................................................................................... 16

PHẦN IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN............................... 24

4.1. Sự đa dạng về thành phần loài và đặc điểm phân bố của các loài ếch nhái ở

KBTTN Na Hang ............................................................................................. 24

4.1.1. Mô tả các loài Ếch nhái ghi nhận phân bố tại KBTTN Na hang.............. 27

4.2. So sánh mức độ tƣơng đồng về thành phần loài Ếch nhái của KBT Na Hang

với các KBT khác có sinh cảnh tƣơng đồng. .................................................... 43

4.3. Giá trị bảo tồn của các loài ếch nhái tại khu vực nghiên cứu ..................... 45

4.4. Các mối đe dọa đến các loài ếch nhái ........................................................ 46

4.5. Đề xuất một số giải pháp bảo tồn, quản lý các loài ếch nhái ...................... 47

KẾT LUẬN – TỒN TẠI – KIẾN NGHỊ .......................................................... 49

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Từ đầy đủ

ĐDSH Đa dạng sinh học

DTTN Dự trữ thiên nhiên

HST Hệ sinh thái

IUCN Danh lục Đỏ thế giới

KBT Khu bảo tồn

KBTL Khu bảo tồn loài

KBTTN Khu bảo tồn thiên nhiên

KLRĐD Kiểm lâm rừng đặc rụng

NN&PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn

QĐ Quyết định

SC Sinh cảnh

SĐVN Sách đỏ Việt Nam

SXNN Sản xuất nông nghiệp

UBND Ủy ban nhân dân

VQG Vƣờn Quốc gia