CÔNG TÁC THANH TOÁN ĐIỆN TỬ TẠI NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG ĐỐNG ĐA.DOC

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

Lêi më ®Çu

ViÖt Nam bíc vµo thêi k× ®æi míi,thêi k× héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc nªn ®ßi

hái nÒn kinh tÕ kh«ng ngõng ®Çu t ®æi míi c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt,tr×nh ®é nh»m

n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm,dÞch vô ®Ó ®ñ søc c¹nh tranh trong thÞ trêng néi ®Þa

còng nh thÞ trêng quèc tÕ.

ChØ thÞ 58/CT-TW cña bé chÝnh trÞ còng ®· nªu râ: “c«ng nghÖ th«ng tin lµ

mét trong nh÷ng ®éng lùc quan träng nhÊt cña sù ph¸t triÓn,cïng víi 1 sè ngµnh

c«ng nghÖ cao kh¸c ®ang lµm biÕn ®æi s©u s¾c ®êi sèng kinh tÕ,v¨n ho¸,x· héi cña

thÕ giíi hiÖn ®¹i”.

Theo tinh thÇn cña chØ thÞ vµ còng lµ yªu cÇu cña c«ng cuéc ®æi míi ho¹t

®éng ng©n hµng ®Ó c¸c ng©n hµng ViÖt Nam hoµ nhËp víi c¸c ng©n hµng trªn thÕ

giíi,ngµnh ng©n hµng ®· thùc hiÖn chiÕn lîc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo

ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh .TTLH lµ lÜnh vùc rÊt ®îc quan t©m bëi nã ®ãng

mét vai trß quan träng trong nghiÖp vô thanh to¸n cña mçi ng©n hµng .§Ó thay thÕ

cho ph¬ng thøc TTLH cò l¹c hËu tríc ®©y,c¸c ng©n hµng hiÖn ®ang ¸p dông TT§T

- mét ph¬ng thøc TTLH míi,u viÖt h¬n h¼n ph¬ng thøc cò. ChuyÓn tiÒn nhanh

chãng thuËn tiÖn,®é chÝnh x¸c cao,thñ tuc ®¬n gi¶n,thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®îc

hoµn tÊt trong mét ngµy lµm viÖc,vèn ®îc lu©n chuyÓn nhanh,tµi kho¶n sö dông

kh«ng phøc t¹p,gän,quy tr×nh thanh to¸n ®¬n gi¶n... TT§T ®· ®¸p øng ®îc tÊt c¶

nh÷ng yªu cÇu ®ã.§Ó hiÓu râ h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy,em ®· chän ®Ò tµi vÒ TT§T cho

chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh.

Thêi gian kh¶o s¸t thùc tÕ t¹i NHCT §èng §a ®· gióp em hiÓu h¬n vÒ lÝ luËn

®ång thêi cßn cho em thÊy ®îc thùc tr¹ng cña viÖc øng dông TT§T vµo ho¹t ®éng

kinh doanh t¹i NHCT §èng §a nãi riªng còng nh cña c¸c ng©n hµng ViÖt Nam nãi

chung.Nh×n chung c«ng t¸c TT§T trong lÜnh vùc ng©n hµng ë níc ta cßn nh÷ng

h¹n chÕ nhÊt ®Þnh,cßn nh÷ng víng m¾c cha ®îc th¸o gì,kÕt qu¶ ®¹t ®îc cßn khiªm

tèn cha nh mong muèn...

1

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

Víi tr×nh ®é cßn h¹n chÕ,thêi gian kh¶o s¸t thùc tÕ cha nhiÒu nªn bµi viÕt cña

em kh«ng tr¸nh khái nh÷nh khiÕm khuyÕt.Em rÊt mong ®¬c sù quan t©m cña thÇy

c« gi¸o ë Häc viÖn Ng©n hµng,ban l·nh ®¹o phßng kÕ to¸n NHCT §èng §a,c¸c

b¹n sinh viªn còng nh nh÷ng ngêi quan tam ®Õn vÊn ®ª nµy gãp ý kiÕn ®Ó bµi viÕt

®îc hoµn chØnh h¬n.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« khoa kÕ to¸n-kiÓm to¸n còng nh c¸c

c¸n bé hiÖn ®ang c«ng t¸c t¹i chi nh¸nh ng©n hµng C«ng Th¬ng §èng §a ®· tËn

t×nh gióp ®ì em lµm chuyªn ®Ò nµy.

2

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

Ch¬ng I LÝ luËn chung vÒ thanh to¸n ®iÖn

tö

I.Mét sè vÊn ®Ò vÒ thanh to¸n

1.DÞch vô thanh to¸n.

LÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt lu th«ng hµng ho¸ g¾n liÒn víi sù ra

®êi vµ ph¸t triÓn cña tiÒn tÖ vµ lu th«ng tiÒn tÖ.TiÒn tÖ ra ®êi víi vai trß trung gian

trao ®æi gi÷a c¸c lo¹i hµng ho¸ kh¸c nhau lµm cho viÖc lu th«ng vµ trao ®æi hµng

ho¸ ngµy cµng ph¸t triÓn.

G¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn cña c¸c h×nh thøc tiÒn tÖ lµ qu¸

tr×nh ph¸t sinh ph¸t triÓn c¸c quan hÖ thanh to¸n tiÒn tÖ phôc vô cho c¸c giao dÞch

d©n sù vµ th¬ng m¹i.HiÖn nay c¸c quan hÖ thanh to¸n ®îc thùc hiÖn díi hai h×nh

thøc lµ thanh to¸n trùc tiÕp b»ng tiÒn mÆt vµ thanh to¸n qua c¸c trung gian thanh

to¸n (sau ®©y gäi chung lµ ng©n hµng)

- Thanh to¸n trùc tiÕp b»ng tiÒn mÆt lµ h×nh thc thanh to¸n mµ ngêi cã nghÜa vô chi

tr¶ (ngêi mua hµng ho¸,ngêi nhËn cung øng dÞch vô...) sö dông tiÒn mÆt ®Ó chi tr¶

cho ngêi thô hëng (ngêi b¸n hµng ho¸,ngêi cung øng dÞch vô...)H×nh thøc thanh

to¸n trùc tiÕp b»ng tiÒn mÆt ra ®êi g¾n liÒn víi sù xuÊt hiÖn cña tiÒn tÖ trong ®êi

sèng x· héi.

- Thanh to¸n qua ng©n hµng lµ viÖc chi tr¶ kh«ng thùc hiÖn trùc tiÕp gi÷a ngêi chi

tr¶ víi ngêi thô hëng mµ th«ng qua viÖc uû nhiÖm cho ng©n hµng thùc hiÖn.Trong

thanh to¸n qua ng©n hµng ,c¸c ng©n hµng theo yªu cÇu cña ngêi chi tr¶ thùc hiÖn

viÖc chi tr¶ hé hoÆc yªu cÇu cña ngêi thô hëng thu hé sè tiÒn mµ ngêi thô hëng ®îc

hëng.ViÖc chi tr¶ hé hoÆc thu hé tiÒn nh vËy mang tÝnh chÊt lµ mét lo¹i dÞch vô,ng￾êi ta gäi lµ dÞch vô thanh to¸n.

3

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

ViÖc thùc hiÖn dÞch vô thanh to¸n cña ng©n hµng cã thÓ sö dông tiÒn mÆt hoÆc

kh«ng sö dông tiÒn mÆt Trong ®ã thanh to¸n kh«ng sö dông tiÒn mÆt thùc chÊt lµ

nghiÖp vô chi tr¶ ®îc thùc hiÖn b»ng c¸ch trÝch chuyÓn tµi kho¶n trong hÖ thèng

tÝn dông hoÆc bï trõ c«ng nî mµ kh«ng sö dông ®Õn tiÒn mÆt.Trong nÒn kinh tÕ thÞ

trêng, thanh to¸n qua ng©n hµng chñ yÕu lµ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. H×nh

thøc thanh to¸n nµy mét mÆt t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng thùc hiÖn ®îc c¸c

dÞch vô tr¶ tiÒn víi khèi lîng lín mét c¸ch nhanh chãng vµ chÝnh x¸c, mÆt kh¸c

t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc tËp trung ®îc lîng vèn nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ lµm nguån

vèn tÝn dông ng¾n h¹n.

2.Tæ chøc thanh to¸n vèn gi÷a c¸c ng©n hµng.

2.1.Sù cÇn thiÕt vµ ý nghÜa cña thanh to¸n vèn gi÷a c¸c ng©n hµng .

2.1.1 Sù cÇn thiÕt cña thanh to¸n vèn gi÷a c¸c ng©n hµng .

- §èi víi c¸c chi nh¸nh ng©n hµng cïng hÖ thèng:

+ Trong thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®îc chia thµnh thanh to¸n cïng ng©n

hµng vµ thanh to¸n kh¸c ng©n hµng .Thanh to¸n cïng ng©n hµng th× kh«ng liªn

quan ®Õn thanh to¸n vèn gi÷a c¸c ng©n hµng cßn trêng hîp thanh to¸n kh¸c ng©n

hµng nhng trong cïng hÖ thèng th× ph¶i cã sù chuyÓn vèn tõ ng©n hµng phôc vô

ngêi mua sang ng©n hµng phôc vô ngêi b¸n.NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn th× viÖc

trao ®æi hµng ho¸ kh«ng bã hÑp ë mét ®Þa ph¬ng mµ ®îc më réng ra kh¾p c¸c miÒn

cña ®Êt níc nªn viÖc thanh to¸n tiÒn hµng ho¸,dÞch vô gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n

qua hai ng©n hµng kh¸c nhau trë nªn cÇn thiÕt.

+ Trong nÒn kinh tÕ ,viÖc chuyÓn cÊp vèn,cÊp kinh phÝ,chuyÓn tiÒn thùc hiÖn nghÜa

vô ng©n s¸ch...diÔn ra thêng xuyªn,liªn tôc.§iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i cã nghiÖp vô

chuyÓn tiÒn tõ ng©n hµng nµy ®Õn ng©n hµng kia ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña viÖc

chuyÓn vèn trong nÒn kinh tÕ.

+ Trong ph¹m vi néi bé cña hÖ thèng ng©n hµng, tæ chøc tÝn dông cã nghiÖp vô

®iÒu chuyÓn vèn,cÊp vèn,chuyÓn nhîng tµi s¶n,nép khÊu hao lªn cÊp trªn,chuyÓn

4

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

l·i,lç...§iÒu ®ã còng ®ßi hái ph¶i cã thanh to¸n vèn gi÷a c¸c ng©n hµng víi

nhau.Ch¼ng h¹n ®iÒu chuyÓn vèn trong hÖ thèng NHNo vµ PTVN,trong hÖ thèng

NHCTVN,hÖ thèng NH§T vµ PTVN...

- §èi víi c¸c chi nh¸nh ng©n hµng kh¸c hÖ thèng:

XÐt vÒ qu¶n lÝ vèn th× mçi hÖ thèng NHTM lµ mét doanh nghiÖp h¹ch to¸n kinh tÕ

®éc lËp nªn viÖc qu¶n lÝ,sö dông vèn ®îc khÐp kÝn trong tõng hÖ thèng

NHTM.ChÝnh v× vËy mµ viÖc thanh to¸n vèn gi÷a hai chi nh¸nh ng©n hµng kh¸c hÖ

thèng kh«ng thÓ do mét NHTM cÊp chñ qu¶n ®øng lªn thanh to¸n cho hai chi

nh¸nh kh¸c hÖ thèng mµ ph¶i do c¸c ng©n hµng tù tiÕn hµnh thanh to¸n vèn víi

nhau mét c¸ch sßng ph¼ng.

§Ó phôc vô ho¹t ®éng ®a d¹ng cña nÒn kinh tÕ,hiÖn nay cã nhiÒu hÖ thèng NHTM

vµ TCTD kh¸c nhau.MÆt kh¸c kh¸ch hµng ®îc quyÒn lùa chän ng©n hµng ®Ó më

tµi kho¶n.Do vËy mèi quan hÖ thanh to¸n vèn gi÷a c¸c ng©n hµng ngµy cµng ph¸t

triÓn.ChÝnh v× vËy viÖc nghiªn cøu vµ x¸c lËp ph¬ng thøc quan hÖ thanh to¸n gi÷a

c¸c ng©n hµng lµ hÕt søc cÇn thiÕt trong ho¹t ®éng ng©n hµng .

2.1.2 ý nghÜa

Thanh to¸n gi÷a c¸c ng©n hµng lµ nghiÖp vô thanh to¸n qua l¹i gi÷a c¸c

ng©n hµng nh»m tiÕp tôc hoµn thµnh qu¸ tr×nh thanh to¸n tiÒn gi÷a c¸c xÝ nghiÖp,

tæ chøc kinh tÕ c¸ nh©n víi nhau mµ hä kh«ng cïng më tµi kho¶n t¹i mét ng©n

hµng hoÆc thanh to¸n vèn trong néi bé c¸c hÖ thèng ng©n hµng .

Thanh to¸n gi÷a c¸c ng©n hµng cã ý nghÜa rÊt to lín:

+ ThÓ hiÖn chøc n¨ng tËp trung thanh to¸n cña ng©n hµng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc

d©n vµ ®iÒu hßa vèn trong néi bé ng©n hµng

+ Thùc hiÖn tèt nghiÖp vô thanh to¸n gi÷a c¸c ng©n hµng chÝnh lµ thùc hiÖn ®îc

yªu cÇu cña c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt.Nhanh chãng,kÞp thêi,chÝnh

x¸c,an toµn tµi s¶n,t¨ng nhanh vßng quay cña vèn.

5

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

+ Gi¶m chi phÝ lu th«ng do kh«ng ph¶i vËn chuyÓn tiÒn mÆt tõ n¬i nµy ®Õn n¬i

kh¸c,gi¶m chi phÝ kiÓm ®Õm giao nhËn tiÒn.

+ Gãp phÇn tiÕt kiÖm lîng tiÒn mÆt trong lu th«ng tõ ®ã cã t¸c ®éng tíi lîng tiÒn

cung øng trong qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia.

§Ó lµm tèt nghiÖp vô thanh to¸n gi÷a c¸c ng©n hµng th× ®ßi hái ng©n hµng ph¶i

c¶i tiÕn thÓ lÖ,chÕ ®é thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt cho phï hîp víi yªu cÇu cña

viÖc trao ®æi thanh to¸n tiÒn hµng hãa , dÞch vô cña toµn x· héi.T¨ng cêng trang

thiÕt bÞ,kÜ thuËt phôc vô thanh to¸n nhanh chãng , chÝnh x¸c,c¶i tiÕn viÖc ®iÒu hµnh

vµ qu¶n lÝ vèn trong ng©n hµng .ChÝnh v× vËy mµ lµm cho ho¹t ®éng ng©n hµng

ph¸t triÓn phong phó vÒ tr×nh ®é vµ c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt.

2.2 C¸c ph¬ng thøc thanh to¸n

Ph¬ng thøc thanh to¸n ph¶n ¸nh mèi quan hÖ thanh to¸n gi÷a hai ®¬n vÞ ng©n

hµng víi nhau.C¨n cø vµo viÖc c¸c ng©n hµng tham gia thanh to¸n vèn lµ cïng hÖ

thèng hoÆc kh¸c hÖ thèng cã c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n sau:

-§Ó thanh to¸n trong cïng hÖ thèng ng©n hµng cã c¸c ph¬ng thøc :

+ thanh to¸n liªn hµng

+ thanh to¸n bï trõ

+ thanh to¸n qua tµi kho¶n tiÒn göi më t¹i chi nh¸nh ng©n hµng kh¸c trong cïng hÖ

thèng

+ thanh to¸n ñy nhiÖm thu hé,chi hé.

§Ó thanh to¸n kh¸c hÖ thèng ng©n hµng cã c¸c ph¬ng thøc sau:

+ thanh to¸n bï trõ

+ thanh to¸n qua tµi kho¶n tiÒn göi më t¹i NHNN

+ thanh to¸n qua tµi kho¶n tiÒn göi më t¹i ng©n hµng kh¸c hÖ thèng

+ thanh to¸n ñy nhiÖm thu hé,chi hé.

6