Công nhận sự thỏa thuận của các đương sự ở giai đoạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm trong tố tụng dân sự

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

LỮ CẨM NHUNG

CÔNG NHẬN SỰ THỎA THUẬN

CỦA CÁC ĐƢƠNG SỰ Ở GIAI ĐOẠN CHUẨN BỊ

XÉT XỬ SƠ THẨM TRONG TỐ TỤNG DÂN SỰ

LUẬN VĂN THẠC SĨ

CHUYÊN NGÀNH LUẬT DÂN SỰ VÀ TỐ TỤNG DÂN SỰ

ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG

TP. HỒ CHÍNH MINH, NĂM 2021

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

CÔNG NHẬN SỰ THỎA THUẬN

CỦA CÁC ĐƢƠNG SỰ Ở GIAI ĐOẠN CHUẨN BỊ

XÉT XỬ SƠ THẨM TRONG TỐ TỤNG DÂN SỰ

Chuyên ngành: Luật Dân sự và Tố tụng Dân sự

Định hƣớng ứng dụng

Mã số 8380103

Người hướng dẫn khoa học: TS. Đặng Thanh Hoa

Học viên: Lữ Cẩm Nhung

Lớp: Cao học luật, Kiên Giang Khóa 3

TP. HỒ CHÍNH MINH, NĂM 2021

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu khoa học thực sự của

cá nhân, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Đặng Thanh Hoa.

Những kết luận nghiên cứu được trình bày trong luận văn này trung thực và chưa

từng được công bố dưới bất kỳ hình thức nào. Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên

cứu của mình.

Học viên

Lữ Cẩm Nhung

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Từ đƣợc viết tắt

BLDS năm 2005 Bộ luật Dân sự năm 2005

BLDS năm 2015 Bộ luật Dân sự năm 2015

BLTTDS năm 2004 (sửa

đổi, bổ sung năm 2011)

Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2004 được sửa đổi, bổ

sung bởi Luật số 65/2011/QH12 ngày 29-3-2011 của

Quốc hội, sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật

Tố tụng dân sự

BLTTDS năm 2015 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015

Nghị quyết số

05/2012/NQ-HĐTP

Nghị quyết số 05/2012/NQ-HĐTP ngày 03/12/2012

của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao

hướng dẫn thi hành một số quy định của Phần thứ

hai “Thủ tục giải quyết vụ án tại Tòa án cấp sơ

thẩm” của Bộ luật Tố tụng dân sự đã được sửa đổi,

bổ sung theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của

Bộ luật Tố tụng dân sự

TAND Tòa án nhân dân

TANDTC Tòa án nhân dân tối cao

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................................1

CHƢƠNG 1. ĐIỀU KIỆN CÔNG NHẬN SỰ THỎA THUẬN CỦA CÁC

ĐƢƠNG SỰ Ở GIAI ĐOẠN CHUẨN BỊ XÉT XỬ SƠ THẨM VỤ ÁN DÂN SỰ

1.1. Sự tự nguyện thỏa thuận của các đƣơng sự ................................................7

1.1.1. Xác định nội hàm của “sự tự nguyện thỏa thuận của các đương sự”........7

1.1.2. Thực tiễn xác định “sự tự nguỵện của các đương sự” và kiến nghị hoàn

thiện.....................................................................................................................9

1.2. Nội dung thỏa thuận của các đƣơng sự không vi phạm điều cấm của

luật, trái đạo đức xã hội......................................................................................12

1.2.1. Nội dung thỏa thuận của các đương sự không vi phạm điều cấm của luật

...........................................................................................................................12

1.2.2. Nội dung thỏa thuận của các đương sự không trái đạo đức xã hội........16

1.3. Công nhận sự thỏa thuận của các đƣơng sự làm ảnh hƣởng tới quyền,

lợi ích hợp pháp của chủ thể khác.....................................................................20

1.3.1. Xác định nội hàm “sự thỏa thuận của các đương sự làm ảnh hưởng tới

quyền, lợi ích hợp pháp của các chủ thể khác”.................................................20

1.3.2. Thực tiễn xác định “sự thỏa thuận của các đương sự làm ảnh hưởng tới

quyền, lợi ích hợp pháp của các chủ thể khác” và kiến nghị hoàn thiện .........20

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1........................................................................................23

CHƢƠNG 2. THỦ TỤC CÔNG NHẬN SỰ THỎA THUẬN CỦA CÁC

ĐƢƠNG SỰ Ở GIAI ĐOẠN CHUẨN BỊ XÉT XỬ SƠ THẨM VỤ ÁN DÂN SỰ

2.1. Lập biên bản hòa giải thành khi các đƣơng sự thỏa thuận về nội dung

giải quyết tranh chấp..........................................................................................25

2.1.1. Trình tự lập biên bản hòa giải thành ......................................................24

2.1.2. Bất cập khi áp dụng quy định lập biên bản hòa giải thành trong trường

hợp có đương sự vắng mặt và kiến nghị hoàn thiện .........................................25

2.2. Thủ tục ban hành Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đƣơng

sự...........................................................................................................................30

2.2.1. Điều kiện ban hành quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương

sự .......................................................................................................................30

2.2.2. Thực tiễn áp dụng quy định pháp luật về thời hạn ban hành Quyết định

công nhận sự thỏa thuận của các đương sự và kiến nghị hoàn thiện ................31

2.3. Hiệu lực của Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đƣơng sự....33

2.3.1. Quy định pháp luật về hiệu lực của Quyết định công nhận sự thủa thuận

của các đương sự...............................................................................................33

2.3.2. Thực tiễn áp dụng quy định pháp luật về quyền kháng nghị tái thẩm đối

với Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự và kiến nghị hoàn

thiện...................................................................................................................35

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2........................................................................................40

KẾT LUẬN CHUNG..............................................................................................39

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Việc đương sự thỏa thuận, thương lượng giải quyết tranh chấp trong mọi giai

đoạn tố tụng luôn được Nhà nước khuyến khích. Bởi, khi các đương sự đã thỏa

thuận được với nhau, việc công nhận sẽ có ý nghĩa tiết kiệm thời gian, tài chính của

đương sự và của Nhà nước, giúp đương sự hàn gắn rạn nứt qua đó góp phần củng cố

khối đoàn kết toàn dân, tạo thuận lợi cho việc giải quyết vụ án dân sự và thi hành án

dân sự hiệu quả hơn.

Trên tinh thần đó, những quy định pháp luật tố tụng dân sự về công nhận sự

thỏa thuận của các đương sự đã được quy định trong trong Bộ luật tố tụng dân sự

(BLTTDS) năm 2004 và sửa đổi, bổ sung năm 2011. Gần đây nhất, Quốc hội đã

thông qua Bộ luật tố tụng dân sự 2015 có nhiều thay đổi theo hướng công khai,

minh bạch, dân chủ, bảo đảm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức,

cá nhân; tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn giải quyết vụ việc dân

sự được nhanh chóng kịp thời. Trong đó, chế định hòa giải và công nhận sự thỏa

thuận của các đương sự là cơ sở để Tòa án tiến hành hòa giải đồng thời góp phần

bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức trên cơ sở tôn trọng

quyền tự định đoạt của các đương sự.

Trong bối cảnh hiện nay Bộ luật tố tụng dân sự nói chung và những quy

định về công nhận sự thỏa thuận của các đương sự trong tố tụng dân sự đặc biệt là

trong giai đoạn chuẩn bị xét xử đã bộc lộ những hạn chế bất cập trong quy định

pháp luật như:

Thứ nhất, sự tự nguyện thỏa thuận của các đương sự trong giai đoạn chuẩn bị

xét xử hiện nay còn nhiều bất cập hạn chế và có nhiều quan điểm khác nhau trong

quá trình giải quyết vụ án cụ thể trường hợp biên bản ghi nhận sự tự nguyện ly hôn

và hòa giải thành và biên bản hòa giải hiện nay một số ý kiến cho rằng cần phải gửi

cho đương sự vắng mặt một số ý kiến khác lại không. Do đó, không thống nhất

trong quá trình áp dụng pháp luật

Thứ hai, bất cập của luật về nội dung thỏa thuận không vi phạm điều cấm của

luật, trái đạo đức xã hội và thực trạng hiện nay có những vụ án Tòa án vẫn tiến hành

hòa giải và công nhận sự thỏa thuận của các đương sự khi nội dung thỏa thuận vi

phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội.