Công nghệ sửa chữa máy công cụ

z



Công nghệ sửa

chữa máy công cụ

Biªn so¹n: Lª V¨n HiÕu

http://www.ebook.edu.vn

2

Môc lôc

Môc lôc ................................................................................................................. 2

Ch−¬ng I: H−íng dÉn th¸o m¸y ........................................................................ 4

1.1. H−íng dÉn chung khi th¸o m¸y .............................................................. 4

1.2. H−íng dÉn th¸o mét sè chi tiÕt th«ng dông ............................................ 6

1.3. Röa vµ lµm s¹ch chi tiÕt vµ côm m¸y .................................................... 11

1.4. S¬ ®å tãm t¾t qu¸ tr×nh söa ch÷a m¸y ................................................... 13

Ch−¬ng II : B¶o tr× s÷a ch÷a c¸c mèi ghÐp cè ®Þnh....................................... 15

2.1. Mèi ghÐp ren ......................................................................................... 15

2.2. Mèi ghÐp chªm...................................................................................... 19

2.3. Mèi ghÐp then........................................................................................ 20

2.4. Mèi ghÐp then hoa................................................................................. 21

Ch−¬ng III: B¶o tr× söa ch÷a trôc t©m vµ trôc truyÒn.................................. 23

3.1. Trôc bÞ mßn ngâng vµ mÊt ®é nh½n cÇn thiÕt........................................ 23

3.2. Trôc bÞ biÕn d¹ng xo¾n.......................................................................... 24

3.3. Trôc bÞ cong........................................................................................... 25

3.4. Trôc bÞ nøt hoÆc gÉy.............................................................................. 25

Ch−¬ng IV: B¶o tr× söa ch÷a trôc chÝnh......................................................... 27

4.1. KÕt cÊu cña trôc chÝnh vµ c¸c d¹ng háng th−êng gÆp ........................... 27

4.2. Söa ngâng l¾p æ trôc .............................................................................. 28

4.3. Söa ch÷a lç c«n...................................................................................... 29

4.4. Söa ch÷a ren vµ lç then.......................................................................... 30

4.5. Söa ch÷a lç ®ãng chªm.......................................................................... 31

4.6. Söa ch÷a ngâng c«n............................................................................... 32

Ch−¬ng V: B¶o tr× söa ch÷a trôc æ.................................................................. 34

5.1. Söa ch÷a æ l¨n........................................................................................ 34

5.2. Söa ch÷a æ tr−ît ..................................................................................... 35

Biªn so¹n: Lª V¨n HiÕu

http://www.ebook.edu.vn

3

Ch−¬ng VI: B¶o tr× söa ch÷a trôc vÝt me vµ bé truyÒn vÝt me- ®ai èc......... 38

6.1. Trôc vÝt me............................................................................................. 38

6.2. §ai èc cña trôc vÝt me............................................................................ 38

6.3. Côm trôc vÝt me- ®ai èc ......................................................................... 38

Ch−¬ng VII: B¶o tr× söa ch÷a khíp nèi, phanh............................................. 40

7.1. Khíp nèi trôc......................................................................................... 40

7.2. Phanh ..................................................................................................... 45

Ch−¬ng VIII: B¶o tr× söa ch÷a trôc bé truyÒn ®ai, xÝch ............................... 48

8.1. Söa ch÷a bé truyÒn ®ai .......................................................................... 48

8.2. Söa ch÷a trôc bé truyÒn xÝch ................................................................. 49

Ch−¬ng IX: B¶o tr× söa ch÷a bé truyÒn b¸nh r¨ng, b¸nh vÝt....................... 50

9.1. Bé truyÒn b¸nh r¨ng .............................................................................. 50

9.2. Bé truyÒn trôc vÝt- b¸nh vÝt.................................................................... 54

Ch−¬ng X: B¶o tr× söa ch÷a trôc khuûu, thanh truyÒn ................................ 56

10.1. Trôc khuûu .......................................................................................... 56

10.2. Thanh truyÒn........................................................................................ 57

Ch−¬ng XI: B¶o tr× söa ch÷a b¨ng m¸y, bµn dao, bµn m¸y, b¨ng tr−ît..... 59

11.1. B¨ng m¸y............................................................................................. 59

11.2. Bµn dao m¸y tiÖn ................................................................................. 65

Tµi liÖu tham kh¶o ............................................................................................ 69

Biªn so¹n: Lª V¨n HiÕu

http://www.ebook.edu.vn

4

Ch−¬ng I: h−íng dÉn th¸o m¸y

1.1. H−íng dÉn chung khi th¸o m¸y

Dï m¸y háng ®ét xuÊt hoÆc ®em m¸y ®i söa ch÷a theo kÕ ho¹ch, tr−íc

khi th¸o cÇn quan s¸t kü toµn bé c¸c côm m¸y, c¸c chi tiÕt quan träng cña

m¸y ®Ó x¸c ®Þnh c¸c chç h− háng vµ lËp phiÕu söa ch÷a.

Tr−íc khi th¸o m¸y ra ®Ó söa ch÷a cÇn chuÈn bÞ chi tiÕt thay thÕ, c¸c

dông cô vµ g¸ l¾p cÇn thiÕt. C¸c bé phËn m¸y ph¶i ®−îc quÐt s¹ch phoi, m¹t

s¾t, lau chïi s¹ch dÇu mì, dung dÞch tr¬n nguéi vµ mäi vÕt bÈn kh¸c.

§Ó viÖc th¸o m¸y ®óng quy ph¹m, tr¸nh nhÇm lÉn thÊt l¹c vµ t¹o ®iÒu

kiÖn thuËn lîi cho viÖc l¾p l¹i sau nµycÇn tu©n theo nh÷ng quy t¾c th¸o l¾p khi

söa ch÷a d−íi ®©y:

¾ ChØ ®−îc phÐp th¸p rêi mét côm m¸y hoÆc c¬ cÊu nµo ®ã khi cÇn söa

ch÷a chÝnh côm m¸y hoÆc c¬ cÊu ®ã. §iÒu nµy cµng ®Æc biÖt quan träng khi

söa ch÷a m¸y cã cÊp chÝnh x¸c cao. ChØ ®−îc phÐp th¸o toµn bé m¸y khi söa

ch÷a lín (®¹i tu m¸y).

¾ Tr−íc khi th¸o m¸y ph¶i nghiªn cøu m¸y th«ng qua b¶n vÏ vµ thuyÕt

minh cña m¸y n¾m v÷ng ®−îc b¶n vÏ c¸c côm m¸y chÝnh tõ ®ã v¹ch ra ®−îc

kÕ ho¹ch tiÕn ®é vµ tr×nh tù th¸o m¸y. NÕu m¸y kh«ng cã b¶n vÏ s¬ ®éng th×

nhÊt thiÕt ph¶i lËp ®−îc s¬ ®å ®ã trong qu¸ tr×nh th¸o m¸y. §èi víi c¸c côm

m¸y phøc t¹p nªn thµnh lËp s¬ ®å th¸o. C«ng viÖc nµy sÏ tr¸nh ®−îc nhÇm lÉn

hoÆc lóng tóng khi l¾p tr¶ l¹i .

¾ Trong qu¸ tr×nh th¸o cÇn ph¸t hiÖn vµ x¸c ®Þnh c¸c chi tiÕt h− háng vµ

lËp phiÕu söa ch÷a trong ®ã cã ghi t×nh tr¹ng kü thuËt h− háng cña chi tiÕt.

¾ Th−êng b¾t ®Çu th¸o tõ c¸c vá, n¾p che, tÊm b¶o vÖ ®Ó cã chç mµ

th¸o c¸c chi tiÕt bªn trong. Khi l¾p th× ng−îc l¹i, chi tiÕt th¸o sau th× l¾p vµo

tr−íc.

¾ Khi th¸o nhiÒu côm m¸y tr¸nh nhÇm lÉn cÇn ph¶i ®¸nh dÊu tõng côm

m¸y b»ng ký hiÖu riªng khi cÇn gi÷ nguyªn vÞ trÝ t−¬ng quan cña chi tiÕt.

Biªn so¹n: Lª V¨n HiÕu

http://www.ebook.edu.vn

5

¾ Mäi thiÕt bÞ vµo côm m¸y th¸o ra ph¶i t−¬ng øng víi phiÕu söa ch÷a

c¨n cø vµo tr×nh tù th¸o ®· dù kiÕn.

¾ §Ó th¸o l¾p c¸c chi tiÕt l¾p chÆt hoÆc trung gian (b¸nh ®ai, nèi trôc, æ

trôc…) cÇn ph¶i dïng vam, m¸y Ðp hoÆc c¸c dông cô chuyªn dïng ®Ó th¸o.

Lùc th¸o (hoÆc l¾p) b»ng vam hoÆc trªn m¸y Ðp ®−îc tÝnh theo c«ng thøc sau:

6,35

( 0,3). .

+

+

=

d

D

i l

d

D

a

P

Trong ®ã: P lµ lùc th¸o l¾p (tÊn)

D: ®−êng kÝnh ngoµi cña chi tiÕt bÞ bao (mm)

d: ®−êng kÝnh trong cña chi tiÕt bao (mm)

i: ®é d«i l¾p ghÐp (søc c¨ng cña mèi ghÐp)

a: hÖ sè, ®èi víi thÐp a=7,5 ; gang a=4,3

l: chiÒu dµi may ¬ l¾p ghÐp (mm)

¾ Khi kh«ng thÓ dïng vam hoÆc c¸c dông cô chuyªn dïng ®Ó th¸o l¾p

th× cho phÐp dïng bóa tay, bóa t¹ th«ng qua tÊm ®Öm b»ng kim lo¹i mÇu hoÆc

gç.

¾ §Ó th¸o cho dÔ cã thÓ nung nãng tr−íc chi tiÕt bao b»ng c¸ch ®æ dÇu

nãng, phun h¬i nãng hoÆc x× ngän löa. Nhiªt ®é nung nãng chi tiÕt bao ®−îc

tÝnh nh− sau:

1 . t

d

i

t = +

α

Trong ®ã: t lµ nhiÖt ®é cÇn ®Ó ®èt nãng

i: ®é d«i l¾p ghÐp (mm)

α: hÖ sè d·n në dµi cña vËt liÖu, thÐp cacbon α=11,5.10-6 ;

gang α=10,4.10-6 ;

®ång α=17,5.10-6

d: ®−êng kÝnh chi tiÕt bao

t1: nhiÖt ®é m«i tr−êng

Biªn so¹n: Lª V¨n HiÕu

http://www.ebook.edu.vn

6

¾ §Ó th¸o l¾p c¸c chi tiÕt nÆng nªn dïng cÇn trôc hoÆc pa l¨ng ®Ó tr¸ng

lµm r¬i vì, h− háng vµ gi¶m ®−îc søc lao ®éng cho c«ng nh©n.

1.2. H−íng dÉn th¸o mét sè chi tiÕt th«ng dông

1.2.1. Th¸o vÝt cÊy, bul«ng- ®ai èc

§Ó tr¸nh lµm toÐt c¸c mÆt c¹nh cña ®ai èc ta dïng ch×a vÆn (cê lª) cã

kÝch th−íc t−¬ng øng, kh«ng dïng cê lª tÊc anh th¸o bu l«ng ®ai èc hÖ mÐt vµ

ng−îc l¹i. Kh«ng dïng má lÕt th¸o bu l«ng ®ai èc qu¸ nhá g©y trßn c¹nh.

Kh«ng dïng tay c«ng qu¸ dµi, m« men qu¸ lín më ®ét ngét lµm g·y bu

l«ng, ®ai èc.

Th¸o c¸c bu l«ng, ®ai èc theo thø tù nhÊt ®Þnh, th¸o tõ ngoµi vµo trong,

th¸o tõ tõ, th¸o ®èi xøng qua t©m ®Ó tr¸nh cho chi tiÕt khái vªnh, nøt vì, ®Æc

biÖt lµ c¸c chi tiÕt máng, b»ng gang.

Chó ý: - C¸c bu l«ng ®ai èc ren tr¸i

- C¸c bu l«ng ë vÞ trÝ khuÊt

+ Ph−¬ng ph¸p th¸o bu l«ng, vÝt cÊy bÞ g·y:

NÕu vÝt cÊy hay bu l«ng bÞ g·y nh−ng vÉn cßn nh« lªn mét chiÒu cao

nhÊt ®Þnh cã thÓ dïng ®Çu kÑp ®Ó th¸o. Cã hai lo¹i ®Çu kÑp.

a. §Çu kÑp con l¨n: Dïng th¸o vÝt cÊy hay bu l«ng nh−ng dông cô nµy

lµm háng phÇn ren v× bÞ con l¨n chÌn n¸t. §Çu kÑp cã ®u«i 1, cã v¸t c¹nh theo

®Çu ®ai èc ®Ó l¾p ch×a vÆn, trong th©n ®Çu kÑp cã lµm r·nh xo¾n gi÷ con l¨n 2

®Ó kÑp vµo ®Çu vÝt cÇn th¸o. Khi quay ®Çu kÑp vÝt cÊy quay theo. Vµnh 3 gi÷

cho con l¨n khái bÞ r¬i (h×nh 1.1)

H×nh 1.1. §Çu kÑp con l¨n cã ®u«i v¸t c¹nh