Con người và môi trường. Chương 6, Ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu / Nguyễn Thanh Mai

CON NGƯỜI VÀ MÔI TRƯỜNG

Chương 6:

Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG VÀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

I. Khái niệm chung

II. Ô nhiễm môi trường đất

III. Ô nhiễm môi trường nước

IV. Ô nhiễm môi trường không khí

V. Biến đổi khí hậu

I. KHÁI NIỆM CHUNG

1. Khái niệm:

- Ô nhiễm môi trường (environmental pollution) là sự thay đổi thành

phần và tính chất của môi trường, có hại cho các hoạt động sống

bình thường của con người và sinh vật.

- Chất gây ô nhiễm là những nhân tố làm cho môi trường trở thành

độc hại, gây tổn hại hoặc có tiềm năng gây tổn hại đến sức khỏe,

sự an toàn hay sự phát triển của con người và sinh vật trong môi

trường đó.

- Chất gây ô nhiễm có thể là chất rắn (như rác) hay chất lỏng (các

dung dịch hóa học, chất thải của dệt nhuộm, rượu, chế biến thực

phẩm), hoặc chất khí (SO2

trong núi lửa phun, NO2

trong khói xe,

CO từ khói đun …), các kim loại nặng như chì, đồng … cũng có

khi nó vừa ở thể hơi vừa ở thể rắn như thăng hoa hay ở dạng

trung gian.

I. KHÁI NIỆM CHUNG

1

. Khái niệm

:

I. KHÁI NIỆM CHUNG

2. Khả năng đồng hóa chất gây ô nhiễm của môi trường:

- Khả năng tự làm sạch của môi trường là có điều kiện

- Khả năng đồng hóa của môi trường là có giới hạn về lượng và chất

+ Về lượng, môi trường chỉ đồng hóa trong giới hạn về lượng nhất

định. Khi vượt quá giới hạn, phần tồn dư sẽ gây ô nhiễm môi trường;

đặc biệt, nó có thể hủy hoại khả năng tự làm sạch của môi trường.

+ Về chất, những chất là tự nhiên hoặc gần với tự nhiên sẽ dễ được

đồng hóa; các chất tổng hợp thường khó đồng hóa nên tích lũy và

gây ô nhiễm.

- Hệ thống tự nhiên có tích chất thống nhất và liên hoàn

I. KHÁI NIỆM CHUNG

3. Nguồn gây ô nhiễm môi trường:

Phân

bố

không

gian

NGUỒN

Ô NHIỄM

Sản xuất

GTVT

Sinh hoạt

Tự nhiên

Điểm

ô nhiễm

Đường

ô nhiễm

Vùng

ô nhiễm

Nguồn sơ cấp Nguồn thứ cấp

Tính

chất

hoạt

động

Nguồn ô nhiễm

I. KHÁI NIỆM CHUNG

3. Nguồn gây ô nhiễm môi trường:

- Theo tính chất hoạt động, gồm 4 nhóm: quá trình sản xuất (nông

nghiệp, công nghiệp, du lịch, tiểu thủ công nghiệp); quá trình giao

thông vận tải; sinh hoạt; và tự nhiên.

- Theo phân bố không gian, gồm 3 nhóm: điểm ô nhiễm, cố định (khối

nhà máy gây ô nhiễm cố định); đường ô nhiễm, di động (xe cộ gây ô

nhiễm trên đường); vùng ô nhiễm, lan tỏa: vùng thành thị, khu công

nghiệp gây ô nhiễm và lan tỏa trong thanh phố đến vùng nông thôn.

- Theo nguồn phát sinh, gồm nguồn ô nhiễm sơ cấp và nguồn ô nhiễm

thứ cấp: Nguồn ô nhiễm sơ cấp là chất ô nhiễm từ nguồn thải trực tiếp

vào môi trường; Nguồn ô nhiễm thứ cấp là chất ô nhiễm được tạo

thành từ nguồn sơ cấp và đã biến đổi qua trung gian rồi mới tới môi

trường gây ô nhiễm.

I. KHÁI NIỆM CHUNG