Cơ sở phân loại câu hỏi, bài tập trong dạy học sinh thái học ở phổ thông

CO so PHAN LOAI CAU HOI, BAI TAP

TRONG DAY HOC SINH THAI HOC 6 PHO TH6N G

ID'..:'

O TS. LE THANH OAI '

Dd ed nhieu nhd nghien cuu If ludn dqy hoc

(DH) duo ro ede quan diem khde nhau khi

phdn loqi he thdng edu hdi (CH), bdi tdp

(BT) trong DH. Cd quan diem phdn loqi hodc dya

vdo yiu edu ndng lye nhdn thuc eua hqc sinh (HS);

hoqe dyo vdo mCre do tfch eye trong DH; hoqe

dyo vdo mye dfeh If ludn DH. Mdi quan diem

phdn loqi deu ed nhirng uu diem khde nhau tuy

thudc vdo myc dfeh vd phuong phdp su dyng nd

trong qud trinh DH. Tren ea sd dd, chung tdi phdi

hgp vd de xudt mot sd cdeh phdn loqi CH, BT

nhdm dinh hudng tdt viee thiet ki'vd su dyng cdc

CH, 67 vdo qud thnh DH theo hudng tich eye hod

hoqt ddng nhdn thuc cho HS, to chuc hoqt ddng

hqc tdp, giup HS ty chiem ttnh dugc tri thue mdi,

vua ren luyen dugc ede thao tdc tu duy tfch eye

sdng tqo, vua bdi dudng dugc phuang phdp hgc

tdp de ty hqc sudt ddi, ndng coo chdt lugng DH

Sinh thdi hqc (STH) trong trudng phd thdng.

Ngdy nay, STH ed vai trd quan trqng ddi vdi

eon ngudi. Tri thue ve STH edn phdi trd thdnh

mdt bd phdn edu thdnh ddn trf eua nhdn loqi,

trong sdn xudt ndng nghiep, ddi sdng hdng ngdy,

trong chien luge bdo ve mdi trudng (MT) deu edn

den nhCrng hieu biet ve STH. Cung vi nd dang trd

thdnh yeu to ddn tri euo mdi ngudi md ngdy nay

ngudi to xem gido dye ve Sinh thdi nhu Id gido

dye nhdn vdn. Mdi ngudi trong edng ddng edn

ed mdt trinh do vdn hod sinh thdi, vdn hod MT vd

dqo dCre MT. Gido dye bdo ve MT md STH Id co

sd quan trgng dang Id nhiem vy mong tfnh chien

luge todn edu. De djnh hudng tdt cho qud trinh

dgy vd hge phdn STH d phd thdng, trong phqm

vi bdi Viet, chung tdi xin neu mdt sd cdeh phdn

loqi CH, BT cy the sou:

1. Dua vdo yeu cdu ndng luc nhqn thue

eua HS

1) Cdeh /.Cdn cu vdo ndng lye nhqn thue

euo HS chung tdi de xud't 2 loqi CH: - CH tdi hien

ede kien thCre, sy kien, nhd vd trinh bdy mdt cdeh

he thdng, ed chqn Iqc; - CH ddi hdi sy thdng hieu,

phdn tich, tdng hgp, khdi qudt hod, he thdng hod,

vdn dyng kien thCre. DH theo hudng phdt huy tfnh

tfch eye hge tdp euo HS, gido vien (GV) edn chu

trgng loqi CH thCr 2 nhung cung khdng nen xem

nhe loqi CH thu nhdt, vi khdng tich luy kien thuc

sy kien den mdt mue do nhd't djnh thi khd md tu

duy sdng tqo. Do dd, gido vien (GV) edn tim tdi

phdt trien loqi CH cd yeu cdu cao ve nhdn thuc,

hien nay edn it dugc su dyng trong ede het hgc d

ede trudng phd thdng.

Vi dy neu CH d cdc mue dd. Anh hudng cua

ede nhdn to sinh thdi (NTST) len ea the sinh

vdt (SV) - phdn dnh hudng eiia nhdn to eon

ngudi. 1) Hdy neu nhung tdc ddng cua eon ngudi

tdi SV vd MT sdng? Nhung tdc ddng tieu eye

cua eon ngudi len SV vd MT sdng euo chung ed

dnh hudng tdi eon ngudi khdng? Vi soo? Cho vi

dy; 2) Cho vf dy thye te ve nhung dnh hudng

tich eye vd tieu eye cua eon ngudi tdi SV vd MT

sdng; 3) Em dd Idm gi de gdp phdn bdo ve MT

tqi dja phuang noi minh dong sinh sdng?; Sy

tdc ddng tdng hgp eua ede nhdn to sinh thdi

(NTST). 1) Quan sdt ddi sdng cdy lua vd hdy

cho biet: Cd ede NTST ndo tdc ddng den ddi

sdng eua cdy lua? Cdc NTST dd ed tdc dqng

rieng re len ddi sdng cdy lua khdng? Tqi soo?

2) Gid si> ede dieu kien chdm sdc ddy du, nhung

thieu mdt nhdn to (nude), thi nd dnh hudng nhu

the ndo tdi ddi sdng eua cdy lua? 3) Tqi soo ndi

bdo ve rung Id bdo ve MT?

2) Cdeh 2. Theo Benjamin Bloom dd de xud't

mdt thong 6 mCre CH, tuang Crng vdi 6 mCre chdt

lugng iTnh hdi kien thue yeu cdu HS: 1) Nhde Iqi

mot kien thCre dd biet, HS chi dyo vdo tri nhd de

trd Idi; 2) Td chuc, sdp xep Iqi ede kien thCre dd

hge vd diln dqt Iqi bdng ngdn tCr eua minh chung

td dd thdng hieu chu khdng phdi ehi biet vd nhd;

* Tap chi Giao due

Tap clii Giao due so 255 (ki i - 2/2011)