Chuyển giao tài chính địa phương ở Trung Quốc - bài học rút ra đối với Việt Nam

TAI CHlNH DOANH NGHIEP CSo5(58)-2008)

He thong ngan sach

Trung quoc

He thdng ngan sach riha

nudc cua trung qude bao gdm

Ngan sach trung uang va bdn

cap ngan sach dia phuang:

(i) Ngan sach cap tinh,

gdm cd 31 dan vj gdm 22

tinh, 4 khu do thi tryc thudc

«'

dat nude dupc hudng trp cdp

can ddi nhd, chi chiem 3%

tdng trp cap trong nam 2001.

Miic dp trp cap do ngan sach

hang nam quyet dinh dua tren

nhting nguyen tac phi the

thirc. Nhu cau chi va kha nang

thu dupc dya tren cac cdng

thirc xuat phat ttr viec phan

tich ham hdi quy ve "ngan

tai chfnh ttr chfnh quyen

Trung uang cho chfnh quyen

cap Tfnh mac dti thanh phan

ciia cac khoan trp cap Id rat

khac nhau do sy khac nhau ve

cac ngudn thu tai chfnh ciia

cac vting.

Su chuyen giao Tdi chinh

cda chinh quyen Trung

uang: cd the phan thanh 2

CHUYEN GIAO TAI CHINH DjA PHUVN G 0 TRUNG QUOC -

>af Aoc ^MI 141 dot '»^ "i/iei tAfiun

Trung uang va 5 vting tu trj.

(ii) Ngan sdch cap quan va

thanh phd (hon 300 dan vj)

(iii)Ngan sach hat cd han

2.100 dan vj

(iv)Ngan sach cap tieu hat

(ban 44000).

Quang tri/dng Thien An Mon cua nifdc Cong hoa Nhan dan Trung Quoc

Ve tdng the, Trung qude dya

vao he ,thdng dieu tiet ngan

sach de giai quyet nhiing

chenh lech ve tai chinh gitra

cac dia phuong. Nhtrng he

thdng nay dya treri mpt cdng

thirc nhat djnh de xac dinh

mirc phan bd va xac dinh tdng

ngudn luc. Cac tieu chf chu

yeu cd tfnh den ca nang lyc

thu va nhu cau chi tieu ciia

chinh quyen dja phuang. Cy

the: chi cd 16 viing tren toan

sach chuan" va cdc yeu td

khac nhu GDP cua dia

phuang, ty le giao vien tren sd

hpc sinh, sd lugng cdng nhan

vien chirc va mat do dan sd...

He thong chuyen giao eua

chinh quyen Trung irotig va

cac tinh cho

chinh quyen cap

dirdi.

He thdng t,ai

chfnh Trung qude

dua chii yeu tren

md hinh, "chiec

banh nhiey ldp"

quan he kieu thii

bac theo chieu

dgc gitra cac cdp

chfnh quyln. Tuy

nhien, chfnh

quyen Trung uong chi xac

djnh nhtmg khoan ,chuyln

giao cho chfnh quyln cdp

Tinh va khdng cd nhting

khoan trg, cap, tryc tilp cho

chfnh quyen cap quan huyen, hat hoac dja hat. Chfnh quyln

cap hat cd the nhan cac khoan

chuyen giao true tilp ttr chfnh

quyen cap Tinh. Sy chuyin

giao tai chinh cho chfnh quyln

cap dudi tinh dupc thuc hien

tuang ty nhu sy chuyin giao

Ths. Pham Mai Phifdng

loai ldn dd la: su chuyen giao

theo myc tieu chung vd sir

chuyen giao theo muc tieu ddc

biet.

Su- chuyen giao tiieo muc

tieu chung bao gdm cac

khoan:

Stf chia se doanh thu thue:

Chfnh quyen dja phuang dugc

nhan 25% cac khoan thu ttr

thui VAT; 40% thui thu nhap

doanh nghiep va thue thu

nhap ca nhan ttr chfnh quyen

Trung uang. Chfnh quyen

Trung uong thudng xac djnh

mirc thue suat. Dieu tiet phan

ldn cac khpan thu ttr thue

VAT va thue thu nhap va dieu

nay phti hop khi xac djnh

nhirng khoan chuyen giao

theo muc tieu chung dya tren

nhu-ng nguyen tac chung ctia

tai chinh cdng.

Chuang trinh gidm thue:

Cai each thue nam 1994, thue

VAT va thue tieu thy ddc biet

bj chju su kiem soat vd quan

ly cua trung tam quan ly thue

va mdt chuang trinh hodn tra

mdt phan doanh thu ciia Tinh

da thu ddi vdi thui VAT va

48> Tgp chi nghien cOru Tdi chinh ke' todn