Chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế của Thái Lan và Malaysia sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu và bài học cho Việt Nam

VIỆN HÀN LÂM

KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

ĐẶNG THÀNH CHUNG

CHUYỂN ĐỔI MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ

CỦA THÁI LAN VÀ MALAYSIA SAU KHỦNG HOẢNG

KINH TẾ TOÀN CẦU VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

HÀ NỘI - 2020

VIỆN HÀN LÂM

KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

ĐẶNG THÀNH CHUNG

CHUYỂN ĐỔI MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ

CỦA THÁI LAN VÀ MALAYSIA SAU KHỦNG HOẢNG

KINH TẾ TOÀN CẦU VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM

Ngành : Kinh tế Quốc tế

Mã số : 9 31 01 06

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS. Đinh Công Tuấn

2. TS. Dương Trung Kiên

HÀ NỘI - 2020

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi,

các số liệu trong luận án là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.

Những kết luận khoa học của luận án chưa từng được công bố trong

bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác.

Tác giả luận án

Đặng Thành Chung

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU........................................................................................................................1

Chương 1: TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN

QUAN ĐẾN CHỦ ĐỀ CỦA LUẬN ÁN......................................................................7

1.1. Tổng quan tài liệu về mô hình tăng trưởng kinh tế và chuyển đổi mô hình

tăng trưởng kinh tế .......................................................................................................7

1.1.1. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài.............................................................7

1.1.2. Tình hình nghiên cứu ở trong nước .............................................................8

1.2. Tổng quan tài liệu về chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế trên thế giới

sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu, đặc biệt ở các quốc gia Đông Nam Á là Thái

Lan, Malaysia và Việt Nam..........................................................................................9

1.2.1. Các nghiên cứu ngoài nước..........................................................................9

1.2.2. Các nghiên cứu trong nước ........................................................................12

1.3. Những điểm đã thống nhất, khoảng trống và hướng nghiên cứu của luận án17

1.3.1. Những điểm đã thống nhất.........................................................................18

1.3.2. Khoảng trống và hướng nghiên cứu của luận án .......................................18

1.4. Câu hỏi nghiên cứu và khung phân tích của luận án .......................................19

1.4.1. Câu hỏi nghiên cứu ....................................................................................19

1.4.2. Khung phân tích của luận án......................................................................19

Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG

KINH TẾ VÀ CHUYỂN ĐỔI MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ..................21

2.1. Những vấn đề lý luận cơ bản về mô hình tăng trưởng kinh tế........................21

2.1.1. Một số khái niệm........................................................................................21

2.1.2. Phân loại mô hình tăng trưởng kinh tế.......................................................24

2.1.3. Tốc độ và chất lượng tăng trưởng trong mô hình tăng trưởng kinh tế ......26

2.1.4. Các thành tố của mô hình tăng trưởng kinh tế...........................................38

2.1.5. Một số lý thuyết và mô hình tăng trưởng kinh tế.......................................40

2.2. Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh

tế sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2008 .......................................................45

2.2.1. Nguyên nhân chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế..............................45

2.2.2. Mục đích chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế....................................51

2.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế .......51

2.2.4. Kinh nghiệm thực tiễn và xu thế quốc tế trong chuyển đổi mô hình tăng

trưởng kinh tế .......................................................................................................54

Chương 3: CHUYỂN ĐỔI MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ Ở

MALAYSIA VÀ THÁI LAN SAU KHỦNG HOẢNG KINH TẾ TOÀN CẦU ...59

3.1. Chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế ở Malaysia sau khủng hoảng kinh

tế toàn cầu....................................................................................................................59

3.1.1. Những vấn đề đặt ra với mô hình tăng trưởng kinh tế của Malaysia từ sau

khủng hoảng kinh tế toàn cầu ..............................................................................59

3.1.2. Một số định hướng chính trong chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế .61

3.1.3. Một số chuyển đổi thực tế sau khủng hoảng..............................................64

3.1.4. Đánh giá về chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế ở Malaysia.............69

3.2. Chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế ở Thái Lan sau khủng hoảng kinh

tế toàn cầu....................................................................................................................75

3.2.1. Những vấn đề đặt ra với mô hình tăng trưởng kinh tế của Thái Lan từ sau

khủng hoảng kinh tế toàn cầu ..............................................................................75

3.2.2. Định hướng chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế................................81

3.2.3. Những chính sách đã thực hiện..................................................................86

3.2.4. Đánh giá về chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế ở Thái Lan.............93

3.3. Những tương đồng trong chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế của

Malaysia và Thái Lan.................................................................................................96

Chương 4: BÀI HỌC KINH NGHIỆM TỪ THỰC TIỄN CHUYỂN ĐỔI MÔ

HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ CỦA MALAYSIA VÀ THÁI LAN SAU

KHỦNG HOẢNG KINH TẾ TOÀN CẦU VÀ HÀM Ý CHO VIỆT NAM........100

4.1. Bài học kinh nghiệm từ thực tiễn chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế

của Malaysia và Thái Lan sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu .............................100

4.1.1. Thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô một cách kịp thời, đồng bộ và

hiệu quả .............................................................................................................100

4.1.2. Ổn định thị trường tài chính và khôi phục lòng tin của dân chúng .........102

4.1.3. Tái cấu trúc nền kinh tế sau khủng hoảng................................................103

4.1.4. Quan tâm sâu sắc đến vấn đề an sinh xã hội............................................104

4.2. Hàm ý đối với Việt Nam....................................................................................105

4.2.1. Căn cứ khoa học xác định mô hình tăng trưởng kinh tế mới thời kỳ hậu

khủng hoảng ở Việt Nam...................................................................................105

4.2.2. Thực tiễn chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam từ năm

2011 đến nay ......................................................................................................118

4.2.3. Gợi mở kinh nghiệm đối với Việt Nam về đổi mới mô hình tăng trưởng127

4.2.4. Một số giải pháp chủ yếu nhằm tiếp tục chuyển đổi mô hình tăng trưởng

kinh tế ở Việt Nam trong thời gian tới...............................................................139

KẾT LUẬN................................................................................................................152

CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA NGHIÊN CỨU SINH ĐÃ CÔNG BỐ

LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN .................................................................................154

TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................155

PHỤ LỤC ..................................................................................................................168

DANH MỤC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Tiếng Việt Tiếng Anh

ADB Ngân hàng Phát triển châu Á Asian Development Bank

AEC Cộng đồng kinh tế ASEAN

ASEAN Economic

Community

ASEAN Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á Association of South – East

Asian Nations

CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

DNNN Doanh nghiệp nhà nước

ĐNA Đông Nam Á

EU Liên minh châu Âu European Union

FDI Đầu tư trực tiếp nước ngoài Foreign Direct Investment

GDĐT Giáo dục đào tạo

GDP Tổng sản phẩm quốc nội Gross Domestic Product

GNI Tổng thu nhập quốc dân Gross National Income

GNP Tổng sản phẩm quốc dân Gross National Products

HDI Chỉ số phát triển con người Human Development Index

IADPs Chương trình phát triển nông

nghiệp liên kết (Malaysia)

Integrated Agricultural

Development Project

ICOR Tỷ lệ vốn trên sản lượng tăng thêm Incrumental capital output

ratio

IDA Hiệp hội Phát triển quốc tế (tổ chức

thuộc Ngân hàng thế giới)

International Development

Association

IHR Điều lệ Y tế quốc tế International Health

Regulations

ILO Tổ chức Lao động quốc tế International Labour

Organization

IMF Quỹ Tiền tệ quốc tế International Monetary Fund

KCN Khu công nghiệp

KHCN Khoa học công nghệ

LHQ Liên hợp quốc United Nations

MDGs Mục tiêu Phát triển thiên niên kỷ Millennium Development

Goals

MHTT Mô hình tăng trưởng

MHTTKT Mô hình tăng trưởng kinh tế

MTST Môi trường sinh thái

NAP Chính sách Nông nghiệp mới

(Malaysia)

New Agriculture Policy

NDP Kế hoạch Phát triển quốc gia

(Malaysia)

National Development Plan

NEP Chính sách Kinh tế mới New Economic Policy

NSLĐ Năng suất lao động

OECD Tổ chức hợp tác và phát triển kinh

tế

Organization for Economic

Cooperation and

Development

TFP Năng suất nhân tố tổng hợp

TPP Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình

Dương

Trans-Pacific Partnership

Agreement

TTKT Tăng trưởng kinh tế

UNDP Chương trình phát triển của Liên

hợp quốc

United Nations

Development Program

UNESCO Tổ chức Giáo dục, Khoa học và

Văn hóa Liên hợp quốc

United Nations Educational

Scientific and Cultural

Organization

VKTTĐ Vùng kinh tế trọng điểm

WB Ngân hàng thế giới World Bank

WEF Diễn đàn Kinh tế thế giới World Economic Forum

WHO Tổ chức Y tế thế giới World Health Organization

WTO Tổ chức thương mại thế giới World Trade Organization

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1. Phác thảo cơ bản về chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế ......................53

Bảng 2.2. Nhóm các nước thành công và thất bại do sự phù hợp hay không của

mô hình tăng trưởng kinh tế................................................................................56

Bảng 3.1: Các chỉ số xuất nhập khẩu của Malaysia, giai đoạn 2010 – 2012 ................72

Bảng 3.2: Tổng quan hệ thống giáo dục của Thái Lan..................................................79

Bảng 4.1: Tốc độ tăng trưởng kinh tế và vốn đầu tư/GDP giai đoạn 1986–2010 ...... 111

Bảng 4.2. Đóng góp vào tăng trưởng của các yếu tố vốn, lao động và TFP .............. 113

Bảng 4.3: Kết quả hoạt động của 3 khu vực kinh tế................................................... 114

DANH MỤC HÌNH

Hình 3.1: Thu nhập bình quân đầu người của Malaysia, giai đoạn 2007 – 2015..........70

Hình 3.2: Tốc độ tăng trưởng kinh tế của Thái Lan (Đơn vị: %)..................................76

Hình 3.3: Tỷ lệ lao động phân theo trình độ giáo dục của Thái Lan, giai đoạn

2001-2010 ...........................................................................................................77

Hình 3.4. Hệ số GINI của Thái Lan, giai đoạn 1981-2012 ...........................................79

Hình 4.1. Tỉ lệ người thu nhập thấp (dưới 2 đôla/ngày) trong tổng dân số................ 117

Hình 4.2. Khoảng cách ngày một lớn giữa GDP theo đầu người của Việt Nam với

mức trung bình của các nước châu Á đang phát triển ..................................... 117

Hình 4.3. Tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2017 cao nhất trong 10 năm.............. 123

Hình 4.4. Vốn FDI giải ngân cao kỷ lục năm 2017.................................................... 123

Hình 4.5. Việt Nam đạt thặng dư thương mại 2.67 tỉ USD năm 2017 ....................... 124

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Việc thực hiện chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế trong quá trình phát

triển là nhiệm vụ tất yếu đối với mỗi quốc gia khi mô hình kinh tế cũ, dựa trên những

nguồn lực cũ, phương thức thực hiện phân bổ nguồn lực cũ, kiểu tổ chức quản lý kinh

tế và và quản trị quốc gia cũ không còn phù hợp. Điều này là đúng với các quốc gia

và cũng không phải là ngoại lệ đối với Việt Nam. Trong quá trình đó đòi hỏi các quốc

gia cần biết cách khai thác những kinh nghiệm thành công, chưa thành công của nhau

để từ đó có thể thực hiện quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế thành

công, tạo ra mô hình tăng trưởng kinh tế mới, có mặt bằng năng suất và chất lượng

hiệu quả hơn, sức cạnh tranh tốt hơn. Với ý nghĩa như vậy, đối với Việt Nam, hiện

nay khi mà mô hình tăng trưởng dựa trên quy mô lan tỏa theo diện rộng, với các động

lực tăng trưởng cũ đã không còn phù hợp với bối cảnh phát triển mới nữa, đòi hỏi

phải thực hiện chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế như một yêu cầu cấp thiết nếu

muốn tiếp tục kỳ vọng đạt được những thành tựu kinh tế mới. Quá trình này đòi hỏi

sự nỗ lực từ nội bộ, song cũng rất cần tham khảo những kinh nghiệm và bài học kinh

nghiệm của các quốc gia, nhất là các quốc gia trong khu vực có trình độ phát triển

không quá chênh lệch như Malaysia và Thái Lan.

Cùng với đó, khủng hoảng kinh tế toàn cầu (năm 2008) đã tác động đến mọi

mặt đời sống kinh tế - xã hội của các quốc gia, đặt ra yêu cầu khách quan khiến hàng

loạt nước trên thế giới phải điều chỉnh mô hình tăng trưởng kinh tế. Trong tiến trình

chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu mỗi nước

và nhóm nước có những bước đi và cách làm khác nhau, tùy thuộc vào điều kiện và

những vấn đề mà họ gặp phải đối với mô hình tăng trưởng kinh tế cũng như mục tiêu

và định hướng phát triển tương lai. Trong tiến trình đó, nhiều nước đã có sự lựa chọn

mô hình tăng trưởng đúng đắn, phát huy được nội lực và phù hợp với điều kiện bên

ngoài (Trung Quốc); thành công trong chuyển đổi mô hình tăng trưởng vượt qua

ngưỡng phát triển (Nhật Bản, Hàn Quốc và nhóm các nền kinh tế “con hổ châu Á”).

Đồng thời cũng có những nước chưa thành công trong tiến trình chuyển đổi (một số

nước Đông Nam Á, Nga, các nước Mỹ La Tinh). Chuyển đổi mô hình tăng trưởng

kinh tế được xem như là giải pháp tất yếu, lâu dài mà hầu hết các quốc gia, các nền

kinh tế phải tiếp tục thực hiện để khắc phục một cách triệt để, cơ bản những hậu quả

của khủng hoảng kinh tế toàn cầu và tiếp tục phát triển, hội nhập quốc tế.

2

Trong thời gian trước và sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu (năm 2008), cũng

như các quốc gia ASEAN khác, hai quốc gia Malaysia và Thái Lan theo đuổi những

chương trình cải cách và chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế khác nhau. Mỗi

chương trình chuyển đổi có những mục tiêu, định hướng hay nội dung cụ thể riêng

khác nhau tùy thuộc vào những khiếm khuyết của bản thân mô hình đó, vào điều kiện

(thuận, nghịch) kinh tế, chính trị và xã hội cụ thể của mỗi quốc gia. Thực tiễn chuyển

đổi mô hình tăng trưởng kinh tế ở cả Malaysia và Thái Lan sau khủng hoảng đã đạt

được những thành tựu nhất định về tốc độ và chất lượng tăng trưởng kinh tế. Tuy

nhiên, thực tiễn chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế của Malaysia và Thái Lan

được đánh giá là có nhiều yếu tố chưa thành công, trong đó quan trọng nhất là quá

trình chuyển đổi từ mô hình tăng trưởng kinh tế theo chiều rộng sang chiều sâu ở các

nước này được tiến hành để đạt tăng trưởng nhanh bằng mọi giá kéo theo những hệ

lụy về xã hội, môi trường và thậm chí kéo theo những bất ổn kinh tế vĩ mô. Đồng

thời, đằng sau những khác biệt, những điểm đặc thù của mỗi Chương trình quốc gia

về chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế của hai nước, có những điểm chung rất

căn bản thể hiện xu hướng đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế chung của thế giới và

khu vực. Do đó, những bài học rút ra từ chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế sau

khủng hoảng kinh tế toàn cầu của các nước này, cả những bài học thành công và chưa

thành công, đều rất hữu ích cho Việt Nam. Việt Nam tuy không nằm trong “tâm bão”

của khủng hoảng kinh tế toàn cầu nhưng nó cũng tác động đến mọi mặt đời sống kinh

tế - xã hội của đất nước và trong những năm vừa qua, nền kinh tế cũng bộc lộ một số

khiếm khuyết, cho thấy cần chuyển đổi về mô hình tăng trưởng kinh tế.

Trong công cuộc chuyển đổi đó, việc nghiên cứu, học tập những kinh nghiệm

thành công cùng những bài học thất bại của các nước khác – đặc biệt là những nước

cùng chia sẻ ít nhiều những đặc điểm chung về văn hóa, địa lý, dân tộc trong khu vực

Đông Nam Á như Thái Lan, Malaysia là vô cùng cần thiết đối với Việt Nam. Để giải

quyết tốt hơn những vấn đề đặt ra trong chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế như:

Tại sao phải chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế? Mô hình tăng trưởng kinh tế

mà chúng ta đang theo đuổi là như thế nào? Liệu mô hình đó đã thực sự phù hợp và

có thể phát triển bền vững hay không? Làm thế nào để chuyển đổi mô hình tăng

trưởng kinh tế thành công? Thì việc nghiên cứu, học tập kinh nghiệm của các nước

như Thái Lan, Malaysia là rất cần thiết.

3

Đó là lý do NCS chọn đề tài: “Chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế của

Thái Lan và Malaysia sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu và bài học cho Việt Nam”

làm đề tài nghiên cứu cho luận án Tiến sỹ Kinh tế của mình.

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án

2.1. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh

tế tại hai quốc gia lựa chọn là Thái Lan và Malaysia, luận án rút ra những bài học

kinh nghiệm; đồng thời đề xuất những hàm ý cho công cuộc chuyển đổi mô hình tăng

trưởng kinh tế của Việt Nam trong thời gian tới.

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục đích nghiên cứu trên, luận án tập trung giải quyết được

những nhiệm vụ nghiên cứu chủ yếu sau:

- Làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về mô hình tăng trưởng kinh tế và

chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế.

- Phân tích, đánh giá công cuộc chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế tại hai

quốc gia lựa chọn là Thái Lan và Malaysia sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu; rút ra

bài học kinh nghiệm và hàm ý cho Việt Nam.

- Phân tích, đánh giá những tác động của khủng hoảng kinh tế toàn cầu và mô

hình tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam hiện nay.

- Từ bài học kinh nghiệm chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế ở Thái Lan,

Malaysia và thực tiễn ở Việt Nam, đề xuất những hàm ý để Việt Nam có thể chuyển

đổi mô hình tăng trưởng kinh tế thành công.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án

3.1. Đối tượng nghiên cứu của luận án

Đối tượng nghiên cứu của luận án là vấn đề chuyển đổi mô hình tăng trưởng

kinh tế của Thái Lan, Malaysia và Việt Nam sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu.

3.2. Phạm vi nghiên cứu của luận án

- Về nội dung: Luận án giới hạn nội dung nghiên cứu về chuyển đổi mô hình

tăng trưởng kinh tế. Tập trung vào những tác động của khủng hoảng kinh tế toàn cầu

đến mô hình tăng trưởng kinh tế của các nước là đối tượng nghiên cứu; những điều

kiện, nhân tố thúc đẩy, biện pháp chuyển đổi và kết quả của việc chuyển đổi mô hình

tăng trưởng kinh tế của các nước đó sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu.

Khái niệm “khủng hoảng kinh tế toàn cầu” ở đây được xác định là cuộc khủng

hoảng diễn ra vào các năm 2008 – 2009, có nguồn gốc từ khủng hoảng tài chính ở

4

Hoa Kỳ, bao gồm sự đổ vỡ hàng loạt hệ thống ngân hàng, tình trạng đói tín dụng, tình

trạng sụt giá chứng khoán và mất giá tiền tệ quy mô lớn ở Mỹ và nhiều nước châu

Âu, sau đó lan rộng ra toàn cầu và dẫn tới suy thoái kinh tế ở nhiều nước [249]. Cuộc

khủng hoảng này còn được đề cập với nhiều tên gọi khác nhau: “Khủng hoảng tài

chính, kinh tế toàn cầu”, “Khủng hoảng tài chính 2008-2009”, “khủng hoảng tài

chính toàn cầu”, “khủng hoảng tài chính thế giới” …

- Về không gian: Luận án tập trung nghiên cứu chuyển đổi mô hình tăng

trưởng kinh tế tại hai quốc gia lựa chọn là Thái Lan, Malaysia và Việt Nam.

- Về thời gian:Luận án nghiên cứu trong phạm vi thời gian trước, trong và sau

khủng hoảng kinh tế toàn cầu 2008 – 2009 để xác định nguyên nhân, mục đích, các

điều kiện và biện pháp chuyển đổi MHTTKT ở Thái Lan, Malaysia và Việt Nam.

4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận án

4.1. Phương pháp luận nghiên cứu của luận án

Luận án vận dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của

chủ nghĩa Mác-Lênin trong nghiên cứu các vấn đề kinh tế - xã hội. Cách tiếp cận

nghiên cứu của luận án là cách tiếp cận nghiên cứu định tính.

4.2. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể

Luận án sử dụng kết hợp nhiều phương pháp phổ biến trong nghiên cứu kinh

tế - xã hội cụ thể, trong đó bao gồm:

- Phương pháp thu thập số liệu: Số liệu sử dụng trong luận án chủ yếu được

khai thác từ các nguồn thứ cấp, đó là các số liệu đã được công bố như Niên giám

thống kê, các báo cáo của các cơ quan có thẩm quyền, sách báo, tạp chí khoa học…

và các tài liệu tham khảo khác.

- Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu: Các phương pháp này bao gồm

thống kê mô tả, so sánh, dự báo, tham vấn chuyên gia. Thông qua các phương pháp

này, NCS có thể so sánh, đánh giá những tác động của KHKTTC đến mô hình tăng

trưởng kinh tế của Thái Lan, Malaysia và Việt Nam; so sánh, đánh giá thực tiễn

chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế của Thái Lan và Malaysia, để từ đó rút ra

những bài học kinh nghiệm cho Việt Nam; đồng thời, các phương pháp này cũng

được sử dụng để nghiên cứu về chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam.

- Các phương pháp logic và lịch sử, phân tích và tổng hợp được kết hợp sử

dụng trong luận án nhằm phân tích, làm rõ lý luận về mô hình tăng trưởng kinh tế và

chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế; tác động của KHKTTC đến chuyển đổi mô

5

hình tăng trưởng kinh tế và nghiên cứu thực tiễn về chuyển đổi mô hình tăng trưởng

kinh tế sau KHKTTC của các quốc gia lựa chọn.

- Phương pháp so sánh: Phương pháp này được sử dụng để so sánh thực tiễn

chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế ở các quốc gia trong khu vực; đồng thời sử

dụng để so sánh giữa các giai đoạn tăng trưởng phát triển của một nước.

- Phương pháp khái quát hóa, cụ thể hóa: Phương pháp này giúp NCS đề xuất

phương hướng, giải pháp nhằm giúp Việt Nam tiếp tục thực hiện tốt chuyển đổi mô

hình tăng trưởng kinh tế trong các năm tiếp theo.

5. Đóng góp mới về khoa học của luận án

- Luận án đã nêu, phân tích, đánh giá về những tác động của KHKTTC đến mô

hình tăng trưởng kinh tế của Thái Lan, Malaysia và Việt Nam, trên cơ sở đó làm rõ

nguyên nhân, sự cần thiết phải chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế của các nước này.

- Luận án đã trình bày, phân tích làm rõ thực tiễn chuyển đổi mô hình tăng

trưởng kinh tế của Thái Lan, Malaysia, bao gồm mục đích, biện pháp, kết quả chuyển

đổi; đánh giá những thành công, thất bại trong chuyển đổi và rút ra bài học kinh

nghiệm cho Việt Nam.

- Luận án đã phân tích, đánh giá thực tiễn chuyển đổi mô hình tăng trưởng

kinh tế ở Việt Nam từ sau KHKTTC; trên cơ sở những bài học kinh nghiệm rút ra

được, luận án đề xuất những hàm ý chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế ở Việt

Nam trong thời gian tiếp theo.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án

Kết quả nghiên cứu của luận án sẽ có giá trị tham khảo về cơ sở lý luận và

thực tiễn cho những nhà nghiên cứu quan tâm đến mô hình tăng trưởng kinh tế và

chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế nói chung và ở các nước Thái Lan, Malaysia

và Việt Nam nói riêng. Đồng thời, góp phần hoàn thiện thể chế, chính sách chuyển

đổi mô hình tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam, phục vụ cho nhu cầu phát triển đất nước

trong bối cảnh hội nhập.

Ngoài ra, luận án còn là tài liệu cần thiết cho việc nghiên cứu và giảng dạy

những vấn đề liên quan đến mô hình tăng trưởng kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng

trưởng kinh tế ở Thái Lan, Malaysia và Việt Nam.

7. Kết cấu của luận án

Ngoài các phần Mở đầu, Kết luận, Lời cam đoan, Mục lục, Danh mục ký hiệu,

chữ viết tắt, Danh mục bảng, hình, Tài liệu tham khảo, Phụ lục và Danh mục các

công trình nghiên cứu đã công bố của tác giả, luận án được kết cấu gồm 4 chương: