Chuẩn QL chất lượng ISO 9000

Khoa Khoa häc Qu¶n lý Chuyªn ®Ò m«n häc

C©u 1: Ph©n biÖt c¸c m« h×nh qu¶n lý chÊt lîng: ISO-9000, M« h×nh

qu¶n lý chÊt lîng toµn diÖn (TQM), HÖ thèng thùc hµnh qu¶n lý tèt

(GMP), HÖ thèng ph©n tÝch, x¸c ®Þnh kiÓm so¸t c¸c ®iÓm nguy h¹i träng

yÕu trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn thùc phÈm (HACCP), HÖ thèng qu¶n lý chÊt

lîng Q-Base, HÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng 5S ?

C¸c m« h×nh qu¶n lý chÊt lîng ra ®êi nh»m ®¸p øng c¸c yªu cÇu ngµy

cµng cao vÒ chÊt lîng s¶n phÈm, chÊt lîng qu¶n lý. VËy v× sao ph¶i quan t©m

®Õn chÊt lîng? C©u tr¶ lêi lêi ®ã lµ: ChÊt lîng vµ t¨ng trëng kinh tÕ cã mèi

quan hÖ víi nhau, chÊt lîng nh»m tho¶ m·n yªu cÇu víi c¸c s¶n phÈm ®ßi hái

ngµy cµng kh¾t khe trong x· héi v¨n minh, chÊt lîng lµ ®iÒu kiÖn ®Ó toµn cÇu

ho¸, ®Ó c¹nh tranh g¨y g¾t v.v… §Ó tho¶ m·n c¸c yªu cÇu nµy cã rÊt nhiÒu c¸c

m« h×nh qu¶n lý chÊt lîng ra ®êi, nhng cã nh÷ng m« h×nh ®îc phæ biÕn vµ ¸p

dông réng r·i h¬n c¶ ®ã lµ: HÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng theo tiªu chuÈn quèc tÕ

ISO-9000, M« h×nh qu¶n lý chÊt lîng toµn diÖn (TQM), HÖ thèng thùc hµnh s¶n

xuÊt tèt (GMP), HÖ thèng ph©n tÝch, x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm nguy h¹i träng yÕu

trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn thùc phÈm (HACCP), HÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng Q￾Base, HÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng 5S v.v §Ó ph©n biÖt c¸c m« h×nh qu¶n lý …

chÊt lîng trªn, tríc hÕt ta t×m hiÓu tõng m« h×nh mét.

1. ISO-9000:

VËy ISO-9000 lµ g× ? ISO-9000 lµ bé tiªu chuÈn do tæ chøc quèc tÕ vÒ

tiªu chuÈn ho¸ ISO (International Standard organization), ban hµnh lÇn ®Çu

vµo n¨m 1987 nh»m môc ®Ých ®a ra mét m« h×nh ®îc chÊp nhËn ë møc ®é quèc

tÕ vÒ hÖ thèng chÊt lîng vµ cã thÓ ¸p dông réng r·i trong c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt,

kinh doanh,dÞch vô kÓ c¶ dÞch vô hµnh chÝnh do c¬ quan nhµ níc thùc hiÖn.

Trong bé tiªu chuÈn ISO-9000 cã nh÷ng tiªu chuÈn cô thÓ cho tõng hÖ thèng

chÊt lîng nh:

- ISO-9001: Tiªu chuÈn vÒ hÖ thèng b¶o ®¶m chÊt lîng trong thiÕt kÕ,

triÓn khai, s¶n xuÊt, l¾p ®Æt vµ dÞch vô.

- ISO-9002: HÖ thèng chÊt lîng-m« h×nh ®¶m b¶o chÊt lîng trong s¶n

xuÊt, l¾p ®Æt vµ dÞch vô.

1

Khoa Khoa häc Qu¶n lý Chuyªn ®Ò m«n häc

- ISO-9003: HÖ thèng chÊt lîng-m« h×nh b¶o ®¶m chÊt lîng trong kiÓm

tra vµ thö nghiÖm cuèi cïng.

Theo quan niÖm chÊt lîng cña ISO: ChÊt lîng lµ tæng hîp c¸c ®Æc

®iÓm cña s¶n phÈm hoÆc dÞch vô ®Ó ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu ®· ®îc nªu ra

hoÆc hµm ý. Mét c¸ch cô thÓ h¬n ®Þnh nghÜa nµy cã thÓ ph¸t biÓu: ChÊt lîng lµ

mét tr¹ng th¸i ®éng liªn quan ®Õn s¶n phÈm, dÞch vô, con ngêi trong qu¸

tr×nh vµ m«i trêng ®¸p øng hoÆc vît qu¸ kú väng.

C¸ch tiÕp cËn cña bé tiªu chuÈn ISO-9000: Hä cho r»ng chÊt lîng s¶n

phÈm vµ chÊt lîng qu¶n trÞ cã mèi quan hÖ nh©n qu¶, chÊt lîng s¶n phÈm do

qu¶n trÞ quyÕt ®Þnh, chÊt lîng qu¶n trÞ lµ néi dung chñ yÕu cña qu¶n lý chÊt l￾îng. Ph¬ng ch©m cña ISO-9000 lµ lµm ®óng ngay tõ ®Çu, lÊy phßng ngõa lµm

ph¬ng ch©m chÝnh.VÒ chi phÝ lµ phßng ngõa c¸c l·ng phÝ b»ng c¸ch lËp kÕ

ho¹ch vµ xem xÐt ®iÒu chØnh trong suèt qu¸ tr×nh. Hä cho r»ng tiªu chuÈn cña

hä lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó t¹o ra hÖ thèng “mua b¸n tin cËy’ trªn thÞ trêng

trong níc vµ quèc tÕ vµ ®ã lµ giÊy th«ng hµnh ®Ó vît qua c¸c rµo c¶n th¬ng m¹i

trªn thÞ trêng.

Bé tiªu chuÈn nµy ®îc x©y dùng trªn triÕt lý c¬ b¶n nh: ThiÕt lËp hÖ

thèng qu¶n lý chÊt lîng hîp lý nh»m t¹o ra s¶n phÈm, dÞch vô cã chÊt lîng tho¶

m·n mäi nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Bé tiªu chuÈn ISO-9000 lµ c¸c tiªu chuÈn vÒ

hÖ thèng b¶o ®¶m chÊt lîng, chø nã kh«ng ph¶i lµ tiªu chuÈn kü thuËt vÒ s¶n

phÈm.Bé tiªu chuÈn nµy ®a ra nh÷ng híng ®Ó x©y dùng mét hÖ thèng chÊt lîng

cã hiÖu qu¶ chø kh«ng ¸p ®Æt mét hÖ thèng chÊt lîng ®èi tõng doanh nghiÖp, hÖ

thèng qu¶n lý dùa trªn m« h×nh qu¶n lý theo qu¸ tr×nh vµ lÊy phßng ngõa lµm

ph¬ng ch©m chÝnh.

HiÖn nay, ISO-9000 phiªn b¶n n¨m 2000 cã nh÷ng c¶i tiÕn vÒ hÖ thèng

chÊt lîng. Theo quy ®Þnh cña ISO tÊt c¶ c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ cÇn ph¶i ®îc

xem xÐt l¹i 5 n¨m mét lÇn chÝnh v× vËy lÇn söa ®æi thø ba nµy ®îc dù ®Þnh ban

hµnh tiªu chuÈn ISO-9000 phiªn b¶n n¨m 2000 chÝnh thøc vµo cuèi n¨m 2000

trong ®ã cã c¸ch tiÕp cËn míi, cÊu tróc míi, yªu cÇu míi. Sù ra ®êi cña phiªn

b¶n ISO-9000 n¨m 2000 võa t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi còng nh th¸ch thøc víi c¸c

doanh nghiÖp níc ta do yªu cÇu ®ßi hái cao. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn cÇn c¶i tiÕn

cËp nhËt kiÕn thøc hÖ thèng theo tiªu chuÈn quy ®Þnh ®¸p øng nhu cÇu ngµy

cµng cao cña kh¸ch hµng.

2