Chính sách đối với đội ngũ cán bộ Đoàn cơ sở trực thuộc Thành đoàn Thành phố Bắc Ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH

–––––––––––––––––––––––––

NGUYỄN THỊ HẢI

CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI ĐỘI NGŨ CÁN BỘ ĐOÀN CƠ SỞ

TRỰC THUỘC THÀNH ĐOÀN THÀNH PHỐ BẮC NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2016

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH

––––––––––––––––––––––––––

NGUYỄN THỊ HẢI

CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI ĐỘI NGŨ CÁN BỘ ĐOÀN CƠ SỞ

TRỰC THUỘC THÀNH ĐOÀN THÀNH PHỐ BẮC NINH

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN ĐÌNH LONG

THÁI NGUYÊN - 2016

i

LỜI CAM ĐOAN

Học viên xin cam đoan đề tài luận văn “Chính sách đối với đội ngũ cán bộ

Đoàn cơ sở trực thuộc Thành đoàn Thành phố Bắc Ninh” là công trình nghiên cứu

độc lập của học viên dưới sự định hướng và chỉ dẫn của PGS.TS. Nguyễn Đình Long.

Công trình nghiên cứu này được thực hiện trong quá trình học tập tại Trường Đại học

Kinh tế và Quản trị Kinh doanh.

Các tài liệu, số liệu mà học viên sử dụng có nguồn trích dẫn rõ ràng, không

trích dẫn vi phạm quy định của pháp luật.

Kết quả nghiên cứu của luận văn này chưa được công bố trên bất kỳ ấn phẩm,

công trình nghiên cứu nào.

Học viên xin cam đoan những điều trên là đúng sự thật và chịu hoàn toàn trách

nhiệm trước Ban Giám hiệu Nhà trường và trước Ban chủ nhiệm Khoa cũng như

giáo viên hướng dẫn.

Học viên

Nguyễn Thị Hải

ii

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Nguyễn Đình Long,

người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên

cứu và hoàn thành luận văn.

Tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy giáo, cô giáo khoa Kinh tế, khoa

Sau Đại học - Trường Đại học Kinh tế & Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên -

Đại học Thái Nguyên đã đóng góp nhiều ý kiến quý báu giúp đỡ tôi trong quá

trình nghiên cứu, hoàn thành luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn tới Ban lãnh đạo, các bạn bè đồng nghiệp,

đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.

Do bản thân còn nhiều hạn chế nên luận văn không tránh khỏi những

thiếu sót, tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các thầy cô giáo

và các bạn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày 07 tháng 8 năm 2016

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Hải

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN............................................................................................................. ii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ...................................................................... vii

DANH MỤC CÁC BẢNG...................................................................................... viii

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................3

4. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và đóng góp mới của đề tài nghiên cứu.....................3

5. Bố cục của luận văn ................................................................................................4

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÁN BỘ ĐOÀN CƠ

SỞ VÀ CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI ĐỘI NGŨ CÁN BỘ ĐOÀN CƠ SỞ................5

1.1. Cán bộ Đoàn cơ sở, đặc điểm, vai trò của cán bộ Đoàn cơ sở.............................5

1.1.1. Khái niệm cán bộ Đoàn.....................................................................................5

1.1.2. Khái niệm cán bộ Đoàn cơ sở ...........................................................................6

1.1.3. Khái niệm tổ chức cơ sở Đoàn..........................................................................7

1.1.4. Đặc điểm cán bộ Đoàn cơ sở ............................................................................7

1.1.5. Vai trò của cán bộ Đoàn cơ sở ..........................................................................9

1.2. Chính sách đối với cán bộ Đoàn cơ sở...............................................................11

1.2.1. Quan niệm chung về cán bộ, công chức .........................................................11

1.2.2. Cơ sở khoa học về chính sách cán bộ Đoàn cơ sở ..........................................12

1.2.3. Các yếu tố tác động đến chính sách đối với cán bộ Đoàn cơ sở trong tình

hình hiện nay.............................................................................................................29

1.3. Kinh nghiệm chính sách đối với cán bộ Đoàn cơ sở của một số Tỉnh, Thành

đoàn và bài học cho Thành đoàn Bắc Ninh ..............................................................32

1.3.1. Kinh nghiệm sử dụng cán bộ Đoàn cơ sở của một số Tỉnh, Thành đoàn ..................32

1.3.2. Bài học đối với Thành đoàn Bắc Ninh............................................................35

iv

Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.......................................................36

2.1. Câu hỏi đặt ra đề tài cần giải quyết....................................................................36

2.2. Các phương pháp nghiên cứu.............................................................................36

2.2.1. Phương pháp tiếp cận......................................................................................36

2.2.2. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................36

2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu.......................................................................38

2.3.1. Nhóm chỉ tiêu phản ánh về tình hình thực thi chính sách đối với cán bộ

Đoàn cơ sở.................................................................................................................38

2.3.2. Nhóm chỉ tiêu phản ánh số lượng và cơ cấu cán bộ Đoàn cơ sở ....................38

2.3.3. Nhóm chỉ tiêu phản ánh chất lượng cán bộ Đoàn cơ sở .................................38

2.3.4. Nhóm chỉ tiêu phản ánh về năng lực của cán bộ Đoàn cơ sở.............................38

Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ..................................................................39

3.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu.............................................................................39

3.1.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên của Thành phố Bắc Ninh ..................................39

3.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội tại thành phố Bắc Ninh..........................................41

3.2. Thực trạng công tác hoạt động tại các đơn vị Đoàn cơ sở trực thuộc Thành

Đoàn thành phố Bắc Ninh.........................................................................................45

3.2.1. Số lượng các chi đoàn trực thuộc các đơn vị Đoàn cơ sở...............................45

3.2.2. Hoạt động phong trào tại các đơn vị Đoàn cơ sở............................................49

3.2.3. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng Đoàn viên thanh niên ...............................50

3.2.4. Đánh giá xếp loại đoàn viên, tổ chức đoàn cơ sở ...........................................51

3.3. Thực trạng chính sách đối với cán bộ đoàn cơ sở trực thuộc Thành đoàn

Thành phố Bắc Ninh .................................................................................................53

3.3.1. Cơ cấu tổ chức cán bộ Đoàn cơ sở..................................................................53

3.3.2. Về bố trí, sử dụng cán bộ đoàn cơ sở..............................................................59

3.3.3. Chế độ, ưu đãi đối với cán bộ đoàn cơ sở ........................................................62

3.3.4. Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Đoàn cơ sở ..............................................63

3.3.5. Đánh giá xếp loại cán bộ Đoàn cơ sở..............................................................65

3.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến chính sách đối với cán bộ Đoàn cơ sở trực thuộc

Thành đoàn Bắc Ninh................................................................................................66

3.4.1. Chính sách của Đảng và Nhà nước trong sử dụng cán bộ Đoàn cơ sở...........66

v

3.4.2. Việc chuyển đổi mô hình từ cơ chế kế hoạch hóa tập trung sang mô hình

kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa........................................................67

3.4.3. Nhận thức của cấp ủy Đảng và chính quyền các cấp về vai trò của Đoàn

thanh niên tại thành phố Bắc Ninh............................................................................68

3.4.4. Sự tác động của quá trình toàn cầu hóa...........................................................68

3.5. Đánh giá chính sách đối với đội ngũ cán bộ Đoàn cơ sở trực thuộc Thành

đoàn Bắc Ninh ...........................................................................................................69

3.5.1. Ưu điểm...........................................................................................................69

3.5.2. Tồn tại..............................................................................................................70

Chương 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI ĐỘI

NGŨ CÁN BỘ ĐOÀN CƠ SỞ TRỰC THUỘC THÀNH ĐOÀN BẮC

NINH TRONG GIAI ĐOẠN TỚI .........................................................................73

4.1. Quan điểm, mục tiêu phát triển phong trào thanh niên nói chung, đội ngũ

cán bộ Đoàn cơ sở của Thành phố Bắc Ninh nói riêng trong Đại hội Đoàn

Thành phố Bắc Ninh lần thứ XX, nhiệm kỳ 2017- 2021..........................................73

4.1.1. Quan điểm .......................................................................................................73

4.1.2. Mục tiêu ..........................................................................................................74

4.2. Giải pháp đổi mới chính sách đối với đội ngũ cán bộ Đoàn cơ sở của Thành

phố Bắc Ninh trong nhiệm kỳ 2017 - 2021...............................................................75

4.2.1. Nhà nước xây dựng các chính sách phù hợp, đổi mới chính sách tuyển

dụng, sắp xếp sử dụng cán bộ Đoàn cơ sở để chuẩn hóa đội ngũ cán bộ Đoàn .......75

4.2.2. Đổi mới chính sách đãi ngộ phù hợp để động viên, khuyến khích đội ngũ

cán bộ Đoàn cơ sở trong thời kỳ mới........................................................................78

4.2.3. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng và chính quyền các cấp đối với

phong trào đoàn thanh niên nói chung và cán bộ Đoàn cơ sở nói riêng ...................81

4.2.4. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ Đoàn cả về chính trị và chuyên môn

để có thể bắt kịp với những thay đổi nhanh chóng của xã hội..................................82

4.3. Một số kiến nghị đối với Đảng, Nhà nước, Tỉnh Bắc Ninh, Thành phố Bắc Ninh...85

4.3.1. Về việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật mới.................................85

4.3.2. Hoàn thiện chế độ, chính sách đối với cán bộ Đoàn cơ sở đặt trong tổng thể

chế độ, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với đội ngũ cán bộ, công chức...............85

vi

4.3.3. Hoàn thiện chế độ, chính sách đối với cán bộ Đoàn cơ sở phù hợp với đặc

điểm kinh tế - xã hội của từng cơ sở .........................................................................86

4.3.4. Phân cấp nhiều hơn cho chính quyền địa phương trong việc quản lý cán

bộ Đoàn cơ sở............................................................................................................87

4.3.5. Xây dựng, kiện toàn đội ngũ cán bộ Đoàn cơ sở ............................................87

4.3.6. Nâng cao hiệu quả hoạt động của Ủy ban Quốc gia về Thanh niên Việt Nam......87

4.3.7. Có chính sách đặc thù thu hút đối tượng sinh viên của địa phương sau khi

tốt nghiệp Đại học về phục vụ địa phương ...............................................................88

KẾT LUẬN..............................................................................................................89

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................90

PHỤ LỤC.................................................................................................................92

vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CBĐCS : Cán bộ Đoàn cơ sở

ĐKTHTN : Đoàn kết tập hợp thanh niên

HĐND : Hội đồng nhân dân

TCCN : Trung cấp chuyên nghiệp

THCS : Trung học cơ sở

THPT : Trung học phổ thông

TNCS : Thanh niên cộng sản

UBND : Ủy ban nhân dân

UVBCH : Ủy viên Ban chấp hành

UVBTV : Ủy viên Ban thường vụ

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Tình hình dân số và lao động thành phố Bắc Ninh giai đoạn 2013 - 2015 .....43

Bảng 3.2. Kết quả phát triển kinh tế thành phố Bắc Ninh giai đoạn 2013 - 2015 ....45

Bảng 3.3. Tổng số Chi đoàn trực thuộc các đơn vị Đoàn cấp cơ sở được lựa

chọn nghiên cứu.......................................................................................47

Bảng 3.4. Các phong trào thanh niên ........................................................................49

Bảng 3.5. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng ........................................................50

Bảng 3.6. Đánh giá xếp loại đoàn viên, cán bộ Đoàn cơ sở và tổ chức Đoàn cơ

sở qua 3 năm 2013 - 2015........................................................................52

Bảng 3.7. Tình hình số lượng và cơ cấu cán bộ Đoàn cơ sở qua 3 năm (2013-2015).....54

Bảng 3.8. Trình độ văn hoá và chuyên môn của đội ngũ cán bộ Đoàn cơ sở...........56

Bảng 3.9. Trình độ tin học, ngoại ngữ, lý luận chính trị và quản lý hành chính

nhà nước của đội ngũ cán bộ Đoàn cơ sở................................................58

Bảng 3.10. Số cán bộ Đoàn cơ sở được chuyển sang lĩnh vực khác ........................60

Bảng 3.11. Thống kê độ tuổi và trình độ của các Bí thư Đoàn cơ sở .......................61

Bảng 3.12. Phát triển Đoàn viên, Đảng viên trong Thanh niên ................................64

Bảng 3.13. Số lượt cán bộ Đoàn cơ sở được cử đi đào tạo, bồi dưỡng nâng cao

trình độ chuyên môn và trình độ lý luận chính trị ...................................64

Bảng 3.14. Đánh giá xếp loại đoàn viên, cán bộ Đoàn cơ sở và tổ chức Đoàn cơ

sở qua 3 năm 2013 - 2015........................................................................66

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

85 năm xây dựng, rèn luyện và trưởng thành qua các thời kỳ đấu tranh cách

mạng, Đoàn đã tập hợp đông đảo lực lượng thanh niên, phát huy chủ nghĩa anh

hùng cách mạng, cống hiến xuất sắc cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc,

thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ngày nay, Đoàn tiếp tục phát

huy những truyền thống quý báu của dân tộc và bản chất tốt đẹp của mình, kế tục

trung thành, xuất sắc sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí

Minh, thường xuyên bổ sung lực lượng trẻ cho Đảng, tổ chức động viên đoàn viên

thanh niên cả nước đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước

và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Thành phố Bắc Ninh, trong công cuộc đổi mới

ngày nay là một lực lượng xã hội to lớn đã có nhiều cống hiến xuất sắc, góp phần tô

thắm truyền thống anh hùng của quê hương, được Đảng bộ, chính quyền địa

phương và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao. Bước vào thời kỳ mới, tinh thần đoàn

kết, sáng tạo, xung phong, tình nguyện xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh,

văn minh của các thế hệ thanh niên tiếp tục được phát huy, trở thành một động lực

lớn cho sự phát triển của xã hội góp phần tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hóa,

hiện đại hóa, xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh.

Tuy nhiên, công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi của Thành phố Bắc

Ninh hiện nay vẫn tồn tại nhiều hạn chế. Trong đó, phải nói đến năng lực, kỹ năng

nghiệp vụ và kinh nghiệm công tác, nội dung và phương thức hoạt động chậm đổi

mới, chưa thu hút được đông đảo thanh niên vào tổ chức Đoàn. Tỷ lệ tập hợp thanh

niên và kết nạp đoàn viên mới tuy có tăng về số lượng nhưng chưa thực sự vững

chắc. Trong công tác lãnh đạo của tổ chức Đoàn còn mang nặng tính hành chính,

đội ngũ cán bộ Đoàn thường xuyên thay đổi, thiếu tính ổn định, do ít quan tâm đến

công tác Đoàn mà tập trung nhiều vào hoạt động phát triển kinh tế. Hoạt động Đoàn

của cấp cơ sở, đặc biệt là hoạt động Đoàn thanh niên khu vực nông thôn, đô thị còn

chưa đáp ứng kịp với yêu cầu của xã hội trong tình hình mới. Thực tế trên đã làm

hạn chế phát huy vai trò của tổ chức Đoàn và giảm hiệu quả công việc mà mấu chốt