Chiến lược mở rộng thị trường của công ty kinh doanh than Hà Nội đến năm 2015.doc

LỜI MỞ ĐẦU

Trong xu thế quốc tế hóa nền kinh tế toàn cầu, cùng với sự hội nhập và

hợp tác của các nền kinh tế trên thế giới, kinh tế nước ta đang ngày càng phát

triển. Môi trường kinh tế thuận lợi và nhiều cơ hội rộng mở là nguyên nhân và

động lực cho sự phát triển của tất cả các doanh nghiệp. Tuy nhiên chính sự phát

triển đó là nguyên nhân của cạnh tranh, của sự thành đạt và của sự đào thải.

Chậm chân hơn so với các ngành kinh tế khác, ngành than Việt Nam mới thực

sự bị cuốn vào cơ chế thị trường vài năm nay, và đến nay sự cạnh tranh đang

được hình thành trong ngành than. Được may mắn thực tập tại Công ty kinh

doanh than Hà Nội, nhận ra vai trò ngày càng được khẳng định của thị trường và

những áp lực cạnh tranh mà thị trường mang đến cho Công ty, nhận thức được

sự cần thiết của thị trường cho sự tồn tại và phát triển của Công ty trong thời

gian sắp tới, dưới sự chỉ dẫn tận tình của thày giáo, Tiến sĩ Nguyễn Tiến Dũng

và Trưởng phòng tổ chức hành chính Công ty kinh doanh than Hà Nội, anh

Nguyễn Văn Giang, tôi đã lựa chọn đề tài nghiên cứu: “Chiến lược mở rộng thị

trường của Công ty kinh doanh than Hà Nội đến năm 2015”

Mục đích của đề tài là đưa ra bản chiến lược mở rộng thị trường, tăng thị

phần và lợi nhuận của Công ty đến năm 2015 nhằm tạo lập sự phát triển bền

vững của doanh nghiệp trong tương lai.

Để hoàn thành đề tài nghiên cứu này tối đã được sự quan tâm, giúp đỡ và

chỉ dạy tận tình của Tiến sĩ Nguyễn Tiến Dũng. Tuy nhiên do thời gian thực tập

quá ngắn, cộng với những giới hạn về kinh nghiệm và kiến thực nên chuyên đề

này không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự góp ý của các

thày cô, các anh chị trong Công ty kinh doanh than Hà Nội và các bạn để chuyên

đề của tôi được hoàn thiện hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!!!

1

PHẦN A: PHẦN MỞ ĐẦU

I. Tính cấp thiết của đề tài

Năm 1986, Việt Nam bắt đầu thực hiện chuyển đổi từ cơ chế kinh tế tập

trung bao cấp sang cơ chế kinh tế thị trường với những đặc trưng về cạnh tranh

tự do, tự chủ tài chính, mở cửa thị trường, hội nhập kinh tế quốc tế… Những

chính sách này mang đến cho doanh nghiệp không ít những cơ hội giao lưu, học

hỏi và tiếp thu vốn, kinh nghiệm và kỹ thuật tiên tiến, hiện đại trên thế giới. Bên

cạnh đó nó cũng mang đến không ít thách thức cho các doanh nghiệp muốn phát

triển, đó là những áp lực cạnh tranh không ngừng gia tăng, những biến động

kinh tế thế giới cũng tác động không nhỏ đến sự phát triển của các doanh

nghiệp. Mặc dù vậy, nhìn chung kinh tế thị trường là môi trường hoàn hảo để

rèn rũa kinh nghiệm kinh doanh cho các doanh nghiệp. Thực tế nền kinh tế Việt

Nam cho thấy trong những năm gần đây có nhiều thành tựu vượt bậc, tăng

trưởng hàng năm liên tục tăng cao, các ngành nghề ngày càng được công nghiệp

hóa, hiện đại hóa và đa dạng hóa, dịch vụ phát triển tích cực theo xu hướng kinh

tế hiện đại của thế giới. Nhiều ngành nghề kinh tế ở Việt Nam đã trưởng thành

từ nền kinh tế thị trường, ví dụ như sản xuất nông nghiệp, ngành công nghiệp

thực phẩm, công nghiệp may mặc… , thậm chí các ngành này còn có khả năng

cạnh tranh cao với các đối thủ ngoại quốc nặng kí như Anh, Pháp, Mỹ… và

đang dần đần chiếm lĩnh các thị trường đó, nó trở thành mục tiêu chung của hầu

hết các doanh nghiệp.

So với các ngành công nghiệp khác, ngành than có rất nhiều điểm khác

biệt mà chính những đặc trưng này tạo tác động trực tiếp đến phương thức hoạt

động sản xuất kinh doanh của ngành này. Có thể nói đây là một trong những

ngành công nghiệp quan trọng hàng đầu của nước ta, nó là ngành cung cấp

nguyên liệu đầu vào chủ yếu cho các ngành công nghiệp nặng quan trọng của

đất nước là ngành điện, xi măng, hóa chất…, tất cả các ngành này được gọi là

các ngành công nghiệp chiến lược, là chìa khóa cho sự phát triển công nghiệp

Việt Nam. Hiện nay có hai nguồn tạo ra điện năng cho đất nước là thủy năng và

2

nhiệt năng( điều kiện kinh tế và khoa học kỹ thuật của nước ta chưa đủ để sản

xuất điện nguyên tử, hạt nhân), trong đó nhiệt năng lấy được chủ yếu từ than.

Chúng ta ai cũng đều biết tầm quan trọng của điện đối với đời sống là như thế

nào, nó không đơn giản chỉ là soi sáng đêm tối mà còn thắp sáng cả cuộc sống

của con người, tất cả mọi hoạt động, mọi máy móc, mọi công nghệ tiên tiến hiện

đại đều được duy trì bằng điện. Thế nhưng điện lại được sản xuất ra từ than. Nói

như thế mới thấy hết tầm quan trọng của than là như thế nào. May mắn là đất

nước ta lại có một nguồn tài nguyên than với trữ lượng vô cùng lớn, là điều đáng

mơ ước của tất cả các quốc gia khác, nó không chỉ đủ nuôi sống tất cả các ngành

công nghiệp trong nước mà hàng năm ngành than còn xuất khẩu khoảng 50%

sản lượng khai thác được ra nước ngoài. Chính vì vai trò quan trọng của than đối

với nền kinh tế mà ngành than rất được nhà nước quan tâm và phát triển. Nó và

ngành công nghiệp sản xuất điện, xi măng và hóa chất được coi là các ngành

kinh tế trọng điểm của nước ta trong thời kỳ phát triển. Trong thời kỳ kinh tế kế

hoạch hóa tập trung, việc khai thác và cung ứng than cho các ngành khác do cơ

quan nhà nước quản lý và điều tiết. Từ khi chuyển sang cơ chế kinh tế thị trường

cho đến năm 1994, nhà nước giao quyền quản lý hoạt động của ngành than cho

Tập đoàn Than- Khoáng sản Việt Nam( TKV) ( trước kia là Tổng công ty than

Việt Nam). Tuy nhiên nhằm tạo cân bằng cho sự phát triển tổng thể nền kinh tế

và tận dụng tài nguyên thiên nhiên sẵn có của đất nước, Nhà nước vẫn điều tiết

giá cả than cung cấp cho một số ngành công nghiệp trọng yếu như sản xuất điện,

xi măng, hóa chất, giấy… tức là ngành than có nhiệm vụ cung cấp than cho các

ngành này một cách đầy đủ và kịp thời với giá thỏa thuận giữa các bên co sự phê

duyệt của Nhà nước. Gía bán than cho các ngành này thường thấp hơn giá bán

trên thị trường và giá xuất khẩu rất nhiều. Chính điều này tạo nên một nét đặc

thù cho ngành than đó là giá than bán cho các nhóm khách hàng khác nhau là

không đồng nhất.

Một điểm đặc thù nữa trong ngành than đó là mối liên hệ chặt chẽ giữa

các doanh nghiệp trong ngành than về thị trường, nguồn cung, đơn giá, nguồn

3

vốn… Tất cả các doanh nghiệp trong ngành than đều thuộc thẩm quyền quản lý

của Tập đoàn Than- Khoáng sản Việt Nam. Hơn nữa, trước kia mỗi doanh

nghiệp từ khi thành lập đã được phân chia vùng thị trường cả đầu vào lẫn đầu ra

nhất định và chỉ hoạt động trong vùng thị trường đó mà không lấn chiếm sang

vùng thị trường khác, vì vậy mà cạnh tranh trong ngành than hầu như là không

có. Nhưng vài năm trở lại đây, ngành than thực hiện cơ chế quản lý mới, giao

quyền tự chủ tài chính và tự do kinh doanh cho các doanh nghiệp, định hướng

cho các doanh nghiệp tự tìm thị trường tiêu thụ cho mình nên trên thị trường

than Việt Nam đã bắt đầu xuất hiện cạnh tranh. Cụ thể đối với Công ty kinh

doanh than Hà Nội, là một doanh nghiệp hoạt động lâu năm trong ngành than

với lĩnh vực hoạt động chủ yếu là kinh doanh than. Trước kia được phân chia

cho một thị trường rộng lớn là khu vực Hà Nội và các tỉnh lân cận như Hòa

Bình, Hưng Yên, Lai Châu, Sơn La… là nhà cung ứng duy nhất trong vùng thị

trường rộng lớn này, nhưng vài năm trở lại đây, do sự thay đổi trong cơ chế

quản lý của ngành than mà trong vùng thị trường này đã xuất hiện nhiều nhà

cung ứng mới như Công ty than Nội Địa, Công ty than Đông Bắc… Sự xuất

hiện của các đối thủ này đe dọa đến việc thị trường tiêu thụ của Công ty có thể

bị thu hẹp trong các năm tới.

Đồng thời, cơ chế quản lý mới mang đến cơ hội cho Doanh nghiệp tự do

tìm kiếm và chiếm lĩnh các vùng thị trường mới, tìm thêm khách hàng mới

nhằm nâng cao thị phần, mở rộng mạng lưới tiêu thụ. Hơn nữa, nền công nghiệp

đang trên đà phát triển không chỉ ở khu vực Hà Nội mà còn ở các tỉnh lân cận,

bằng chứng là các khu công nghiệp mới mọc lên như nấm là cơ hội cho doanh

nghiệp tăng lượng khách hàng tiêu thụ.

Chính vì những thực trạng kể trên và với mục tiêu không ngừng phát triển

lớn mạnh của Công ty kinh doanh than Hà Nội mà Công ty cần thiết phải có một

chiến lược mở rộng thị trường hợp lý và hiệu quả. Vì vậy trong đề tài này, tôi

xin phép được nghiên cứu và xây dựng một chiến lược mở rộng thị trường cho

Công ty trong thời điểm hiện nay.

4

II. Mục tiêu nghiên cứu

Như đã phân tích ở trên, trong hoàn cảnh hiện nay, để có thể tiếp tục phát

triển kinh doanh lớn mạnh hơn nữa, Công ty kinh doanh than Hà Nội cần phải

có một chiến lược mở rộng thị trường hợp lý và hiệu quả để có thể giành lợi thế

cạnh tranh, chiếm lĩnh thị trường, không để các đối thủ khác lấn át bằng cách tận

dụng các cơ hội mà nền kinh tế đem lại.

Như vậy có thể cụ thể mục tiêu nghiên cứu của đề tài này như sau: đầu

tiên đó là sự phân tích các điều kiện bên trong và bên ngoài tác động đến hoạt

động kinh doanh của Công ty kinh doanh than Hà Nội để có được cái nhìn tổng

quan về tình hình hoạt động kinh doanh của Công ty nói riêng và ngành than nói

chung. Tiếp theo, dựa vào các kết quả nghiên cứu và phân tích đó để đưa ra một

chiến lược bao gồm các định hướng, mục tiêu và giải pháp nhằm mở rộng thị

trường tiêu thụ của Công ty kinh doanh than Hà Nội đến năm 2015.

III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đề tài xoay quanh vấn đề làm thế nào để mở rộng thị trường cho Công ty

kinh doanh than Hà Nội trong giai đoạn từ nay đến năm 2015, vì vậy đối tượng

nghiên cứu chính là Công ty kinh doanh than Hà Nội và hoạt động kinh doanh

của Công ty đặt trong sự tác động tổng hợp của các yếu tố môi trường kinh tế vĩ

mô và các yếu tố môi trường ngành, xác định được điểm mạnh, điểm yếu của

Công ty, nhận biết những cơ hội và thách thức có thể gặp phải trong thời gian tới

để ước tính và dự báo một số mục tiêu, chỉ tiêu chủ yếu cho năm 2015.

5

PHẦN B: NỘI DUNG CHÍNH

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƯỢC MỞ

RỘNG THỊ TRƯỜNG

1.1. Khái niệm về thị trường

1.1.1. Khái niệm

Thị trường là một phạm trù kinh tế tổng hợp và khách quan, nó gắn liền

với quá trình sản xuất và lưu thông hàng hóa, là điều kiện quyết định cho sự tồn

tại và phát triển của một doanh nghiệp.

Thị trường của một doanh nghiệp bao gồm cả thị trường đầu vào và thị

trường đầu ra. Thị trường đầu vào cung cấp các yếu tố cho sản xuất ( nguyên vật

liệu, vốn, nhân lực), thị trường đầu ra là nơi doanh nghiệp cung ứng hàng hóa

cho khách hàng, thị trường này bao gồm các khách hàng tiêu dùng sản phẩm của

doanh nghiệp. Cả hai loại thị trường này đều có vai trò quan trọng đối với hoạt

động của một doanh nghiệp. Người bán nào cũng mong muốn có thật nhiều

người mua, người mua nào cũng mong mua được hàng hóa vừa rẻ vừa có chất

lượng. Trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh tự do như hiện nay, một người

mua có thể lựa chọn một loại hàng hóa của rất nhiều người bán khác nhau và chỉ

lựa chọn một loại phù hợp với mình nhất vì vậy người bán không thể lựa chọn

người mua nhưng người mua có quyền chọn người bán. Trên thị trường, doanh

nghiệp vừa là người mua( mua nguồn lực), vừa là người bán( bán hàng hóa sau

chấ biến). Để bám sát với mục tiêu của đề tài này hơn, tôi xin phép chỉ đi sâu

phân tích thị trường tiêu thụ của doanh nghiệp.

Theo quan niệm cổ điển, thị trường là nơi diễn ra các hoạt động buôn bán,

trao đổi hàng hóa, nghĩa là thị trường được hiểu như là chợ hay những địa điểm

mua bán cụ thể. Ngày nay cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, các

quan hệ mua bán trao đổi không chỉ dừng lại ở việc trao đổi hàng hóa với nhau

và trong một không gian cụ thể là cái chợ nữa nên quan niệm này không còn

đúng nữa vì nó không phản ánh được đầy đủ bản chất của thị trường.

6